Rapport Pentagon: klimaatverandering kan op korte termijn al tot catastrofes leiden dinsdag 24 februari 2004
Grote delen van Nederland kunnen de komende jaren onbewoonbaar worden, als gevolg van zware superstormen en de overstromingen die zij in hun kielzog met zich meebrengen. Steden als Den Haag zouden om die reden mogelijk al vanaf het jaar 2007 ontruimd moeten worden om aan die dreiging het hoofd te kunnen bieden.
Het is zomaar een veronderstelling uit een geheim rapport van het Pentagon, het Amerikaanse ministerie van Defensie, dat enkele dagen geleden in de Britse krant The Observer openbaar is gemaakt. Andere in het oog springende conclusies uit het rapport zijn dat Groot Brittanie (en waarschijnlijk dan ook Nederland) vanaf het jaar 2020 met Siberische winters rekening moet gaan houden. Tegelijkertijd zouden grote delen van de wereld rond datzelfde jaar, als gevolg van wat 'catastrofale watertekorten' worden genoemd, in oorlog zijn of dat in elk geval in de nabije toekomst raken. Andere delen van de wereld, die met rampspoed als gevolg van stormen te maken krijgen, bevinden zich ook in de Verenigde Staten zelf, zo denken de rapportschrijvers. Zo wordt gevreesd dat het systeem van aquaducten, dat het dichtbevolkte Californie in het het zuidwesten van de VS van drinkwater voorziet, als gevolg van schade door de zware stormen zou kunnen komen te bezwijken.
Volgens een rapport van het Pentagon zouden superstormen er al in 2007 toe kunnen leiden dat grote delen van Nederland onbewoonbaar raken.
Een rapport over klimaatverandering dus. Op z'n Amerikaans. Vol met ijzingwekkende en soms rampzalige perspectieven, die vooral angst en paniek zaaien, maar weinig oplossingen in het vooruitzicht stellen. Een opvallend rapport, dat moet ook gezegd. Want het is tot stand gekomen onder verantwoordelijkheid van de regering Bush. Dezelfde regering Bush die zich enkele jaren geleden (als een van haar eerste daden) uit het Kyoto-protocol terugtrok. Een protocol dat juist beoogt door internationale samenwerking tot een terugdringing van de hoeveelheid broeikasgassen, die door menselijke activiteit in de atmosfeer worden gebracht, te komen. Overigens schijnt het rapport al enkele maanden binnen regeringskringen in Washington te hebben gecirculeerd. De regering zou het niet openbaar hebben willen maken, totdat The Observer er de hand op wist te leggen. De betrokkenheid bij milieukwesties van de Amerikaanse regering wordt internationaal nog weleens in twijfel getrokken, met name omdat een flink aantal van haar leden banden onderhouden of -hielden met de Amerikaanse olie-industrie. Tot aan president Bush zelf toe.
Versnelde ijsafsmelt in Groenland zou er mede de oorzaak van kunnen zijn dat de Warme Golfstroom tot stilstand komt.
De grote vraag is nu: waar komt de angst van de opstellers van het rapport, onder wie een oud-topman van Shell (!) vandaan? Belangrijkste nieuwe inzicht voor de schrijvers is toch wel dat klimaatverandering niet, zoals tot voor enige tijd door brede lagen van de wetenschappelijke en de overheidswereld werd aangenomen, een zaak van de geleidelijkheid en dus voor de lange termijn is, maar zich (zo blijkt uit steeds meer recente onderzoeken) ook abrupt en dus op relatief korte termijn zou kunnen voordoen. De Amerikanen zijn vooral bang voor de destabiliserende werking die zo'n abrupte klimaatsverandering op de wereldorde zou kunnen hebben. Wat gebeurt er bij voorbeeld met kernmachten als India en Pakistan als zij zouden moeten gaan vechten om de schaarse middelen van bestaan die er, in geval van een abrupte klimaatsverandering in hun regio nog zouden overblijven? Een kernoorlog zou daarvan het gevolg kunnen zijn. En dat is dan maar een van de mogelijke gevolgen van zo'n verandering. Om die reden zien de opstellers van het rapport klimaatverandering dan ook als een grotere bedreiging voor de wereldrede en dus voor de belangen van Amerika dan het internationale terrorisme.
