anne mulder
Forumonderwerp · 1038069
goed nummer dit
Lever
De lever is de grootste en zwaarste klier in ons lichaam, hij weegt 1,5 tot 2 kilo etceteraaaaaaaa
dat wist ik al
JWZgoed nummer dit
heeft dit ook met een bepaalde definitie te maken... is dit geestveruimende muziek of ben je deze toppa aan het poluten.
[Verbergen]
Wikipedia is een project zonder winstoogmerk: doneer alstublieft vandaag nog.
$4.355.285
Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Kip (vogel)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Kip
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Aves (Vogels)
Orde: Galliformes (Hoendervogels)
Familie: Phasianidae (Fazantachtigen)
Geslacht: Gallus
Soort: Gallus gallus
Ondersoort
Gallus gallus domesticus
De kip (Gallus gallus domesticus) is een zeer bekende gedomesticeerde vogel uit de familie van de fazantachtigen (Phasianidae) die weer behoort tot de orde Hoendervogels (Galliformes).
Er bestaat een zeer groot aantal kippenrassen. Zie daarvoor de lijst van kippenrassen.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Kip in de natuur
o 1.1 Oorsprong
o 1.2 Kip als exoot
* 2 Anatomie en gedrag
o 2.1 Hiërarchie en intelligentie
o 2.2 Communicatie
o 2.3 Leeftijd
* 3 Haan
* 4 Hen
* 5 Voortplanting
* 6 Broeden
* 7 Kuiken
* 8 Ei
o 8.1 Eicel
o 8.2 Dooier
o 8.3 Eiwit
o 8.4 Schaal
o 8.5 Leg
o 8.6 Vorm
o 8.7 Kleur
o 8.8 Inhoud van het ei
o 8.9 Afwijkingen
* 9 Bijzondere Hoendersoorten
o 9.1 Zijdehoen of Wugu-ji
o 9.2 Gallus giganteus
* 10 Productie, verkoop en intensivering
* 11 Kip in de taal
* 12 Kip in de keuken
* 13 Zie ook
* 14 Bronnen, noten en/of referenties
Kip in de natuur
Oorsprong
Een van de waarschijnlijke voorouders van de kip is het Bankivahoen, of rode kamhoen of boshoen, een in het wild levende hoenderachtige uit het geslacht Gallus die voorkomt in Zuidoost-Azië. De wetenschappelijke/Latijnse naam voor deze vogel is Gallus gallus. Het Bankivahoen is niet groot, ongeveer zo groot als de gemiddelde krielkip. Deze vogel komt in India en Zuidoost-Azië nog steeds in het wild voor. De hen legt zo'n twaalf eieren per jaar.
Waarschijnlijk is de kip uit het Bankivahoen gedomesticeerd, maar de invloed van eventuele andere, in het wild levende hoenderachtigen kan niet geheel worden uitgesloten, maar het is inmiddels wel duidelijk dat het Bankivahoen de belangrijkste voorouder is. Hoe en wanneer het domesticatieproces precies is verlopen, is ook niet geheel bekend. Wel weten we dat in 3200 v.Chr. huishoenders werden gehouden in Azië, vooral in India. In een reisverslag van Marco Polo werd bijvoorbeeld melding gemaakt van een gedomesticeerd zwarthuidig Zijdehoen. Ook zijn er aanwijzingen dat de Egyptenaren en Chinezen reeds kippen hielden vanaf het jaar 1400 v.Chr. In het oude Sumer noemde men het de vogel uit Meluhha. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond het jaar 700 v.Chr. in Zuid-Europa terecht. Tegenwoordig komen kippen vrijwel overal ter wereld voor.
Kip als exoot
In onder meer Nederland komt de kip voor als exoot. Het gaat hierbij om kippen uit gevangenschap die zijn verwilderd. Onder bepaalde omstandigheden (bijvoorbeeld door bijvoederen) worden het er zoveel dat ze gevaar voor het verkeer kunnen opleveren.
Anatomie en gedrag
Kopstudie van een Orpington
Een kip kan goed hard voedsel zoals maïskorrels eten. Wat ze oppikt komt eerst in een zak terecht (de krop). Het wordt daar met speeksel geweekt. Daarna zijn er twee magen die meehelpen om het voer fijn te krijgen. De kliermaag voegt maagsappen toe voor de verdere vertering. De spiermaag kneedt het voer en maalt het fijn met behulp van kleine steentjes die de kip oppikt. Daarom is het van belang bij kippen die op een beperkte ruimte leven om grit tot hun beschikking te stellen. Daarna wordt het voer verder verwerkt in de dunne darm. De reststoffen verlaten het lichaam via de endeldarm en de cloaca. Een kip heeft twee blindedarmen. Ze helpen bij de vertering van ruwvezels en onttrekken vocht aan de voedselmassa. Kippen hebben de neiging om naar rode voorwerpen te pikken, wat opmerkelijk is omdat hun kam en lellen zelf rood zijn. Wanneer een kip eenmaal bloedt door het pikken, kan het hierdoor gebeuren dat kippen elkaar uiteindelijk doodpikken. De kip heeft een intern kompas, dat gesitueerd lijkt in de ogen, waarmee ze zich kan oriënteren op het aardmagnetisch veld[1].
De kip kan haar kop heel ver in alle richtingen draaien. Dat komt door het grote aantal halswervels: veertien. De mens heeft er maar zeven. De kip kijkt niet ver. Wat meer dan vijftig meter verderop gebeurt, kan ze niet zien. Een kip heeft geen oorschelp. Wat op meer dan vijftig meter afstand gebeurt, hoort ze niet. Een kip ziet kleuren ook anders. Voor een kip is roodgeel de helderste kleur. Daarna volgt geel. Overigens heeft de kip wel oorlelletjes. Meestal legt een kip met witte lelletjes witte eieren en één met roze lellen bruine. De huid op de poten van de kip bestaat uit schubben, zoals bij reptielen. Reptielen hebben echter schubben op hun hele lichaam. Kippen hebben drie voortenen en een achterteen, behalve het zijdehoen en de houdan, die een extra teen hebben. Kippen hebben ook scherpe nagels om goed mee te kunnen graven en scharrelen.
Hiërarchie en intelligentie
In de groep heerst duidelijk een hiërarchie. Die rangorde wordt ook wel de pikorde genoemd. De plaats die een kip heeft in de pikorde bepaalt wie eten mag, en ook wanneer elke kip mag eten. In een grote groep kippen, of toom zoals dat ook wordt genoemd, kan een kip meer dan 100 soortgenoten herkennen, en weten ze ook de positie die elke kip op 'de ladder' inneemt. Kippen hebben een zeer ingewikkelde hiërarchie en gaan dus ook op een zeer exacte manier met elkaar om. Wetenschappers hebben vastgesteld dat kippen daardoor dus een echte cultuur hebben, net als bij mensen. Kippen zijn heel slimme dieren, en dat moet ook als ze van 100 andere soortgenoten hun posities kunnen onthouden. Kippen kunnen zelfs 'oorzaak en gevolg' relaties begrijpen, en ze zijn zich er ook van bewust. Hun verstandelijke vermogens zijn veel groter dan die van jonge kinderen, want kippen zijn er zich van bewust dat objecten bestaan, zelfs als objecten voor hen verborgen worden gehouden. Dit zijn allemaal dingen die jonge kinderen niet kunnen. Kippen zijn ook tot zelfcontrole of zelfbeheersing in staat, en dat was eerder alleen aangetoond bij mensen en andere mensapen. Dit zijn bewijzen van een goed geheugen en ingewikkelde structuren in de sociale omgang, en dit is te vergelijken met de intelligentie van zoogdieren.[2] [3] [4]
Communicatie
Net zoals bij mensen en vele andere dieren communiceren kippen door middel van spraak, met hun stembanden. De 'kippentaal' is uitgebreider dan de meeste mensen denken. Kippen hebben ruim 30 tot 40 verschillende kippenwoordjes, die allemaal verschillende betekenissen hebben. 'Praten' of tokkelen, zoals veel mensen het noemen, gebeurt zelfs al voor dat de kip geboren wordt. Een moederkloek (moederkip) geeft haar kennis door aan haar kuikens, en dat gebeurt zelfs al terwijl de jongen nog in het ei zitten. De kuikens antwoorden terug door gepiep dwars door het eierschaal heen. Studies hebben vastgesteld dat er verschillende kippen verschillende waarschuwingen/oproepen maken, zo hebben kippen een luchtalarm, als er een roofvogel in de lucht vliegt dan maken ze een soort piepend en krakend geluid, en bij gevaar aan de grond maakt een kip een paniekerig kakelend geluid, en als een kip voedsel vind dan maakt een tck tck tck achtig geluid, en het is een boodschap aan de anderen van dat hij eten heeft gevonden en je kan het ook als een soort "hoera" vergelijken. Op [5] zijn drie filmpjes te zien van experimenten van het Animal Behaviour Lab uit de UK met kippen die waarschuwingen geven.
Leeftijd
De maximale leeftijd van een kip is afhankelijk van het ras. De 'gewone' bruine industriekippen, de hybriden, worden vaak niet ouder dan een jaar of 3. Maar sommige rassen kunnen wel 20 jaar oud worden. Verder spelen ook de levensomstandigheden van de kip een belangrijke rol. Gemiddeld worden de meeste rassen niet ouder dan 10 jaar.
Haan
Haan
Hoofdartikel: Haan
Mannelijke kippen worden haan genoemd. Zij onderscheiden zich van de vrouwtjeskip doordat ze meestal groter zijn, een staart met langere en meestal sikkelvormige veren hebben, bij gekleurde rassen meer kleuren veren hebben dan de hen, een grotere kam op het hoofd hebben en (grotere) sporen aan de poten hebben. Een gecastreerde haan is een kapoen. Ook het gedrag van een haan is anders dan dat van een hen.
