De ziekte van Crohn
De ziekte van Crohn is een chronische ontsteking van de dunne en/of dikke darm, die vaak tussen het 15e en 30e levensjaar voor het eerst de kop opsteekt. Om onduidelijke redenen is de leeftijdsgrens rond het Millennium sterk gaan dalen. In het jaar 2006 is er zelfs bij een aantal pasgeboren babies de ziekte van Crohn vastgesteld. Deze daling is ook vastgesteld onder C.U.-patienten. De ontsteking van de darm bij de ziekte van Crohn heeft een uiterst grillig verloop. Het kan variëren van een snelle uitbreiding naar andere darmgedeeltes (acute fase) tot een relatief rustig beeld dat door de jaren heen weinig klachten geeft en nauwelijks behandeling nodig heeft (chronische fase).
Voorkomende klachten
Dunne ontlasting of diarree: De ontstoken darm kan niet voldoende vocht opnemen.
Vermagering, bloedarmoede of groeiachterstand: De ontstoken darm neemt bepaalde voedingstoffen onvoldoende op waardoor tekorten in het lichaam kunnen ontstaan, bijvoorbeeld aan vitamine B12. Als gevolg hiervan ontstaat ook vermoeidheid.
Bloedverlies: Door de ontsteking ontstaan wondjes in de darm waardoor bloedverlies bij de ontlasting op kan treden.
Vernauwing (stenose): Wanneer de ontsteking op een bepaalde plaats zeer heftig is (acute fase) kan er een vernauwing in de darm ontstaan. Deze kan ook ontstaan door een zich ontwikkelend littekenweefsel. Ook bij een relatief rustig verloop van de ontstekingen in de darm kan zich op den duur littekenweefsel vormen. Dit vaak starre bindweefsel kan net als in de acute fase aanleiding geven tot vernauwing en zelfs afsluiting van de darm.
Naast deze klachten kunnen nog andere verschijnselen optreden:
Fistels: Wanneer de ontsteking overslaat op andere darmgedeeltes of omliggende organen kunnen zich onnatuurlijke verbindingen (fistels) vormen. Deze fistels kunnen doorlopen tot in andere organen en met name de huid.
Gewrichtspijn: Bij een aantal patiënten beperkt de ontsteking zich niet alleen tot het maagdarmkanaal. Ook pijnlijke zwellingen van bv. knieën, ellebogen, enkels en polsen kunnen voorkomen, alsmede in de rug (ziekte van Bechterew).
Oog- en huidaandoeningen: Ook hierbij beperkt de ontsteking zich niet alleen tot het maagdarmkanaal.
Het duurt vaak enige tijd voordat de patiënt met deze klachten naar de arts gaat. Ook het stellen van de diagnose neemt vaak nog enige tijd in beslag, omdat het niet altijd even duidelijk is wat er precies aan de hand is. Er bestaat nog geen eenvoudige test om de ziekte van Crohn vast te stellen.
Oorzaken
De oorzaak van de ziekte van Crohn is onbekend. Er zijn duidelijke aanwijzingen dat zowel erfelijke factoren als omgevingsfactoren zoals stress en roken een rol spelen bij het ontstaan van deze ziekten. Het menselijk lichaam beschikt over verdedigingsmechanismen tegen indringers zoals bacteriën en virussen. Bij IBD valt dit verdedigingsmechanisme mogelijk het eigen lichaam aan, met een ontstekingsreactie in de dikke en/of dunne darm als gevolg.
Erfelijkheid: Hoewel erfelijke factoren zeker een rol spelen, heeft iemand met IBD maar een kleine kans op het krijgen van een kind dat later ook IBD krijgt. Bij ongeveer 5 tot 10% van de familieleden van patiënten met de ziekte van Crohn, komt IBD voor. Dit percentage is hoger dan bij mensen die geen IBD hebben.
Stress: Spanning en nervositeit veroorzaken bij de meeste mensen klachten van het maagdarmkanaal. Zo ook bij mensen met IBD. Veel patiënten hebben het idee dat stress een belangrijke factor is bij het ontstaan van IBD. Wetenschappelijk onderzoek heeft de invloed van stress inderdaad aangetoond. De vraag is of er sprake is van oorzaak of van gevolg. Het ziektebeloop is in het algemeen gunstiger bij degenen die niet gebukt gaan onder spanningen of stress. De ziekte kan echter ook stress veroorzaken.
Roken: Het is duidelijk dat roken schadelijk is voor de gezondheid. Het roken van sigaretten is een risicofactor voor het ontstaan van de ziekte van Crohn en het vertraagt de genezing. Stoppen met roken vermindert het aantal oplevingen van de ziekte van Crohn met 40%. Het blijkt dat mensen met de ziekte van Crohn die roken, vaker geopereerd worden aan hun darmen en zich minder goed voelen. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat roken de vorming van stolsels in de bloedvaten (trombose) van de darm bevordert, waardoor een ontsteking kan ontstaan.
Er zijn duidelijke aanwijzigingen voor een oorzakelijk verband met een infectie door Paratuberculose en het ontstaan van de ziekte van Crohn.