Herman Finkers

"Ik heb een kwart eeuw rondgezworven als komisch persoon", vat Herman Finkers zijn carriere tot dusverre samen. Veel te bescheiden natuurlijk voor één van de succesvolste cabaretiers van de jaren ’90. Toch schuilt er een kern van waarheid in. Finkers was inderdaad komisch - héél komisch - maar meestal ook niet meer dan dat. Hoe knap zijn taalvondsten ook waren, hoe geestig zijn presentatie ook was en hoe vol de zalen ook zaten. Na zeven jaar pauze laat Finkers in een nieuw programma de breedte van zijn talent zien. Eindelijk.

Jaar na jaar hield Finkers de onafgebroken cyclus van schrijven en optreden vol. In zijn vorige voorstelling 'Kalm aan en een rap een beetje' gaf hij al aan dat het hem uitputte, dat hij toe was aan een pauze. "Ik was moe van mijn eigen humor", zegt hij zelf. Zijn nieuwe voorstelling 'Na de pauze' gaat voor een groot deel óver de pauze, de zeven jaar waarin de Twentse cabaretier niet op de planken stond.

Niet dat hij stil zat: hij assisteerde bij een bijbelvertaling in het Twents en schreef mee aan de succesvolle regiosoap 'Van jonge leu en oale groond'. Verder gebruikte Finkers de pauze om "eens stevig kennis te maken" met zijn vrouw en zich nader te verdiepen in het katholicisme en de streektaal. En om na te denken, veel na te denken. Bovendien kreeg Finkers tijdens de rustperiode te maken met ziekte (leukemie en Pfeiffer) en de dood, van onder meer de tekstdichter Willem Wilmink. Daarover vertelt en zingt hij openhartig.

De indrukwekkende decors uit vorige programma’s, variërend van een parketvloer tot de top van de Vaalserberg, zijn verdwenen en hebben plaatsgemaakt voor een prachtig belichte, sobere omlijsting. De voorstelling bevat opmerkelijk veel liedjes, die meer diepgang hebben dan vroeger werk. In eerdere programma’s waren het enkel grappen op rijm, nu drukken ze een gevoel of gedachte uit en zijn ze en passant vaak nog geestig ook. Een groot zanger is Finkers nooit geweest, maar hij slaagt er perfect in zijn tekst over te brengen. De liedteksten zijn persoonlijker dan ooit te voren, maar absoluut niet somber. "Als de tijd verstrijkt, het leven uit me wijkt / En Petrus aan me vraagt wat ik op aarde heb bereikt / Dan is het eerste dat door mij wordt opgenoemd: Er is een fuchsia naar mij vernoemd".

Humor en ernst wisselen elkaar niet af, ze gaan juist samen en versterken elkaar. Zonder tranentrekkerij of effectbejag ontroert de thematiek des te meer. Het even geniale als aangrijpende slotlied brengt alles bij elkaar: ziekte, liefde, religie en de dood. Het stuurt het publiek met een brok in de keel, tranen in de ogen en een glimlach rond de mond weer naar buiten. Kenmerkend voor het vakmanschap van de cabaretier, die de zware thema’s met typische Finkers-humor lichtvoetig weet te brengen: "Er zitten twee kanten aan zo’n ziekte. Als je het hebt, is het vervelend, maar als je het niet hebt is dat mooi meegenomen."

Herman Finkers, die aanvankelijk wat last leek te hebben van premierezenuwen, is nog steeds onmiskenbaar een komisch persoon. Bevrijd van de druk altijd grappig te moeten zijn, heeft hij nog meer te bieden. Het lijkt of Finkers zijn voorgaande voorstellingen voornamelijk voor het publiek heeft gemaakt en deze voorstelling voor zichzelf. Alsof hij na al die jaren rondzwerven thuis is gekomen en dat wil delen met zijn publiek. En daar mogen we hem dankbaar voor zijn. Amen.

Sytse Wilman

Gezien: 25 oktober 2007, stadsschouwburg Nijmegen