Hen
Moederkloek met kuikens
Hoofdartikel: Hen
Een vrouwelijke kip wordt een hen genoemd. Wanneer hennen 5 tot 6 maanden oud zijn, kunnen ze eieren leggen. Het maximaal aantal eieren dat de hen kan leggen is gelijk aan het aantal eicellen dat bij de geboorte in de eierstok zit.
De hen heeft, in tegenstelling tot de meeste dieren, slechts één werkende eierstok, de linker, die in de lichaamsholte vlakbij de ruggengraat zit. Wanneer de hen voor de eerste keer een ei moet leggen, worden kam en lellen wat roder van kleur. Vaak gaat de hen geluiden maken die doen denken aan binnensmonds mompelen.
Voortplanting
Een haan die met een hen wil paren, pakt eerst met zijn snavel een pluk veren achter haar kop, zodat zij niet kan weglopen. Dan duwt hij zijn cloaca tegen de cloaca van de hen aan. De haan drukt dan zijn penis iets naar buiten en spuit de zaadcellen in de hen. Die bevruchten dan de eicellen in de eileider. De cloaca is een opening onder in de buik van een kip. Nadat de kip het bevruchte ei heeft gelegd, kan het ei op twee verschillende manieren worden uitgebroed. Een broedse hen kan dit doen, of men kan de eieren in een broedmachine uitbroeden. Na 21 dagen (dit kan één tot twee dagen afwijken) zullen de eieren uitkomen. Kuikens die met de broedmachine zijn uitgebroed hebben veel meer aandacht nodig dan kuikens die door een hen zijn uitgebroed. In het laatste geval hoeft men in principe alleen maar voor eten (opfokkorrel of kruimel 1 of 2, afhankelijk van de leeftijd) en drinken te zorgen. Heeft men kuikens uitgebroed met een broedmachine, dan zal men de kuikens warm moeten houden met een warmtelamp of -plaat.
Broeden
Het kan voorkomen dat een hen broeds wordt. Niet alle hennen worden broeds, maar als het gebeurt, gebeurt dit doorgaans in het voorjaar. De kip trekt zich dan terug op de plaats waar zij de eieren heeft gelegd en broedt ze uit. Dit duurt 21 dagen. Gedurende deze periode eet en drinkt de hen niet veel. Ook produceert ze minder ontlasting, zo blijft het nest schoner.
Tijdens de broedperiode stopt de kip met het leggen van eieren. Een broedse hen maakt typische geluiden (het zogenoemde klokken) en verlaat het nest zelden om te drinken, te eten of een stofbad te nemen. Ze houdt de eieren op een constante temperatuur (een kip heeft een lichaamstemperatuur van 41°C) en keert de eieren op bepaalde tijdstippen.
Als er geen eieren uitkomen, verlaat de broedse kip het nest meestal na verloop van tijd. Er zijn echter ook gevallen bekend waarbij de kip zich letterlijk doodbroedt.
Een broedende zijdehoen.
Kuiken
Kuiken Leghorn (2 weken oud)
Een ongetraind mens kan aan de buitenkant van het kuiken moeilijk tot niet zien of het een vrouwelijk of een mannelijk kuiken betreft. Bij sommige rassen is het onderscheid te maken aan de hand van de kleur van het kuiken, bij andere rassen is het mannelijke kuiken groter dan het vrouwelijke.
Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek; daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan. Als de jongen ver afdwalen worden ze door middel van geluiden door de kloek teruggeroepen.
Aanvankelijk bestaat de vacht van een kuiken uitsluitend uit dons, maar al na enkele dagen verschijnen de eerste veertjes.
Ei
Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te maken. Als de eicel bevrucht is door een zaadcel, vormt het ei een bescherming voor het kuiken. Het embryo voedt zich met het eigeel en het eiwit en na 21 dagen broeden komt het kuiken uit het ei. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier, deze bevindt zich later in het centrum van het kippenei. De dooier gaat door de eileider op weg naar buiten. Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp. Alles bij elkaar duurt het ontstaan van een ei ongeveer 25 uur, van eicel tot ei.
De volgende dag gebeurt hetzelfde en zodoende legt een kip bijna elke dag een ei.
Eicel
Het proces begint met de enkele duizenden onrijpe eicellen die de kip bij haar geboorte in haar eierstok heeft (een kip heeft één actieve eierstok en een embryonale). Als de hen geslachtsrijp is, worden deze eieren één voor één rijp. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier waarna de ovulatie plaatsvindt. De ovulatie is het startsein voor de opbouw van de rest van het ei. De eicel, genesteld in de nu voltooide dooier, wordt afgestoten door de eierstok en komt terecht in de trechtervormige opening van de eileider. De eileider is een holle, gekronkelde, flexibele buis met een lengte van ongeveer 75 centimeter. De binnenwand van deze buis bestaat uit klierweefsel, dat verschillende eiwitlagen rond de dooier afzet. Als de hen in de afgelopen weken gepaard heeft, zal het boveneinde van de eileider sperma bevatten, waardoor de eicel bevrucht kan worden.
Dooier
1. Kalkschaal
2.Schaalvlies
3.binnenste schaalvlies
4.Hagelsnoer
5.Buitenste eiwit
6.Middelste eiwit
7.Dooiervlies
8.Dooier
9.Kiemvlek (of vormingsdooier)
10.Donkere eigeel
11.klare eigeel
12.Binnenste eiwit
13.Hagelsnoer
14.Luchtkamer
Na ongeveer 15 minuten verdikt het dooiervlies. De dooier is een kogelronde bal van 3 tot 4 centimeter doorsnee en draait in de eileider rond met de draai-as in de lengterichting van de eileider. De kleur van de dooier varieert van geel tot oranje, afhankelijk van de voeding die de dieren hebben gehad. De kleur van de dooier wordt donkerder naarmate er meer caroteen in het voer van de kip zit. Caroteen zit onder andere in wortel. Als de kip dan maar één of twee keer per dag eet, in plaats van de hele dag door, zijn in de eierdooier duidelijk laagjes pigment te onderscheiden. In de dagen voor de ovulatie neemt de eierdooier sterk in grootte toe: er moeten immers voldoende voedingsstoffen in opgeslagen worden voor de broedperiode van drie weken. Een dooier is eigenlijk een eicel met veel reservevoedsel. Bijna iedere dag komt er een nieuwe dooier in het begin van de eileider.
Eiwit
Na ongeveer een kwartier bewegen eicel en eidooier zich naar een ander gedeelte van de eileider, waar binnen enkele uren zich vier afwisselend dikke en dunne lagen eiwit over de eierdooier vormen. Bij de eerste laag worden de hagelsnoeren gevormd, dit zijn de strengen waarmee de eierdooier aan de eierschaal vastzit en in het midden van het ei gehouden wordt. In het volgende gedeelte van de eileider worden eidooier en eiwit gewikkeld in twee sterke, dunne vliezen die bijna geheel aan elkaar vastzitten. Er is één open plekje, waar zich later een luchtbel zal vormen om het kuiken van de eerste ademteugen te voorzien. De vliezen dienen voornamelijk als bescherming tegen bacteriën. Gedurende de volgende vijf uur wordt het ei opgepompt met water en zouten die uit de eileiderwand door de vliezen in het eiwit gevoerd worden. Het draaien van het ei gaat nog door in het laatste deel van de eileider.
Schaal
Als daarna de schaalafzetting begint, worden de vliezen strak gespannen, doordat het eiwit nog wat vocht opneemt. Aan de zijkanten wordt het ei daarbij ingedrukt door de cilindervormige eileider. Zo ontstaat de kenmerkende cirkelvormige doorsnede van het ei. De uiteinden gaan bol staan door de spanning van de vliezen. De bolvorm ontstaat vanzelf. Het is de vorm waarbij de spanning gelijkmatig over het vlies wordt verdeeld. De vorming van de eischaal duurt ongeveer veertien uur. De schaal bestaat voor ongeveer 4% uit eiwit en voor 95% uit calcium-carbonaat. Tevens zit er nog wat magnesiumchloride en calciumfosfaat in de eischaal. In de eigang wordt de kleurstof van de eischaal gemaakt en aangebracht. Als laatste komt er een soort wasachtige laag om het ei, waardoor vochtverlies wordt tegengegaan. In de schaal zitten tienduizend luchtgaatjes. Door die gaatjes komt zuurstof in het ei en verlaten koolstofdioxide en water het ei.
Leg
Een hen legt in principe het hele jaar door, behalve als ze broeds is, in de rui is of ziek is. De energie wordt dan in het nieuwe verenpak of in het herstel van een ziekte gestoken. In de maanden december en januari komt de leg op een laag pitje te staan. Dit is de donkerste periode van het jaar en is voor de hen een periode om een beetje tot rust te komen en energie te verzamelen voor het voorjaar om dan weer veel eieren te leggen en eventueel te broeden. Kippen hebben een open bekken. Dit betekent dat de schaambeenderen niet gesloten zijn aan de onderzijde. Daardoor is er aardig wat ruimte voor het ei.
Vorm
Een kippenei is ovaal. 'Ovaal' is afgeleid van het Latijnse woord ovum, dat ei betekent. Eigenlijk staat in het eerste zinnetje: een ei is eivormig. 'Ovum' is afgeleid van het Latijnse woord avis, dat vogel betekent. Ovum is 'het ding van de vogel'. Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp.
Kleur
De meeste eieren zijn bruin of wit. Er zijn echter ook rassen die blauwe of groene eieren leggen. De kleur wordt in de eileider aangebracht en is karakteristiek voor het ras.
