Geld belangrijker dan privacy: ov-chipkaart gaat toch door

GVB gaat door met invoering ov-chipkaart

AMSTERDAM - Ondanks landelijke problemen met de invoering van de ov-chipkaart gaat het Amsterdamse openbaarvervoerbedrijf GVB door met de invoering van de kaart.

Vanaf 3 november kunnen reizigers op bus en tram gebruikmaken van het digitale vervoerbewijs. Dat maakte het GVB vrijdag bekend.

Het GVB benadrukt dat de invoering geleidelijk gaat; voorlopig kunnen reizigers ook nog gebruikmaken van een strippenkaart.

Wanneer het GVB helemaal op de chipkaart overstapt, kon een woordvoerster nog niet zeggen. In de Amsterdamse metro kunnen reizigers de kaart al langer gebruiken.

Rotterdam

Gebruikers van het openbaar vervoer in Rotterdam vinden dat de strippenkaart nog niet afgeschaft kan worden. Dat blijkt uit een steekproef van de Consumentenbond onder gebruikers van het ov. De bond bracht de resultaten vrijdag naar buiten.

Eerdaags beslist staatssecretaris Tineke Huizinga (Verkeer) of Rotterdam de strippenkaart in de ban mag doen en de ov-chipkaart per eind januari het enige vervoersbewijs wordt in de Rotterdamse metro.

Volgens de Consumentenbond maakt slechts een derde van de Rotterdamse reizigers gebruik van de omstreden ov-chipkaart. "Een kwart van de ondervraagden zegt de kaart wel te hebben gebruikt, maar dat nu niet meer te doen.''

Dat komt voor een groot deel omdat 65-plussers in de eerste maanden gratis gebruik konden maken van de chipkaart.

Kloonsoftware OV-chipkaart openbaar

AMSTERDAM - Massale fraude ligt op de loer voor de OV-chipkaart. Mifare Classic-chipkaarten kunnen nu gekloond en onklaar gemaakt worden door middel van open-sourcesoftware.

Dat meldt Webwereld maandag. Het project heet Crapto1 en het implementeert de versleuteling van de in 2007 gekraakte CRYPTO1.

Volgens de ICT-nieuwssite heeft de maker van de code gebruik gemaakt van de paper van de Radboud Universiteit.

De chip wordt niet alleen gebruikt voor de OV-chipkaart maar komt ook voor in toegangspassen bij deuren van overheidsinstellingen, bedrijven en militaire complexen.

Opensource-applicatie om ov-chipkaarten te klonen verschenen


De eerste opensource-software om rfid-kaarten op basis van de Mifare Classic-chip te klonen, is online verschenen. De Crapto1-tool kan onder meer gebruikt worden om de OV-chipkaart en toegangspasjes te klonen.

De code van Crapto1 kan het Crypto-1-versleutelingsalgoritme van de Mifare Classic aanvallen, maar biedt geen onderdelen om de communicatie voor zijn rekening te nemen. De programmeur, die alleen onder zijn pseudoniem Bla bekend wil zijn, laat Webwereld weten dat hij bij het schrijven van zijn kraakgereedschap onder andere het openbare ov-chip-rapport van de Radboud Universiteit heeft gebruikt.

Uit een nadere analyse door enkele experts zou blijken dat de code van Crapto1 functioneert. Met aanvullende software en hardware, zoals de rfid-sniffers Proxmark en Opencd, kunnen bestaande kaarten met een Mifare Classic-chip van NXP Semiconductor daadwerkelijk worden gekloond of gesaboteerd. Een ander gevaar is dat reeds gekraakte sleutels via internet kunnen worden gedeeld. De benodigde hardware voor het lezen en beschrijven van rfid-chips zou niet meer dan 120 euro kosten. In een eerder onderzoek van TNO naar de ov-chipkaart werd nog een bedrag van zesduizend euro genoemd. Ook zou de bestaande chipkaart volgens het onderzoeksbureau nog twee jaar 'houdbaar' zijn, waarna een verbeterde chip gefaseerd zou moeten worden ingevoerd.