Belangrijkste mechanisme bij het tot stand komen van (abrupte) klimaatveranderingen lijkt het gedrag van de Warme Golfstroom te zijn. Recente onderzoeken, met name op basis van ijsboringen die in Groenland zijn gedaan, hebben min of meer aangetoond dat die klimaatveranderingen zich in een zeer kort tijdsbestek kunnen afspelen. Een periode van opwarming, zoals die waar we ons nu in lijken te bevinden, zou in de omgeving van Groenland leiden tot een snelle toename van de zoetwateraanvoer, door een snelle smelt van de ijskap, maar ook door een toename van de afvoer van water door de grote Siberische rivieren. En dat water zou via lokale stromingen in de buurt van IJsland terecht kunnen komen.
Verder zouden her en der op aarde verzengende droogtes voor kunnen komen. Die zouden destabilisatie van de wereldorde tot gevolg kunnen hebben. De opstellers van het rapport zien klimaatverandering dan ook als een grotere dreiging voor de VS dan het internationaal terrorisme.
Voor de Warme Golfstroom is het gebied tussen Groenland, IJsland en het noorden van Noorwegen van groot belang. Daar zakt het van oorsprong warme en zeer zoute water, dat door de warme Golfstroom naar het noorden is gevoerd, naar beneden. Dat gebeurt doordat het water er (door het grote zoutgehalte) een stuk zwaarder is dan het water in de omgeving. Het water stroomt vervolgens, nadat het gezakt is dus, als een koude tak van de golfstroom op diepte weer naar het zuiden terug. De grote angst van sommige wetenschappers is nu dat dit wegzakken zou kunnen stoppen, als het zoute water ter plaatse teveel verdund zou worden door de toegenomen zoetwatertoevoer. Dan zou een belangrijke schakel in de Warme Golfstroom gaan ontbreken, waardoor de hele golfstroom voor kortere of langere tijd tot stilstand zou kunnen komen. En dat zou dan weer het begin kunnen zijn van grootschalige klimaatveranderingen. Veel is wat dit betreft echter nog onduidelijk. En de verschillende onderzoek spreken elkaar op belangrijke onderdelen ook tegen. Meer onderzoek is nodig.
Intussen liet het weer in Nederland zich van zijn vriendelijke kant zien. Frans Sijmons fotografeerde dit fraaie buitje in de buurt van Marienberg.
Gezien in het licht van wat er de afgelopen jaren al gepubliceerd is over dit onderwerp, biedt het Amerikaanse rapport maar weinig nieuwe aanknopingspunten. Het lijkt er op dat de opstellers ervan vooral een schokeffect teweeg willen brengen in de Amerikaanse samenleving. Wellicht om op die manier draagvlak te creeren voor verdergaande milieumaatregelen in dit grote land, dat nog steeds ruim een kwart van de wereldwijde productie van broeikasgassen voor zijn rekening neemt. Het is verkiezingstijd in de VS en de milieuproblematiek heeft in de campagne tot nu toe nauwelijks een rol gespeeld. Wellicht draagt het rapport ertoe bij dat de Amerikanen nu wel wat meer aandacht voor hun manier van leven krijgen. En dat zou, mede met het oog op de internationale samenwerking die wat dit betreft meer dan nodig is, alleen maar toe te juichen zijn.
Even later zag het er zon uit. Bijna uitgeblust. Aan een staalblauwe hemel. Foto: Frans Sijmons.
En over de rampscenario's die het rapport voor Nederland voorziet nog het volgende: het ligt niet voor de hand dat wij op korte termijn met stormen (van het kaliber van tropische cyclonen) te maken zullen krijgen. De opwarming van de zeeen in onze omgeving, die aan zoiets vooraf zou moeten gaan, is nauwelijks mogelijk. Een verkilling van het Nederlandse klimaat, op het moment dat de Warme Golfstroom wel tot stilstand zou komen, is mogelijk. Maar eveneens nog steeds omstreden. Want er zijn ook onderzoeken die hebben aangetoond dat de warme lucht ons in dat geval, door een wijziging in het stromingspatroon in onze omgeving, evengoed wel zou weten te bereiken. Ook wat dit betreft, is er dus nog veel onduidelijk.
*************************************************
Duidelijk...
Bron:
www.meteonet.nl
*** sniff vinyl ***