Inhoud van het ei
In elk ei zit een luchtkamer die tijdens het broeden groter wordt naarmate het embryo zich verder ontwikkelt. Hieraan kan afgemeten worden hoe ver de ontwikkeling gevorderd is. Een ei bevat ongeveer dertien procent eiwit, elf procent vet, veel mineralen (vooral ijzer) en veel vitamines A, B en D. De rest is water. Eiwit vormt samen met water het belangrijkste bestanddeel van het wit van het ei. De andere stoffen zitten in de dooier (het eigeel). De eidooier bevat overwegend onverzadigde vetzuren. In het eigeel zit ook cholesterol. De voedingswaarde van het ei kan enigszins worden gestuurd door de samenstelling van het voer te veranderen.
Een ei van 60 gram bevat:
Energie 356 KJ/87kcal
Eiwit 8 gram
Vetten 9 gram
Natrium 90 milligram
Kalium 90 milligram
Calcium 36 milligram
Fosfor 135 milligram
IJzer 1,2 milligram
Vitamine A 0,12 milligram
Vitamine B1 0,1 milligram
Vitamine B2 0,2 milligram
Vitamine B6 0,1 milligram
Afwijkingen
* Soms komen twee eicellen(dooiers) tegelijk vrij in de eileider van de hen. Zo'n ei heet een dubbel-dooier. Een dergelijk ei zal, als het wordt uitgebroed, nooit twee gezonde kuikens kunnen bevatten.
* Soms legt een hen een ei zo groot als een duivenei. Zo'n ei ontstaat, doordat een stukje eiwit zich losmaakt van de wand van de eileider. Om dat eiwit vormt zich vervolgens een eivlies en een schaal. Zo'n ei wordt ook wel een 'scheet' of 'hanenei' genoemd.
* Soms heeft een ei wèl een vlies maar géén schaal. Dit is een windei.
* Sommige eieren zijn sterk gerimpeld of aan één zijde afgeplat.
* Soms scheurt er een klein bloedvaatje in de eierstokken van de kip waardoor er wat bloed in het ei terecht kan komen. Het is een misverstand te denken dat een dergelijk ei bevrucht zou zijn. Een dergelijk bloedstipje in het ei kan met een natgemaakte lepel worden verwijderd.
Bijzondere Hoendersoorten
Zijdehoen of Wugu-ji
Een van de meest aparte kippensoorten is het Zijdehoen of Wugu-ji, ook wel Neger- en Morenhoender genoemd vanwege zijn zwarte huid. Het Zijdehoen heeft zelfs zwart vlees en zwarte botten. Het Zijdehoen heeft een aparte vacht, het vacht lijkt meer op haar dan op veren. En het zijdehoen heeft ook 5 tenen aan de voeten in plaats van de gebruikelijke 4. De tenen zijn ook voorzien van lange klauwen. Ook aan de armen (vleugels) heeft het zijdehoen 4 vingers waarvan twee aan elkaar gegroeid (zoals bij elke vogel) en nog een gewone vinger en een extra vinger. De laatste twee genoemde vingers hebben klauwen. En waarschijnlijk leefde het Zijdehoen van oorsprong in het Himalaya gebergte. Zie voor meer informatie: Zijdehoen.
Gallus giganteus
Waarschijnlijk heeft er ooit een reuzenhoen bestaan: Het legendarische reuzen(vecht)hoen Gallus giganteus. Over deze hoen is weinig bekend. Hij moest reeds een lange tijd uitgestorven zijn. Gallus giganteus moest er uit gezien hebben als de Maleier. De Maleier is een oeroud vechthoender met lange grote poten, een sterke snavel en een walnootkam. En waarschijnlijk stamt de Maleier af van Gallus giganteus, alleen moest Gallus giganteus wel veel groter geweest zijn. Alhoewel de Maleier vroeger al een schedelhoogte van 90 cm had.
Amerikaanse mariniers ontdekten in de Tweede Wereldoorlog op het eiland Saipan, het grootste eiland van de Marianen in het zuidelijke gedeelte van de Grote oceaan, een ogenschijnlijk in het wild levend zeer groot en fors junglehoen van een Maleierachtig vechthoendertype. Op initiatief van de mariniers werden na het beëindigen van de oorlog enige exemplaren naar Noord- en Zuid-Amerika verscheept, in het bijzonder naar Braziliaanse belangstellenden. Dr. J.D. Burnette, Olmsted Falls/Ohio een van de grootste gangmakers en verbreiders van dit ras, vermeldt echt sensationele gewichtslimieten van 4,36-9,68 kg voor de haan en 2,9-7,26 voor de hen. Tegelijkertijd ziet Dr. Burnette in de Saipan Junglehoenders het levende bewijs dat de Gallus giganteus nooit uitgestorven is. Echter in internationaal verband zal bewezen moeten worden dat de opgegeven mammoetgewichten ook werkelijk gerealiseerd kunnen worden. In dat verband stemmen de verschillen van 5 kg tussen minimum- en maximumgewicht, iets wat bij andere hoenders niet aangetroffen wordt, tot nadenken. In sommige gevallen zouden opgerichte Saipanhanen een schedelhoogte bereiken van 90 cm en over een platte aardbeikam beschikken; soms ontbreekt deze geheel. De snavel is hoornkleurig, en bij donkere kleurslagen is deze ook geheel donker. De kin en oorlellen zijn klein of ontbreken soms. De diepliggende gele ogen worden goed beschermd door de sterk ontwikkelde wenkbrauwen. De kop is sterk en lang en de rug is eveneens vrij lang. De sterk bevederde staart wordt betrekkelijk vlak, en bij de hennen recht gedragen. De schouders zijn goed ontwikkeld en de vleugels worden net als bij Maleiers op de rug gedragen. De lange sterke loopbenen zijn geel. De kleurslagen zijn goud, platina, wit en wildkleurig.
Zo moest Gallus giganteus er waarschijnlijk uit hebben gezien, maar waarschijnlijk veel groter.
Productie, verkoop en intensivering
Kippen worden gehouden voor hun vlees en voor hun eieren. De 19de eeuwse kleinschalige gemengde bedrijven zijn steeds verder gaan intensiveren met onder andere als resultaat de huidige legbatterijen. Batterijkippen worden binnen gehouden in vrij kleine kooien.
Doordat er pluimveebedrijven met grote aantallen dieren dicht bij elkaar staan, maar ook omdat er steeds meer kippen buiten lopen (Freiland) en dus in contact komen met wilde vogels, zijn er meer uitbraken van ziektes, zoals vogelpest. Kippenvlees en ook rauwe eieren bevatten in Nederland en België soms de salmonella bacterie, die ernstige voedselvergiftiging kan veroorzaken, mede doordat de consument de producten niet goed bereidt of bewaart.
Als een kip voorheen op een boerderij geslacht werd, gebeurde dat door de kop eraf te hakken. De kip kan daarna nog een tijdje reflexmatig blijven rondrennen.
Enige begrippen:
* Biologische kippen: Een biologische kip (500.000 in Nederland, cijfer van 2005)heeft 4 m2 weiland ter beschikking. Daarnaast is er stalruimte, waar de kip 's nachts slaapt en 's ochtends z'n eitje legt (ze worden dan even opgehokt), hier delen zes kippen samen 1 m2. De snavels worden niet geknipt of gebrand. Het mengvoer van deze kippen is voor 80 procent biologisch. Er wordt geen genetisch gemanipuleerd voedsel gegeven. De kippen hebben legnesten, zitstokken en een stofbad, evenals gewone scharrelkippen.
* Freiland kippen: Of vrije uitloopkip(4.3 milj. in 2005). De naam zegt het al: deze scharrelkippen lopen net als de biologische kippen buiten in het weiland. De snavels mogen geknipt of gebrand worden. De kippen hebben ook de beschikking over legnest, zitstokken en een stofbad. Voor meer info, zie 'Scharrelkippen'.
* Scharrelkippen: In Nederland (2005) leven 10,3 miljoen scharrelkippen. Negen kippen delen samen 1 m2. Ze kunnen niet naar buiten. De snavels mogen geknipt of gebrand worden. De dieren krijgen mengvoeder en ze hebben de beschikking over legnesten, zitstokken en een stofbad.
* Batterijkippen: In een legbatterij zitten 18 kippen per m2. Nederland (2005) heeft 14.5 miljoen batterijkippen. De dieren kunnen niet naar buiten, de snavels worden geknipt of gebrand en er zijn geen legnesten, zitstokken of stofbaden.
* Vleeskippen: Vleeskippen zijn kuikens van ongeveer 6 weken oud. In deze 6 weken groeien ze tot een gewicht van zo'n 2,5 kilo. De kuikens worden gehouden in grote schuren waar 16 tot 24 dieren per m2 zitten. De kuikens kunnen niet naar buiten en de schuren hebben geen ramen. Omdat slapende dieren niet groeien, worden de kuikens 23 uur per dag wakker gehouden.
Kip wordt in supermarkten en door slagerijen verhandeld. Een speciaalzaak voor kippenvlees en wild heet een poelier, van het Franse woord voor kip, poule.
Kip in de taal
* een lekker kippie: een aantrekkelijke vrouw of aantrekkelijk meisje
* er als de kippen bij zijn: er snel bij zijn om ergens een voordeel uit te behalen
* met de kippen op stok gaan: vroeg gaan slapen
* kippenborst: een borst waarvan het borstbeen sterk naar voren steekt; ook: spotnaam voor een nauwelijks gespierde borstkas
* kippenvel: huid waarbij de haren door de kou overeind staan, zodat de huid eruit ziet als die van een pas geplukte kip
* praten als een kip zonder kop: veel praten, maar weinig zinvols vertellen
* kip, ik heb je: het was lastig, maar het is gelukt
* de kip met de gouden eieren slachten: iets wat goed rendeert voor de korte termijn verkopen
* er is geen kip te zien: er is niemand te zien.