Het verschijnen van de eerste opensource-hacktools achterhaalt nu echter de inschatting van TNO. Het lijkt een kwestie van tijd voordat de ov-chipkaart en miljarden andere Mifare-pasjes die wereldwijd in omloop zijn, met succes worden aangevallen. Desondanks liet het GVB in Amsterdam vorige week nog weten dat de ov-chipkaart vanaf 3 november officieel in gebruik zal worden genomen. Uit Rotterdam, momenteel nog een proeftuin voor de chipkaart, klinken soortgelijke geluiden. Uit een steekproef van het AD zou echter blijken dat gemiddeld slechts een op de vijf reizigers momenteel de chipkaart gebruikt.

Kamer wil snel besluit ov-chipkaart

DEN HAAG - Staatssecretaris Tineke Huizinga (Verkeer) krijgt de ruimte van de Tweede Kamer om snel een besluit te nemen over de toekomst van de ov-chipkaart in Rotterdam. Dit bleek woensdag uit intern overleg van de verkeerscommissie van de Tweede kamer.

Rotterdam wil dat de strippenkaart verdwijnt en vanaf eind januari alleen de ov-chipkaart in de metro als geldig vervoersbewijs erkennen.

Alleen GroenLinks steunde een verzoek van de SP voor spoedoverleg met de staatssecretaris die zolang geen besluit over het verzoek van Rotterdam zou mogen nemen. Met name VVD en PvdA, die een motie achter de hand houden over een positief advies, hamerden erop dat de staatssecretaris toezeggingen nakomt om Rotterdam snel uitsluitsel te geven.

Overleg

Huizinga kondigde maandag aan dat zij binnen twee weken een besluit neemt. "Dat kan ook morgen zijn", stelde ChristenUnie-Kamerlid Ernst Cramer, een partijgenoot van de bewindsvrouw.

De staatssecretaris overlegt vrijdag met vervoersbedrijven en bestuurders. Ook heeft zij die dag een afspraak met de Rotterdamse wethouder Jeannette Baljeu. Een positieve beslissing hangt in de lucht. PvdA-Kamerlid Lia Roefs zei signalen in die richting te hebben opgevangen.

'Strippenkaart verdwijnt definitief uit Rotterdamse metro'
Uitgegeven: 30 oktober 2008 10:38
Laatst gewijzigd: 30 oktober 2008 11:22

DEN HAAG - Reizigers kunnen vanaf eind januari alleen de ov-chipkaart gebruiken in de Rotterdamse metro. De vertrouwde strippenkaart vervalt dan als geldig vervoerbewijs.

Ingewijden bevestigen donderdag een bericht hierover in het AD. Staatssecretaris Tineke Huizinga (Verkeer) zal haar beslissing vrijdag bekendmaken. "Daar lopen wij niet op vooruit", aldus haar woordvoerster.

Rotterdam is al geruime tijd proeftuin voor de invoering van de ov-chipkaart. Volgens verantwoordelijk wethouder Jeannette Baljeu wordt zwartrijden een stuk moeilijker als de toegangspoortjes alleen nog opengaan door deze kaart.

Uitsluitsel

Huizinga beslist over het afschaffen van de strippenkaart. De ChristenUnie-bewindsvrouw heeft de Tweede Kamer beloofd snel uitsluitsel te geven.

Vrijdag overlegt Huizinga met bij het project betrokken vervoersbedrijven en bestuurders. Zij heeft ook een afspraak met wethouder Baljeu.

Klaar

Het Rotterdamse vervoersbedrijf RET zegt nog geen bericht te hebben gehad van Huizinga, maar klaar te zijn voor de invoering van de chipkaart. Ook de bussen en trams die het bedrijf heeft rijden zijn voorzien van de benodigde apparatuur.

Dat was een van de voorwaarden die de staatssecretaris stelde aan de invoering van het pasje. Ook al blijft de strippenkaart in bussen en trams nog te gebruiken.

Extra kosten

Een andere voorwaarde die Huizinga in november 2007 stelde is dat reizigers niet mogen worden geconfronteerd met extra kosten, bijvoorbeeld doordat zij twee keer een opstaptarief moeten betalen.

