Hier een stuk uit wikipedia, dat ook een beetje de schimmen en 'aanwezigheid' van iets of iemand verklaart.
Tijdens de REM-slaap zijn alle spieren in het lichaam verlamd, behalve de oogspieren en het hart. Deze verlamming is normaal en zelfs noodzakelijk: het voorkomt dat we onze dromen echt zouden uitvoeren. Soms treedt deze verlamming echter op wanneer men nog wakker is, meerbepaald net voor het in slaap vallen of na het ontwaken. Deze slaapstoornis noemt men slaapverlamming of slaapparalyse. Het is een nog relatief onbekend begrip waar nog maar recent wetenschappelijk onderzoek naar gedaan wordt. Om die reden is er nog geen zekerheid over de oorzaak van dit verschijnsel. Men vermoedt dat minstens 20 % van de mensen ooit al slaapverlamming gehad heeft.
Inhoud
[Niet tonen]
* 1 Hallucinaties
* 2 De Incubus
* 3 Verklaring voor bepaalde paranormale fenomenen?
o 3.1 Uittredingen
o 3.2 Alienontvoeringen
* 4 Slaapverlamming in literatuur en kunst
[bewerk]
Hallucinaties
Slaapverlamming is nauw verbonden met de REM-slaap, de slaapfase waarin men droomt. Hierdoor treden er tijdens de verlamming soms hallucinaties op. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hypnagogische en hypnopompische hallucinaties, respectievelijk net voor het inslapen en net na het ontwaken. Dit verschijnsel kan bijzonder realistisch overkomen en gaat vaak gepaard met een extreme angst. Het kan gaan om visuele, auditieve, tactiele en gevoelsmatige gewaarwordingen. Voorbeelden van hallucinaties die relatief vaak voorkomen zijn:
Gevoelsmatig:
* De gewaarwording van een meestal onzichtbare, vaak kwaadaardige “aanwezigheid” in de kamer
* Het gevoel niet of nauwelijks te kunnen ademen
* Een druk/gewicht op de borst
Auditief:
* Voetstappen
* Stemmen
* Gezoem, gerinkel, geruis, … soms in combinatie met een gevoel van tinteling of vibratie doorheen het lichaam
Tactiel:
* Gevoel van aanraking
Visueel:
* Een zwarte figuur of schaduw die zich in de kamer bevindt.
[bewerk]
De Incubus
Eén specifieke hallucinatie komt opmerkelijk vaak voor: het gevoel dat er een demonisch wezen op de borst zit die de persoon probeert te verstikken. Dit wordt ook wel het “Old Hag-syndroom” genoemd. Mogelijk is de legende van de Incubus dan ook voortgevloeid uit hallucinaties tijdens slaapverlamming. De Incubus was een mannelijke demon die ’s nachts op de borst van vrouwen kwam zitten, vaak om hen te verkrachten. De vrouwelijke variant van de Incubus is de Succubus. Men vindt de legende van de Incubus terug in verschillende culturen.
[bewerk]
Verklaring voor bepaalde paranormale fenomenen?
De hallucinaties die tijdens slaapverlamming kunnen optreden, komen vaak zeer realistisch over. Mensen die geen kennis hebben over deze slaapstoornis, denken dan ook vaak dat ze een paranormale ervaring gehad hebben. Om die reden zou slaapverlamming een verklaring kunnen zijn voor verschillende paranormale fenomenen, zoals uittredingen en de zogenaamde “alien abductions” in Amerika.
[bewerk]
Uittredingen
Bij een uittreding of “out-of-body-experience” heeft men het gevoel dat de geest tijdelijk het lichaam verlaat. Men zweeft dan meestal boven het bed en kijkt neer op het lichaam, dat nog op het bed ligt. Dit wordt vaak gezien als een paranormaal fenomeen. Hypnagogische en hypnopompische hallucinaties zijn mogelijk een wetenschappelijke verklaring voor dit verschijnsel.
[bewerk]
Alienontvoeringen
In Amerika worden regelmatig gevallen gemeld van zogenaamde “alien abductions”: ontvoeringen door aliens. Deze ontvoeringen vinden volgens de getuigenissen vaak plaats in de slaapkamer, na het ontwaken, en de slachtoffers zijn meestal volledig verlamd terwijl het gebeurt. Ook hier zien we veel gelijkenissen met hypnopompische hallucinaties. De Incubi, waarover men tijdens de Middeleeuwen vaak hallucineerde vanwege de angst voor demonen en heksen, hebben tegenwoordig mogelijk plaats moeten ruimen voor een moderne invulling: de alienontvoeringen.
[bewerk]
Slaapverlamming in literatuur en kunst
Je dors - longtemps - deux ou trois heures - puis un rêve - non - un cauchemar m'étreint. Je sens bien que je suis couché et que je dors... je le sens et je le sais... et je sens aussi que quelqu'un s'approche de moi, me regarde, me palpe, monte sur mon lit, s'agenouille sur ma poitrine, me prend le cou entre ses mains et serre... serre... de toute sa force pour m'étrangler. Moi, je me débats, lié par cette impuissance atroce, qui nous paralyse dans les songes ; je veux crier, - je ne peux pas ; - je veux remuer, - je ne peux pas ; - j'essaie, avec des efforts affreux, en haletant, de me tourner, de rejeter cet être qui m'écrase et qui m'étouffe, - je ne peux pas ! Et soudain, je m'éveille, affolé, couvert de sueur. J'allume une bougie. Je suis seul. Après cette crise, qui se renouvelle toutes les nuits, je dors enfin, avec calme, jusqu'à l'aurore. (Uit: "Le Horla", Guy de Maupassant)
Zo beschrijft maupassant dit verschijnsel in "Le Horla". Slaapverlamming wordt wel vaker behandeld in kunst en literatuur, want hoewel het om een relatief onbekend begrip gaat, heeft het inmiddels al heel wat creatieve geesten geïnspireerd. Zo vinden we in de eerste akte van Romeo and Juliet van Shakespeare het volgende citaat over het Old Hag-fenomeen:
This is the hag, when maids lie on their backs, That presses them, and learns them first to bear, Making them women of good carriage. (Uit: "Romeo and Juliet", Shakespeare)
In de kunst zijn vooral de schilderijen van Fuseli die de Incubus als thema hebben bekend . In “De Nachtmerrie” zien we het slachtoffer op haar rug liggen in een verstijfde houding, terwijl er een kwaadaardige demon op haar borst zit.