* zich kiplekker voelen: zich erg lekker voelen
* hanengedrag: gedrag als van een macho
* zijn haan koning laten kraaien: de baas spelen
* daar kraait geen haan naar: er is niemand die er iets om zal geven
* haantje de voorste zijn: vaak vooraan staan
* zij heb kip (Utrechts dialect): zij is zwanger [Bron: De vollekstaol van de stad Uterech, B.J. Martens van Vliet]
* de haan kraait koning als zijn hen er niet is: de man is baas in huis als de vrouw even weg is
* met de hennen op het rek en met de haan er weer af: 's avonds vroeg naar bed en er 's morgens er weer op tijd uit
* kip, het meest veelzijdige stukje vlees, kip!: kip is ook te eten (kip is eigenlijk geen vlees, maar gevogelte)
Kip in de keuken
Kip kan op veel manieren bereid worden als voedsel, bijvoorbeeld in de grill, op de barbecue, gebakken of gebraden met allerhande kruiden en wijn, maar ook wel gekookt voor in soep. Kip is wereldwijd het meest gegeten stukje vlees.
In de Indonesische keuken wordt kip Ajam genoemd.
Zie ook
* Kippenvlees
* Lijst van kippenrassen
Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
1. ^ Wiltschko, W. et al. (2007) "The magnetic compass of domestic chickens, Gallus gallus", Journal of Experimental Biology, 210, pp. 2300-2310
2. ^ Jennifer Viegas "Chickens worry about the future, 210, pp. 2300-2310
3. ^ waardelozehaantjes.nl "Natuurlijk Gedrag, 210, pp. 2300-2310
4. ^ Roger Highfield So who are you calling bird brain? Chatter of chickens proves they are brighter than we thought, 210, pp. 2300-2310
5. ^ Animal Behaviour Lab Filmpjes van de reacties en waarschuwingen van een kip, 210, pp. 2300-2310
Wikibooks
Wikibooks Wikibooks heeft een studieboek over dit onderwerp: Huisdierengids: Kip.
Commons
Wikimedia Commons Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Gallus gallus van Wikimedia Commons.
Categorieën: Wikipedia:Semibeveiligd | Kip | Aziatische exoot in Europa
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* Brontekst bekijken
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Wikibooks
* Commons
in andere talen
*
* Aymar aru
* Azrbaycan
* Žemaitška
*
*
* Bosanski
* Català
* Nhiyawwin /
* esky
* Cymraeg
* Dansk
* Deutsch
* Zazaki
* English
* Esperanto
* Español
* Eesti
* Euskara
*
* Suomi
* Na Vosa Vakaviti
* Français
* Arpetan
* Galego
*
* Hrvatski
* Magyar
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Íslenska
* Italiano
*
*
*
* Kurdî /
* Latina
* Lingála
* Lietuvi
*
*
* Bahasa Melayu
*
* Plattdüütsch
* Norsk (bokmål)
* Occitan
* Deitsch
* Polski
* Português
* Runa Simi
*
* Simple English
* Slovenšina
* / Srpski
* Svenska
* Kiswahili
*
*
*
* Tagalog
* Türkçe
*
*
* Ting Vit
*
*
* Bân-lâm-gú
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 9 dec 2008 om 09:47.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
Wikipedia is een project zonder winstoogmerk: doneer alstublieft vandaag nog.
$4.355.285
Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Kip (vogel)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Kip
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Chordata (Chordadieren)
Klasse: Aves (Vogels)
Orde: Galliformes (Hoendervogels)
Familie: Phasianidae (Fazantachtigen)
Geslacht: Gallus
Soort: Gallus gallus
Ondersoort
Gallus gallus domesticus
De kip (Gallus gallus domesticus) is een zeer bekende gedomesticeerde vogel uit de familie van de fazantachtigen (Phasianidae) die weer behoort tot de orde Hoendervogels (Galliformes).
Er bestaat een zeer groot aantal kippenrassen. Zie daarvoor de lijst van kippenrassen.
Inhoud
[verbergen]
* 1 Kip in de natuur
o 1.1 Oorsprong
o 1.2 Kip als exoot
* 2 Anatomie en gedrag
o 2.1 Hiërarchie en intelligentie
o 2.2 Communicatie
o 2.3 Leeftijd
* 3 Haan
* 4 Hen
* 5 Voortplanting
* 6 Broeden
* 7 Kuiken
* 8 Ei
o 8.1 Eicel
o 8.2 Dooier
o 8.3 Eiwit
o 8.4 Schaal
o 8.5 Leg
o 8.6 Vorm
o 8.7 Kleur
o 8.8 Inhoud van het ei
o 8.9 Afwijkingen
* 9 Bijzondere Hoendersoorten
o 9.1 Zijdehoen of Wugu-ji
o 9.2 Gallus giganteus
* 10 Productie, verkoop en intensivering
* 11 Kip in de taal
* 12 Kip in de keuken
* 13 Zie ook
* 14 Bronnen, noten en/of referenties
Kip in de natuur
Oorsprong
Een van de waarschijnlijke voorouders van de kip is het Bankivahoen, of rode kamhoen of boshoen, een in het wild levende hoenderachtige uit het geslacht Gallus die voorkomt in Zuidoost-Azië. De wetenschappelijke/Latijnse naam voor deze vogel is Gallus gallus. Het Bankivahoen is niet groot, ongeveer zo groot als de gemiddelde krielkip. Deze vogel komt in India en Zuidoost-Azië nog steeds in het wild voor. De hen legt zo'n twaalf eieren per jaar.
Waarschijnlijk is de kip uit het Bankivahoen gedomesticeerd, maar de invloed van eventuele andere, in het wild levende hoenderachtigen kan niet geheel worden uitgesloten, maar het is inmiddels wel duidelijk dat het Bankivahoen de belangrijkste voorouder is. Hoe en wanneer het domesticatieproces precies is verlopen, is ook niet geheel bekend. Wel weten we dat in 3200 v.Chr. huishoenders werden gehouden in Azië, vooral in India. In een reisverslag van Marco Polo werd bijvoorbeeld melding gemaakt van een gedomesticeerd zwarthuidig Zijdehoen. Ook zijn er aanwijzingen dat de Egyptenaren en Chinezen reeds kippen hielden vanaf het jaar 1400 v.Chr. In het oude Sumer noemde men het de vogel uit Meluhha. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond het jaar 700 v.Chr. in Zuid-Europa terecht. Tegenwoordig komen kippen vrijwel overal ter wereld voor.
Kip als exoot
In onder meer Nederland komt de kip voor als exoot. Het gaat hierbij om kippen uit gevangenschap die zijn verwilderd. Onder bepaalde omstandigheden (bijvoorbeeld door bijvoederen) worden het er zoveel dat ze gevaar voor het verkeer kunnen opleveren.
Anatomie en gedrag
Kopstudie van een Orpington
Een kip kan goed hard voedsel zoals maïskorrels eten. Wat ze oppikt komt eerst in een zak terecht (de krop). Het wordt daar met speeksel geweekt. Daarna zijn er twee magen die meehelpen om het voer fijn te krijgen. De kliermaag voegt maagsappen toe voor de verdere vertering. De spiermaag kneedt het voer en maalt het fijn met behulp van kleine steentjes die de kip oppikt. Daarom is het van belang bij kippen die op een beperkte ruimte leven om grit tot hun beschikking te stellen. Daarna wordt het voer verder verwerkt in de dunne darm. De reststoffen verlaten het lichaam via de endeldarm en de cloaca. Een kip heeft twee blindedarmen. Ze helpen bij de vertering van ruwvezels en onttrekken vocht aan de voedselmassa. Kippen hebben de neiging om naar rode voorwerpen te pikken, wat opmerkelijk is omdat hun kam en lellen zelf rood zijn. Wanneer een kip eenmaal bloedt door het pikken, kan het hierdoor gebeuren dat kippen elkaar uiteindelijk doodpikken. De kip heeft een intern kompas, dat gesitueerd lijkt in de ogen, waarmee ze zich kan oriënteren op het aardmagnetisch veld[1].
De kip kan haar kop heel ver in alle richtingen draaien. Dat komt door het grote aantal halswervels: veertien. De mens heeft er maar zeven. De kip kijkt niet ver. Wat meer dan vijftig meter verderop gebeurt, kan ze niet zien. Een kip heeft geen oorschelp. Wat op meer dan vijftig meter afstand gebeurt, hoort ze niet. Een kip ziet kleuren ook anders. Voor een kip is roodgeel de helderste kleur. Daarna volgt geel. Overigens heeft de kip wel oorlelletjes. Meestal legt een kip met witte lelletjes witte eieren en één met roze lellen bruine. De huid op de poten van de kip bestaat uit schubben, zoals bij reptielen. Reptielen hebben echter schubben op hun hele lichaam. Kippen hebben drie voortenen en een achterteen, behalve het zijdehoen en de houdan, die een extra teen hebben. Kippen hebben ook scherpe nagels om goed mee te kunnen graven en scharrelen.