Zo betalen reizigers bij gebruik van de strippenkaart in de bus een zone-opstaptarief en bij gebruik van de ov-chipkaart 0,70 cent zonder een meter gereisd te hebben. ,,Ook daar hebben we een oplossing voor'', verzekert de RET.

,,Die delen we na een eventueel positief besluit eerst met het personeel en dan met de rest van de wereld.'' De regionale Consumentenorganisaties zouden ook ,,vierkant'' achter de RET staan, aldus het bedrijf.

Londen geeft Oystercard wellicht op

In 2010 gaat Londen over op een nieuw OV-kaart systeem.
Het systeem dat vervangen wordt, lijkt op de OV-chipkaart die hier nog ingevoerd moet worden.

Sinds 2003 heeft Londen al een elektronisch betaalsysteem voor bus, metro en lokale spoorverbindingen: de Oystercard. Deze kaart is gebaseerd op dezelfde technologie als de OV-chipkaart in Nederland. Waar de OV-chipkaart in Nederland nog landelijk moet worden ingevoerd, lijkt de Britse kaart al weer aan het einde van zijn lifecycle te zijn. In 2010 moet er een opvolger komen. Transport for London (TfL) is niet van plan het hele contract dan aan één partij te gunnen. Het systeem zal in deelcontracten worden aanbesteed.

TranSys consortium
De Oystercard is een product van TranSys, een speciaal voor deze kaart gevormd consortium van EDS, Cubic Corporation, Fujitsu en WS Atkins.

Oyster card reader
Hoewel het contract met TransSys in 1998 voor een periode van zeventien jaar is gesloten, heeft TfL op basis van een clausule in het contract besloten het contract in 2010 te beëindigen. De formele reden voor het beëindigen van het contract waren de kosten. Eerder heeft TfL al een deel van de IT-infrastructuur gemigreerd naar open systemen om de kosten te verlagen en grotere keuze te hebben in leveranciers.

Privacyvraagstukken
Maar de Oystercard heeft ook veel kritiek gehad. Net als bij de OV-chipkaart kan TfL met de Oystercard ov-gebruikers volgen. Voor abonnementen van een maand of langer is registratie verplicht. Elke Oystercard heeft een uniek ID. Al die reisgegevens worden tot soms acht weken lang bewaard. Justitie in Engeland heeft al meerdere malen van deze gegevens gebruik gemaakt.

Technische problemen
Gedurende het gebruik van de Oystercard zijn er ook technische problemen geweest. Onderbrekingen in het systeem maakten het noodzakelijk de poortjes gewoon open te zetten, waardoor betalingen niet geïnd konden worden. TfL probeert nu gederfde inkomsten te verhalen op TranSys. Andere storingen hebben er toe geleid dat mensen ten onrechte beboet zijn. Deze boetes zijn wel terugbetaald.

Oystercard gehacked
Maar inmiddels zijn er ook veiligheidsvraagstukken. De Oystercard gebruikt dezelfde Mifare Classic chip die ook in de OV-chipkaart zit. De onderzoekers van de Radboud Universiteit hebben na het hacken van de OV-chipkaart ook de Oystercard gehackt. Ze zijn er in geslaagd om een Oystercard te klonen en te gebruiken. Deze kloonkaarten worden door TfL binnen 24 uur geblokkeerd.

Inmiddels raadt NXP, de producent van de MiFare chip, de toepassing van de Mifare Classic chip af in nieuwe implementaties. Voor toepassingen zoals het regelen van toegang tot gebouwen is de chip volgens NXP niet veilig genoeg.

Open systemen
TfL denkt na over het gebruik van bankpassen en mobieltjes voor het nieuwe ticketsysteem. Er zijn al proeven gedaan met Barclaycard, Nokia en O2, waarbij vijfhonderd Nokia 6131-mobieltjes met Oyster smartcards zijn gebruikt. Het nieuwe systeem zal veel opener zijn en niet meer leunen op één leverancier.