Meeroken. De basisinformatie.
Wat zijn de gezondheidseffecten
van meeroken?
Er is geen veilige ondergrens aan de blootstelling van
tabaksrook. Zelfs blootstelling aan kleine hoeveelheden
tabaksrook heeft negatieve effecten op de gezondheid.
Het inademen van omgevingsrook heeft een negatieve invloed op de luchtwegen, hart en bloedvaten en stolsel-
vorming in het bloed.
Effecten meeroken op korte termijn:
Meeroken gedurende 30 minuten veroorzaakt een
vernauwing van de aderen waardoor de bloedstroom
bemoeilijkt wordt.
Inademen van rook kan bij mensen met astma een
astma-aanval en bij mensen met COPD een toename
van de benauwdheid veroorzaken. Blootstelling aan rook kan leiden tot acute hoofdpijn,
een (tijdelijk) verminderd smaak- en reukvermogen en
irritatie van de ogen.
Effecten meeroken op lange termijn:
Samenwonen met een roker verhoogt bij de niet-roker
de kans op longkanker met 20 – 30 procent.
Meeroken vergroot bij volwassenen de kans op
overlijden als gevolg van hart- en vaatziekten met
25 – 30 procent.
Meeroken op het werk kan de kans op longkanker
verdubbelen afhankelijke van de mate van blootstelling aan rook.
Meeroken vergroot bij volwassen vrouwen de kans op het ontstaan van afwijkende cellen in de baarmoederhals
die kunnen uitgroeien tot kanker.
Meeroken leidt tot een toename van stoffen in het bloed die in verband worden gebracht met het ontstaan van
atherosclerose. De waarde hiervan kan toenemen tot
de helft van die bij rokers.
Meeroken vergroot de kans op de ontwikkeling van
glucose-intolerantie, een voorstadium van diabetes
type 2.
Meeroken verergert de klachten bij mensen met astma en COPD.
Effecten meeroken op kinderen:
Blootstelling aan sigarettenrook verhoogt bij pas-
geboren kinderen de kans op wiegendood. Ook roken
van de moeder tijdens de zwangerschap (meeroken
van de foetus) vergroot deze kans.
De longen van kinderen die meeroken ontwikkelen
zich minder goed hetgeen zich uit in een verminderde
longfunctie.
Meeroken maakt kinderen bevattelijker voor lucht-
weginfecties.
Meeroken veroorzaakt bij kinderen vaker ontstekingen
van het middenoor.
Kinderen die meeroken hebben vaker last van hoesten,
slijm opgeven, piepende ademhaling, ademtekort en
het ontwikkelen van astma.
Ziekte- en sterftelast
Meeroken in Nederland is verantwoordelijk voor naar
schatting enkele honderden sterfgevallen door longkanker,
enkele duizenden sterfgevallen door hartaandoeningen,
een gedeelte van de voorkomende (tot voor kort enkele
tientallen) gevallen van wiegendood en vele tienduizenden gevallen van (meer of minder ernstige) luchtwegaandoe-
ningen bij kinderen per jaar. Baby’s, kinderen en mensen
met reeds bestaande luchtwegaandoeningen en/of hart-
en vaataandoeningen zijn hierbij het meest kwetsbaar.
Wetgeving
Om de ziekte- en sterftelast door meeroken te reduceren
is in veel landen wetgeving ingevoerd om niet-rokers te
beschermen tegen meeroken.
In Nederland is er de Tabakswet. Er bestaat sinds 1990
een rookverbod voor overheidsgebouwen en andere
openbare instellingen. Een totaal rookverbod voor open-
bare ruimten is de enige manier om de blootstelling aan
sigarettenrook voldoende te verminderen. Technische
oplossingen als het aanbrengen van afzuigsystemen en
airco-apparatuur blijken in de praktijk niet in staat te zijn
de lucht voldoende te zuiveren.
Sinds 1 januari 2004 zijn werkgevers daarom verplicht
om hun werknemers een rookvrije werkplek te bieden.
De voor het publiek toegankelijke delen van de horeca
zijn tijdelijk uitgezonderd van de Tabakswet. Op dit
moment zijn de plaatsen waar niet-rokers het vaakst in
contact komen met omgevingstabaksrook thuis en in de
horeca. In veel Europese landen (onder andere Ierland,
Italië, Malta, Schotland, Engeland, Noorwegen en
Zweden) is ook de horeca bij wet rookvrij gemaakt. Op
1 juli 2008 wordt ook de Nederlandse horeca rookvrij.
Zie:
1 US Department of Health and Human Services. The Health Consequences of Involuntary Exposure to Tobacco Smoke. A Report of the Surgeon General. 2006.
2 De Gezondheidsraad Volksgezondheidsschade door passief roken. 2003.
3 Kato T. e.a. Short-term passive smoking causes endothelial dysfunction via oxidative stress in nonsmokers. Can J. Physiol Pharmacol 2006; 84(5): 523-529.
4 Stayner L. e.a. Lung cancer risk and workplace exposure to environmental tobacco smoke. Am J, Public Health 2007; 97 (3): 545-551
5 C.L. Trimble e.a. Active and Passive Cigarette Smoking and the Risk of Cervical Neoplasia. Obstetrics and Gynaecology 2005; 105: 174-181. A. Venn e.a. Exposure to Secondhand Smoke and Biomarkers of Cardiovascular Disease Risk in Never-Smoking Adults. Circulation 2007; 115(

: 990-995.
6 Houston T.K. e.a. Active and passive smoking and development of glucose intolerance among young adults in
a prospective cohort: CARDIA study. British Medical Journal 2006; 332: 1064-1069.
7 Barone-Adesi F. e.a. Short term effects of Italian smoking regulation on rates of hospital admission for acute myocardial
infarction. Eur. Heart Journal 2006; 27: 2468 – 2472.
8 Sargent R.P. e.a. Reduced incidence of admissions for myocardial infarction associated with public smoking ban: before and after study. British Medical Journal 2004; 328: 977-980.
9 Menzies D. e.a. Respiratory symptoms, pulmonary function, and markers of inflammation among bar workers before and after a legislative ban on smoking in public places. JAMA 2006; 296: 1742-1748.