Hiërarchie en intelligentie
In de groep heerst duidelijk een hiërarchie. Die rangorde wordt ook wel de pikorde genoemd. De plaats die een kip heeft in de pikorde bepaalt wie eten mag, en ook wanneer elke kip mag eten. In een grote groep kippen, of toom zoals dat ook wordt genoemd, kan een kip meer dan 100 soortgenoten herkennen, en weten ze ook de positie die elke kip op 'de ladder' inneemt. Kippen hebben een zeer ingewikkelde hiërarchie en gaan dus ook op een zeer exacte manier met elkaar om. Wetenschappers hebben vastgesteld dat kippen daardoor dus een echte cultuur hebben, net als bij mensen. Kippen zijn heel slimme dieren, en dat moet ook als ze van 100 andere soortgenoten hun posities kunnen onthouden. Kippen kunnen zelfs 'oorzaak en gevolg' relaties begrijpen, en ze zijn zich er ook van bewust. Hun verstandelijke vermogens zijn veel groter dan die van jonge kinderen, want kippen zijn er zich van bewust dat objecten bestaan, zelfs als objecten voor hen verborgen worden gehouden. Dit zijn allemaal dingen die jonge kinderen niet kunnen. Kippen zijn ook tot zelfcontrole of zelfbeheersing in staat, en dat was eerder alleen aangetoond bij mensen en andere mensapen. Dit zijn bewijzen van een goed geheugen en ingewikkelde structuren in de sociale omgang, en dit is te vergelijken met de intelligentie van zoogdieren.[2] [3] [4]
Communicatie
Net zoals bij mensen en vele andere dieren communiceren kippen door middel van spraak, met hun stembanden. De 'kippentaal' is uitgebreider dan de meeste mensen denken. Kippen hebben ruim 30 tot 40 verschillende kippenwoordjes, die allemaal verschillende betekenissen hebben. 'Praten' of tokkelen, zoals veel mensen het noemen, gebeurt zelfs al voor dat de kip geboren wordt. Een moederkloek (moederkip) geeft haar kennis door aan haar kuikens, en dat gebeurt zelfs al terwijl de jongen nog in het ei zitten. De kuikens antwoorden terug door gepiep dwars door het eierschaal heen. Studies hebben vastgesteld dat er verschillende kippen verschillende waarschuwingen/oproepen maken, zo hebben kippen een luchtalarm, als er een roofvogel in de lucht vliegt dan maken ze een soort piepend en krakend geluid, en bij gevaar aan de grond maakt een kip een paniekerig kakelend geluid, en als een kip voedsel vind dan maakt een tck tck tck achtig geluid, en het is een boodschap aan de anderen van dat hij eten heeft gevonden en je kan het ook als een soort "hoera" vergelijken. Op [5] zijn drie filmpjes te zien van experimenten van het Animal Behaviour Lab uit de UK met kippen die waarschuwingen geven.
Leeftijd
De maximale leeftijd van een kip is afhankelijk van het ras. De 'gewone' bruine industriekippen, de hybriden, worden vaak niet ouder dan een jaar of 3. Maar sommige rassen kunnen wel 20 jaar oud worden. Verder spelen ook de levensomstandigheden van de kip een belangrijke rol. Gemiddeld worden de meeste rassen niet ouder dan 10 jaar.
Haan
Haan
Hoofdartikel: Haan
Mannelijke kippen worden haan genoemd. Zij onderscheiden zich van de vrouwtjeskip doordat ze meestal groter zijn, een staart met langere en meestal sikkelvormige veren hebben, bij gekleurde rassen meer kleuren veren hebben dan de hen, een grotere kam op het hoofd hebben en (grotere) sporen aan de poten hebben. Een gecastreerde haan is een kapoen. Ook het gedrag van een haan is anders dan dat van een hen.
Hen
Moederkloek met kuikens
Hoofdartikel: Hen
Een vrouwelijke kip wordt een hen genoemd. Wanneer hennen 5 tot 6 maanden oud zijn, kunnen ze eieren leggen. Het maximaal aantal eieren dat de hen kan leggen is gelijk aan het aantal eicellen dat bij de geboorte in de eierstok zit.
De hen heeft, in tegenstelling tot de meeste dieren, slechts één werkende eierstok, de linker, die in de lichaamsholte vlakbij de ruggengraat zit. Wanneer de hen voor de eerste keer een ei moet leggen, worden kam en lellen wat roder van kleur. Vaak gaat de hen geluiden maken die doen denken aan binnensmonds mompelen.
Voortplanting
Een haan die met een hen wil paren, pakt eerst met zijn snavel een pluk veren achter haar kop, zodat zij niet kan weglopen. Dan duwt hij zijn cloaca tegen de cloaca van de hen aan. De haan drukt dan zijn penis iets naar buiten en spuit de zaadcellen in de hen. Die bevruchten dan de eicellen in de eileider. De cloaca is een opening onder in de buik van een kip. Nadat de kip het bevruchte ei heeft gelegd, kan het ei op twee verschillende manieren worden uitgebroed. Een broedse hen kan dit doen, of men kan de eieren in een broedmachine uitbroeden. Na 21 dagen (dit kan één tot twee dagen afwijken) zullen de eieren uitkomen. Kuikens die met de broedmachine zijn uitgebroed hebben veel meer aandacht nodig dan kuikens die door een hen zijn uitgebroed. In het laatste geval hoeft men in principe alleen maar voor eten (opfokkorrel of kruimel 1 of 2, afhankelijk van de leeftijd) en drinken te zorgen. Heeft men kuikens uitgebroed met een broedmachine, dan zal men de kuikens warm moeten houden met een warmtelamp of -plaat.
Broeden
Het kan voorkomen dat een hen broeds wordt. Niet alle hennen worden broeds, maar als het gebeurt, gebeurt dit doorgaans in het voorjaar. De kip trekt zich dan terug op de plaats waar zij de eieren heeft gelegd en broedt ze uit. Dit duurt 21 dagen. Gedurende deze periode eet en drinkt de hen niet veel. Ook produceert ze minder ontlasting, zo blijft het nest schoner.
Tijdens de broedperiode stopt de kip met het leggen van eieren. Een broedse hen maakt typische geluiden (het zogenoemde klokken) en verlaat het nest zelden om te drinken, te eten of een stofbad te nemen. Ze houdt de eieren op een constante temperatuur (een kip heeft een lichaamstemperatuur van 41°C) en keert de eieren op bepaalde tijdstippen.
Als er geen eieren uitkomen, verlaat de broedse kip het nest meestal na verloop van tijd. Er zijn echter ook gevallen bekend waarbij de kip zich letterlijk doodbroedt.
Een broedende zijdehoen.
Kuiken
Kuiken Leghorn (2 weken oud)
Een ongetraind mens kan aan de buitenkant van het kuiken moeilijk tot niet zien of het een vrouwelijk of een mannelijk kuiken betreft. Bij sommige rassen is het onderscheid te maken aan de hand van de kleur van het kuiken, bij andere rassen is het mannelijke kuiken groter dan het vrouwelijke.
Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek; daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan. Als de jongen ver afdwalen worden ze door middel van geluiden door de kloek teruggeroepen.
Aanvankelijk bestaat de vacht van een kuiken uitsluitend uit dons, maar al na enkele dagen verschijnen de eerste veertjes.
Ei
Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te maken. Als de eicel bevrucht is door een zaadcel, vormt het ei een bescherming voor het kuiken. Het embryo voedt zich met het eigeel en het eiwit en na 21 dagen broeden komt het kuiken uit het ei. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier, deze bevindt zich later in het centrum van het kippenei. De dooier gaat door de eileider op weg naar buiten. Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp. Alles bij elkaar duurt het ontstaan van een ei ongeveer 25 uur, van eicel tot ei.
De volgende dag gebeurt hetzelfde en zodoende legt een kip bijna elke dag een ei.
Eicel
Het proces begint met de enkele duizenden onrijpe eicellen die de kip bij haar geboorte in haar eierstok heeft (een kip heeft één actieve eierstok en een embryonale). Als de hen geslachtsrijp is, worden deze eieren één voor één rijp. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier waarna de ovulatie plaatsvindt. De ovulatie is het startsein voor de opbouw van de rest van het ei. De eicel, genesteld in de nu voltooide dooier, wordt afgestoten door de eierstok en komt terecht in de trechtervormige opening van de eileider. De eileider is een holle, gekronkelde, flexibele buis met een lengte van ongeveer 75 centimeter. De binnenwand van deze buis bestaat uit klierweefsel, dat verschillende eiwitlagen rond de dooier afzet. Als de hen in de afgelopen weken gepaard heeft, zal het boveneinde van de eileider sperma bevatten, waardoor de eicel bevrucht kan worden.
Dooier
1. Kalkschaal
2.Schaalvlies
3.binnenste schaalvlies
4.Hagelsnoer
5.Buitenste eiwit
6.Middelste eiwit
7.Dooiervlies
8.Dooier
9.Kiemvlek (of vormingsdooier)
10.Donkere eigeel
11.klare eigeel
12.Binnenste eiwit
13.Hagelsnoer
14.Luchtkamer
Na ongeveer 15 minuten verdikt het dooiervlies. De dooier is een kogelronde bal van 3 tot 4 centimeter doorsnee en draait in de eileider rond met de draai-as in de lengterichting van de eileider. De kleur van de dooier varieert van geel tot oranje, afhankelijk van de voeding die de dieren hebben gehad. De kleur van de dooier wordt donkerder naarmate er meer caroteen in het voer van de kip zit. Caroteen zit onder andere in wortel. Als de kip dan maar één of twee keer per dag eet, in plaats van de hele dag door, zijn in de eierdooier duidelijk laagjes pigment te onderscheiden. In de dagen voor de ovulatie neemt de eierdooier sterk in grootte toe: er moeten immers voldoende voedingsstoffen in opgeslagen worden voor de broedperiode van drie weken. Een dooier is eigenlijk een eicel met veel reservevoedsel. Bijna iedere dag komt er een nieuwe dooier in het begin van de eileider.
Eiwit
Na ongeveer een kwartier bewegen eicel en eidooier zich naar een ander gedeelte van de eileider, waar binnen enkele uren zich vier afwisselend dikke en dunne lagen eiwit over de eierdooier vormen. Bij de eerste laag worden de hagelsnoeren gevormd, dit zijn de strengen waarmee de eierdooier aan de eierschaal vastzit en in het midden van het ei gehouden wordt. In het volgende gedeelte van de eileider worden eidooier en eiwit gewikkeld in twee sterke, dunne vliezen die bijna geheel aan elkaar vastzitten. Er is één open plekje, waar zich later een luchtbel zal vormen om het kuiken van de eerste ademteugen te voorzien. De vliezen dienen voornamelijk als bescherming tegen bacteriën. Gedurende de volgende vijf uur wordt het ei opgepompt met water en zouten die uit de eileiderwand door de vliezen in het eiwit gevoerd worden. Het draaien van het ei gaat nog door in het laatste deel van de eileider.
Schaal
Als daarna de schaalafzetting begint, worden de vliezen strak gespannen, doordat het eiwit nog wat vocht opneemt. Aan de zijkanten wordt het ei daarbij ingedrukt door de cilindervormige eileider. Zo ontstaat de kenmerkende cirkelvormige doorsnede van het ei. De uiteinden gaan bol staan door de spanning van de vliezen. De bolvorm ontstaat vanzelf. Het is de vorm waarbij de spanning gelijkmatig over het vlies wordt verdeeld. De vorming van de eischaal duurt ongeveer veertien uur. De schaal bestaat voor ongeveer 4% uit eiwit en voor 95% uit calcium-carbonaat. Tevens zit er nog wat magnesiumchloride en calciumfosfaat in de eischaal. In de eigang wordt de kleurstof van de eischaal gemaakt en aangebracht. Als laatste komt er een soort wasachtige laag om het ei, waardoor vochtverlies wordt tegengegaan. In de schaal zitten tienduizend luchtgaatjes. Door die gaatjes komt zuurstof in het ei en verlaten koolstofdioxide en water het ei.
Leg
Een hen legt in principe het hele jaar door, behalve als ze broeds is, in de rui is of ziek is. De energie wordt dan in het nieuwe verenpak of in het herstel van een ziekte gestoken. In de maanden december en januari komt de leg op een laag pitje te staan. Dit is de donkerste periode van het jaar en is voor de hen een periode om een beetje tot rust te komen en energie te verzamelen voor het voorjaar om dan weer veel eieren te leggen en eventueel te broeden. Kippen hebben een open bekken. Dit betekent dat de schaambeenderen niet gesloten zijn aan de onderzijde. Daardoor is er aardig wat ruimte voor het ei.
Vorm
Een kippenei is ovaal. 'Ovaal' is afgeleid van het Latijnse woord ovum, dat ei betekent. Eigenlijk staat in het eerste zinnetje: een ei is eivormig. 'Ovum' is afgeleid van het Latijnse woord avis, dat vogel betekent. Ovum is 'het ding van de vogel'. Doordat het ei door de eileider wordt voortgestuwd, wordt de voorkant puntig, de achterkant blijft stomp.
Kleur
De meeste eieren zijn bruin of wit. Er zijn echter ook rassen die blauwe of groene eieren leggen. De kleur wordt in de eileider aangebracht en is karakteristiek voor het ras.
Inhoud van het ei
In elk ei zit een luchtkamer die tijdens het broeden groter wordt naarmate het embryo zich verder ontwikkelt. Hieraan kan afgemeten worden hoe ver de ontwikkeling gevorderd is. Een ei bevat ongeveer dertien procent eiwit, elf procent vet, veel mineralen (vooral ijzer) en veel vitamines A, B en D. De rest is water. Eiwit vormt samen met water het belangrijkste bestanddeel van het wit van het ei. De andere stoffen zitten in de dooier (het eigeel). De eidooier bevat overwegend onverzadigde vetzuren. In het eigeel zit ook cholesterol. De voedingswaarde van het ei kan enigszins worden gestuurd door de samenstelling van het voer te veranderen.
Een ei van 60 gram bevat:
Energie 356 KJ/87kcal
Eiwit 8 gram
Vetten 9 gram
Natrium 90 milligram
Kalium 90 milligram
Calcium 36 milligram
Fosfor 135 milligram
IJzer 1,2 milligram
Vitamine A 0,12 milligram
Vitamine B1 0,1 milligram
Vitamine B2 0,2 milligram
Vitamine B6 0,1 milligram
Afwijkingen
* Soms komen twee eicellen(dooiers) tegelijk vrij in de eileider van de hen. Zo'n ei heet een dubbel-dooier. Een dergelijk ei zal, als het wordt uitgebroed, nooit twee gezonde kuikens kunnen bevatten.
* Soms legt een hen een ei zo groot als een duivenei. Zo'n ei ontstaat, doordat een stukje eiwit zich losmaakt van de wand van de eileider. Om dat eiwit vormt zich vervolgens een eivlies en een schaal. Zo'n ei wordt ook wel een 'scheet' of 'hanenei' genoemd.
* Soms heeft een ei wèl een vlies maar géén schaal. Dit is een windei.
* Sommige eieren zijn sterk gerimpeld of aan één zijde afgeplat.
* Soms scheurt er een klein bloedvaatje in de eierstokken van de kip waardoor er wat bloed in het ei terecht kan komen. Het is een misverstand te denken dat een dergelijk ei bevrucht zou zijn. Een dergelijk bloedstipje in het ei kan met een natgemaakte lepel worden verwijderd.
Bijzondere Hoendersoorten
Zijdehoen of Wugu-ji
Een van de meest aparte kippensoorten is het Zijdehoen of Wugu-ji, ook wel Neger- en Morenhoender genoemd vanwege zijn zwarte huid. Het Zijdehoen heeft zelfs zwart vlees en zwarte botten. Het Zijdehoen heeft een aparte vacht, het vacht lijkt meer op haar dan op veren. En het zijdehoen heeft ook 5 tenen aan de voeten in plaats van de gebruikelijke 4. De tenen zijn ook voorzien van lange klauwen. Ook aan de armen (vleugels) heeft het zijdehoen 4 vingers waarvan twee aan elkaar gegroeid (zoals bij elke vogel) en nog een gewone vinger en een extra vinger. De laatste twee genoemde vingers hebben klauwen. En waarschijnlijk leefde het Zijdehoen van oorsprong in het Himalaya gebergte. Zie voor meer informatie: Zijdehoen.
Gallus giganteus
Waarschijnlijk heeft er ooit een reuzenhoen bestaan: Het legendarische reuzen(vecht)hoen Gallus giganteus. Over deze hoen is weinig bekend. Hij moest reeds een lange tijd uitgestorven zijn. Gallus giganteus moest er uit gezien hebben als de Maleier. De Maleier is een oeroud vechthoender met lange grote poten, een sterke snavel en een walnootkam. En waarschijnlijk stamt de Maleier af van Gallus giganteus, alleen moest Gallus giganteus wel veel groter geweest zijn. Alhoewel de Maleier vroeger al een schedelhoogte van 90 cm had.
Amerikaanse mariniers ontdekten in de Tweede Wereldoorlog op het eiland Saipan, het grootste eiland van de Marianen in het zuidelijke gedeelte van de Grote oceaan, een ogenschijnlijk in het wild levend zeer groot en fors junglehoen van een Maleierachtig vechthoendertype. Op initiatief van de mariniers werden na het beëindigen van de oorlog enige exemplaren naar Noord- en Zuid-Amerika verscheept, in het bijzonder naar Braziliaanse belangstellenden. Dr. J.D. Burnette, Olmsted Falls/Ohio een van de grootste gangmakers en verbreiders van dit ras, vermeldt echt sensationele gewichtslimieten van 4,36-9,68 kg voor de haan en 2,9-7,26 voor de hen. Tegelijkertijd ziet Dr. Burnette in de Saipan Junglehoenders het levende bewijs dat de Gallus giganteus nooit uitgestorven is. Echter in internationaal verband zal bewezen moeten worden dat de opgegeven mammoetgewichten ook werkelijk gerealiseerd kunnen worden. In dat verband stemmen de verschillen van 5 kg tussen minimum- en maximumgewicht, iets wat bij andere hoenders niet aangetroffen wordt, tot nadenken. In sommige gevallen zouden opgerichte Saipanhanen een schedelhoogte bereiken van 90 cm en over een platte aardbeikam beschikken; soms ontbreekt deze geheel. De snavel is hoornkleurig, en bij donkere kleurslagen is deze ook geheel donker. De kin en oorlellen zijn klein of ontbreken soms. De diepliggende gele ogen worden goed beschermd door de sterk ontwikkelde wenkbrauwen. De kop is sterk en lang en de rug is eveneens vrij lang. De sterk bevederde staart wordt betrekkelijk vlak, en bij de hennen recht gedragen. De schouders zijn goed ontwikkeld en de vleugels worden net als bij Maleiers op de rug gedragen. De lange sterke loopbenen zijn geel. De kleurslagen zijn goud, platina, wit en wildkleurig.
Zo moest Gallus giganteus er waarschijnlijk uit hebben gezien, maar waarschijnlijk veel groter.
Productie, verkoop en intensivering
Kippen worden gehouden voor hun vlees en voor hun eieren. De 19de eeuwse kleinschalige gemengde bedrijven zijn steeds verder gaan intensiveren met onder andere als resultaat de huidige legbatterijen. Batterijkippen worden binnen gehouden in vrij kleine kooien.
Doordat er pluimveebedrijven met grote aantallen dieren dicht bij elkaar staan, maar ook omdat er steeds meer kippen buiten lopen (Freiland) en dus in contact komen met wilde vogels, zijn er meer uitbraken van ziektes, zoals vogelpest. Kippenvlees en ook rauwe eieren bevatten in Nederland en België soms de salmonella bacterie, die ernstige voedselvergiftiging kan veroorzaken, mede doordat de consument de producten niet goed bereidt of bewaart.
Als een kip voorheen op een boerderij geslacht werd, gebeurde dat door de kop eraf te hakken. De kip kan daarna nog een tijdje reflexmatig blijven rondrennen.
Enige begrippen:
* Biologische kippen: Een biologische kip (500.000 in Nederland, cijfer van 2005)heeft 4 m2 weiland ter beschikking. Daarnaast is er stalruimte, waar de kip 's nachts slaapt en 's ochtends z'n eitje legt (ze worden dan even opgehokt), hier delen zes kippen samen 1 m2. De snavels worden niet geknipt of gebrand. Het mengvoer van deze kippen is voor 80 procent biologisch. Er wordt geen genetisch gemanipuleerd voedsel gegeven. De kippen hebben legnesten, zitstokken en een stofbad, evenals gewone scharrelkippen.
* Freiland kippen: Of vrije uitloopkip(4.3 milj. in 2005). De naam zegt het al: deze scharrelkippen lopen net als de biologische kippen buiten in het weiland. De snavels mogen geknipt of gebrand worden. De kippen hebben ook de beschikking over legnest, zitstokken en een stofbad. Voor meer info, zie 'Scharrelkippen'.
* Scharrelkippen: In Nederland (2005) leven 10,3 miljoen scharrelkippen. Negen kippen delen samen 1 m2. Ze kunnen niet naar buiten. De snavels mogen geknipt of gebrand worden. De dieren krijgen mengvoeder en ze hebben de beschikking over legnesten, zitstokken en een stofbad.
* Batterijkippen: In een legbatterij zitten 18 kippen per m2. Nederland (2005) heeft 14.5 miljoen batterijkippen. De dieren kunnen niet naar buiten, de snavels worden geknipt of gebrand en er zijn geen legnesten, zitstokken of stofbaden.
* Vleeskippen: Vleeskippen zijn kuikens van ongeveer 6 weken oud. In deze 6 weken groeien ze tot een gewicht van zo'n 2,5 kilo. De kuikens worden gehouden in grote schuren waar 16 tot 24 dieren per m2 zitten. De kuikens kunnen niet naar buiten en de schuren hebben geen ramen. Omdat slapende dieren niet groeien, worden de kuikens 23 uur per dag wakker gehouden.
Kip wordt in supermarkten en door slagerijen verhandeld. Een speciaalzaak voor kippenvlees en wild heet een poelier, van het Franse woord voor kip, poule.
Kip in de taal
* een lekker kippie: een aantrekkelijke vrouw of aantrekkelijk meisje
* er als de kippen bij zijn: er snel bij zijn om ergens een voordeel uit te behalen
* met de kippen op stok gaan: vroeg gaan slapen
* kippenborst: een borst waarvan het borstbeen sterk naar voren steekt; ook: spotnaam voor een nauwelijks gespierde borstkas
* kippenvel: huid waarbij de haren door de kou overeind staan, zodat de huid eruit ziet als die van een pas geplukte kip
* praten als een kip zonder kop: veel praten, maar weinig zinvols vertellen
* kip, ik heb je: het was lastig, maar het is gelukt
* de kip met de gouden eieren slachten: iets wat goed rendeert voor de korte termijn verkopen
* er is geen kip te zien: er is niemand te zien.
* zich kiplekker voelen: zich erg lekker voelen
* hanengedrag: gedrag als van een macho
* zijn haan koning laten kraaien: de baas spelen
* daar kraait geen haan naar: er is niemand die er iets om zal geven
* haantje de voorste zijn: vaak vooraan staan
* zij heb kip (Utrechts dialect): zij is zwanger [Bron: De vollekstaol van de stad Uterech, B.J. Martens van Vliet]
* de haan kraait koning als zijn hen er niet is: de man is baas in huis als de vrouw even weg is
* met de hennen op het rek en met de haan er weer af: 's avonds vroeg naar bed en er 's morgens er weer op tijd uit
* kip, het meest veelzijdige stukje vlees, kip!: kip is ook te eten (kip is eigenlijk geen vlees, maar gevogelte)
Kip in de keuken
Kip kan op veel manieren bereid worden als voedsel, bijvoorbeeld in de grill, op de barbecue, gebakken of gebraden met allerhande kruiden en wijn, maar ook wel gekookt voor in soep. Kip is wereldwijd het meest gegeten stukje vlees.
In de Indonesische keuken wordt kip Ajam genoemd.
Zie ook
* Kippenvlees
* Lijst van kippenrassen
Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
1. ^ Wiltschko, W. et al. (2007) "The magnetic compass of domestic chickens, Gallus gallus", Journal of Experimental Biology, 210, pp. 2300-2310
2. ^ Jennifer Viegas "Chickens worry about the future, 210, pp. 2300-2310
3. ^ waardelozehaantjes.nl "Natuurlijk Gedrag, 210, pp. 2300-2310
4. ^ Roger Highfield So who are you calling bird brain? Chatter of chickens proves they are brighter than we thought, 210, pp. 2300-2310
5. ^ Animal Behaviour Lab Filmpjes van de reacties en waarschuwingen van een kip, 210, pp. 2300-2310
Wikibooks
Wikibooks Wikibooks heeft een studieboek over dit onderwerp: Huisdierengids: Kip.
Commons
Wikimedia Commons Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Gallus gallus van Wikimedia Commons.
Categorieën: Wikipedia:Semibeveiligd | Kip | Aziatische exoot in Europa
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* Brontekst bekijken
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Wikibooks
* Commons
in andere talen
*
* Aymar aru
* Azrbaycan
* Žemaitška
*
*
* Bosanski
* Català
* Nhiyawwin /
* esky
* Cymraeg
* Dansk
* Deutsch
* Zazaki
* English
* Esperanto
* Español
* Eesti
* Euskara
*
* Suomi
* Na Vosa Vakaviti
* Français
* Arpetan
* Galego
*
* Hrvatski
* Magyar
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Íslenska
* Italiano
*
*
*
* Kurdî /
* Latina
* Lingála
* Lietuvi
*
*
* Bahasa Melayu
*
* Plattdüütsch
* Norsk (bokmål)
* Occitan
* Deitsch
* Polski
* Português
* Runa Simi
*
* Simple English
* Slovenšina
* / Srpski
* Svenska
* Kiswahili
*
*
*
* Tagalog
* Türkçe
*
*
* Ting Vit
*
*
* Bân-lâm-gú
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 9 dec 2008 om 09:47.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
Wist ik ook allemaal al.. voedingsleer JWZ!! afz. Chickie
als je dat toch allemaal weet wordt t nou dan maar eens tijd dat je gaat eten, en niet twee hapjes maar je hele bordje leegeten jah!!
beetje jammer voor jou dat er mensen zijn die alles kunnen eten en geen dikke buik krijgen 
maar omdat het kerstavond is..
neem ik het terug
neem ik het terug
3. Clubcultuur – Supporters (16+)
“Iedereen die bij de club werkt, of het nu vrijwilligers of professionals betreft, hebben iets met
de club. Dat komt een harmonieuze werksfeer ten goede. Er bestaat hier geen negativisme.
Daarnaast is er weinig verloop. Binnen de organisatie heerst een grote mate van
eensgezindheid. Daardoor is er geen rivaliteit. Als bestuur doen we ons best, daar waar zich
strubbelingen voordoen, deze zo snel mogelijk op te lossen.”
“De hoogachting voor het publiek staat bij SC Heerenveen centraal. Onze supporters zijn
samen met ‘ús abe’ de kurk waar de club op drijft. Gelukkig hoort vandalisme daar niet bij.
Dat zou de doodsteek voor de club betekenen. De opstelling van het publiek is vanuit het
verleden zo gegroeid. Wat er elders gebeurt wordt door onze aanhang verafschuwd. De
Heerenveen supporters laten zien dat het ook anders kan.”
Deze uitspraken van directievoorzitter Riemer van der Velde (aanwezig in de ontvangsthal
van de club) zeggen veel over de BVO SC Heerenveen, haar cultuur en haar supporters.
3.1 Cultuur van SC Heerenveen
Het imago van de club weerspiegelt het imago van de omgeving. In geheel Friesland, met
uitzondering van Leeuwarden en de gemeenten ten noordoosten hiervan, bevinden zich
supporters van de club. Het Friese gevoel komt dan ook tot uiting in de uitstraling van de
club en vertegenwoordigt een cultuur die gekenmerkt wordt door gemoedelijkheid, een
familiair karakter, kwaliteit en eigenzinnigheid.
Gedragingen die buiten de normen en waarden van de club vallen worden absoluut niet
getolereerd. De sociale controle is erg hoog. Indien er iets gebeurt wat niet door de beugel
kan wordt men daar direct op aangesproken. In eerste instantie gebeurt dit door een
steward/hoofd steward of sectorhoofd. Hierbij gaat het met name om verbaal (in plaats van
fysiek) sterke personen. Bij misdragingen wordt de seizoenskaart ingenomen, en wordt men
uitgenodigd voor een gesprek bij de club (het bestuur). Op basis hiervan wordt bepaald of
men de kaart terug krijgt of niet. In het ergste geval krijgt men een stadionverbod, wat
overigens zelden is gebeurd. De klachtencommissie en/of KNVB bepalen of er een
stadionverbod opgelegd wordt.
Er is altijd ruimte voor een dialoog tussen supporters en club. Een goed voorbeeld hiervan is
het verzoek van supporters voor de aanwezigheid van een trommel in het stadion. Hiervoor
is een enquête gehouden onder alle bezoekers van het stadion, waarbij vooraf is
afgesproken dat indien meer dan 50% voor aanwezigheid van een trommel in het stadion is
deze ook toegestaan wordt. Na de enquête bleek dit inderdaad het geval te zijn en sindsdien
is een trommel aanwezig in het Abe Lenstra-stadion.
3.2 Supportersprofiel
De supporters van SC Heerenveen vormen een vrij vaste groep met nog geen twee procent
verloop per jaar. Het is dus een vrij besloten club met weinig mutatie. De gemiddelde leeftijd
van seizoenkaarthouders ligt hierdoor ook vrij hoog en is boven de 40 jaar. Naast de
supportersclub bestaat er ook een Kidsclub met 2700 jeugdleden in de leeftijd tot 14 jaar.
Hiervoor worden allerlei activiteiten ondernomen, zoals het gratis bijwonen van de
‘Beloftecompetitie’ van jong SC Heerenveen.
hartelijk dank.. voor deze toevoeging. Dit soort anekdotes hoor ik graag..
dat maakt je trots he 
zeer zeker
[Verbergen] Wikipedia is er wanneer u er behoefte aan hebt – nu heeft Wikipedia u nodig.
$4.581.301 Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Jezus (traditioneel-christelijk)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Deel van een serie van artikelen over
Jezus
Visies op Jezus, zie:
historisch-kritisch
traditioneel-christelijk
traditioneel-islamitisch
joodse visie
Zoon van God
Jezus buiten de abrahamitische religies
Elfde-eeuws mozaïek van Christus-Pantocrator in Daphne, AtheneDe traditioneel-christelijke benadering behandelt Jezus (Jesjoea in het Hebreeuws) zoals hij in de (orthodoxe) traditie van het christendom wordt opgevat, namelijk dat hij de gezalfde van God is ('gezalfde' komt van het Griekse woord 'christos' wat in het Nederlands wordt weergegeven als 'christus') en zelf ook (onderdeel van) God is (de leer van de goddelijke drie-eenheid).
In de traditioneel-christelijke benadering wordt Jezus daarom aangeduid als Jezus Christus; soms ook als Jezus de Messias ('Messias' betekent eveneens 'gezalfde' en is de Nederlandse weergave van het Hebreeuwse woord 'masjiach').
Inhoud [verbergen]
1 Christelijke visie
2 Levensloop van Jezus volgens de Bijbel
2.1 De geboorte van Jezus
2.2 De jeugd van Jezus
2.3 Het openbare optreden van Jezus
2.4 Arrestatie van Jezus en kruisdood
2.5 Opstanding van Jezus en hemelvaart
3 Namen en titels voor Jezus in de Bijbel
4 Wat Jezus zelf zei over wie hij is
5 Het uiterlijk van Jezus
6 Zie ook
[bewerk] Christelijke visie
Volgens de christelijke leer is Jezus de eniggeboren Zoon van God, de door God in het Oude Testament bij monde van de profeten (Jesaja 53:3 en verder) beloofde messias, de gezalfde van God, die de mensen verlost van hun zonden en de harmonie tussen God en mensen herstelt die verbroken was als gevolg van de zondeval van de eerste mensen in het paradijs. Hij beloofde de mensen die in hem geloven, als zijnde het plaatsvervangend zoenoffer voor God en daarmee de straf op zich nemend voor de zonden van de mensheid, te 'behouden' en 'eeuwig leven' te geven.
Volgens de uitleg die diverse Bijbelschrijvers gaven, maakte zijn dood aldus de verzoening met God de Vader mogelijk, doordat hij de straf op zich nam voor de zonden van de mensheid; Jezus is "het Lam van God dat de zonden van de wereld wegneemt." De opvatting dat Jezus met zijn kruisdood de mens verzoent met God, heet de verzoeningsleer. Daardoor trad het Abrahamitische principe van de 'rechtvaardiging door geloof' op een nieuwe manier in werking: ieder die in Jezus gelooft, zal voor God de Vader gerechtvaardigd (gerehabiliteerd) zijn.
Zijn in het Nieuwe Testament beschreven geboorte (Kerstmis), zijn dood aan het kruis (Goede Vrijdag), de opwekking uit de dood (Pasen), de Hemelvaart (Hemelvaartsdag), het neerdalen van de Heilige Geest op zijn discipelen (Pinksteren) en de terugkeer (de Wederkomst), staan centraal in de theologie van het traditionele christendom.
De opwekking uit de dood wordt door de meeste gelovigen binnen het traditionele christendom letterlijk genomen. De gebeurtenis neemt daar een cruciale plaats in, omdat het voor hen de uiteindelijke overwinning over de dood als 'laatste vijand' tot uitdrukking brengt. Ook Paulus noemt de letterlijk genomen opstanding van Jezus het centrale punt in het evangelie: "Als Jezus nog in het graf was dan is ons geloof bedrog en zijn wij (de christenen) de beklagenswaardigste van alle mensen". Met andere woorden: het hele christelijke geloof staat of valt met de opstanding. Het is daarmee een zeer belangrijk symbool van de hoop op 'nieuw leven', 'leven na dit leven' en 'eeuwigheid bij God'.
[bewerk] Levensloop van Jezus volgens de Bijbel
De levensloop van Jezus in een notendop door Matthias GrünewaldOm het levensverhaal van Jezus te reconstrueren gebruiken christenen de teksten die gaandeweg deel zijn gaan uitmaken van het Nieuwe Testament uit de Bijbel, en dan vooral de vier evangeliën. Hoewel een aantal verhalen op sommige plaatsen bijna letterlijk overeenkomt, vooral bij Matteüs en Marcus, komt een aantal gebeurtenissen slechts in één of twee van de evangeliën voor. Elk van de vier verslagen heeft een eigen karakter. Dat van Johannes wijkt het sterkst af.
[bewerk] De geboorte van Jezus
Zie ook: Geboorte van Jezus volgens Lucas 2, de Heilige Familie.
Volgens de Bijbel werd Jezus geboren opdat hij de mensen zou en zal redden van hun zonden. De evangeliën naar Lucas en Matteüs geven aan dat Jezus in de plaats Bethlehem, gelegen in de streek van Judea, werd geboren uit een maagdelijk meisje genaamd Maria, en dat hij in haar was verwekt door de Heilige Geest van God. Maria was verloofd met de timmerman Jozef, met wie ze toen nog niet was getrouwd. Toen hij hoorde dat ze zwanger was, wilde hij stilletjes de verloving verbreken, om haar niet in opspraak te brengen. Maar 's nachts kreeg hij een droom waarin hem verteld werd wat er gebeurd was en met welk doel, en dat hij Maria bij zich in huis moest nemen. Jozef gehoorzaamde.
'De heilige familie door engelen bezocht' van Adrian Ludwig RichterAlhoewel Jozef en Maria in Nazareth woonden, werd Jezus in Bethlehem ('de stad van David') geboren, omdat omstreeks die tijd een volkstelling werd gehouden en iedere inwoner van Galilea, Judea en omstreken naar zijn eigen vaderstad moest gaan om zich te laten registreren. Omdat beiden volgens sommige bijbelteksten afstamden van koning David, reisden ze naar Bethlehem en probeerden ze onderdak te vinden in het overvolle stadje.
De herberg was vol. Uiteindelijk werd Jezus geboren in een ruimte waar een kribbe (in de Nieuwe Bijbelvertaling wordt gesproken van voederbak) stond, wat betekent dat deze ruimte een veestal moet zijn geweest. Zij kregen vervolgens bezoek van plaatselijke herders, die door een menigte engelen van de geboorte van de Messias op de hoogte waren gesteld, en van 'wijzen uit het oosten', geleerden die een verre reis hadden ondernomen om de door een nieuw ontdekte ster beloofde geboorte van 'een koning' te verifiëren. Het aantal wijzen wordt niet genoemd in de Bijbel, maar het aantal geschenken (goud, wierook en mirre) suggereert dat het er drie zouden zijn geweest (mat2:1-12)
Herodes I, de koning van het Joodse land, aan wie de wijzen een bezoek ter nadere oriëntatie brachten omdat zij uit de stand van de ster begrepen dat er een koningszoon geboren moest zijn, ontbood een aantal Schriftgeleerden om nauwkeurig na te gaan in welke plaats deze koning kon zijn geboren. De Schriftgeleerden konden op grond van een passage uit het Oud-Testamentische boek Micha, de geleerden meedelen dat het om Bethlehem ging.
'Jezus en Johannes de Doper als kind' van Bartolomé MurilloHerodes liet de wijzen beloven hem te vertellen waar deze 'koning' zich precies bevond, wanneer zij hem hadden gevonden. Dezen werden echter in een droom gewaarschuwd dat Herodes kwaad in de zin had. Daarom gingen zij, nadat zij Jezus en zijn ouders hadden bezocht, via een omweg terug naar waar zij vandaan waren gekomen. Als 'voorzorgsmaatregel' liet Herodes toen alle kinderen in Bethlehem van twee jaar en jonger vermoorden; deze gebeurtenis staat bekend als 'de kindermoord van Bethlehem'. Maar Jezus ontsnapte aan deze moordpartij, doordat zijn ouders tijdig met hem naar Egypte waren gevlucht, na in een droom te zijn gewaarschuwd. Na de dood van Herodes keerden zij naar Judea - en vervolgens naar Galilea - terug, en vestigden zich in de Galilese plaats Nazareth.
[bewerk] De jeugd van Jezus
Over de jeugd van Jezus staat weinig in de Bijbel. Het gezin woonde in het dorp Nazareth in de provincie Galilea. De Bijbel verhaalt dat de jonge Jezus naar joods gebruik op de achtste dag werd besneden en dat zijn ouders hem presenteerden in de Tempel in Jeruzalem op twaalfjarige leeftijd. "Allen nu die hem hoorden, waren verbaasd over zijn verstand en zijn antwoorden." Verder is in het Evangelie naar Lucas te lezen dat hij opgroeide, krachtig en wijs werd, en dat 'de genade Gods' op hem was. Dezelfde evangelist vertelt dat hij ongeveer dertig jaar was toen hij met zijn openbare optreden begon.
[bewerk] Het openbare optreden van Jezus
'Jezus door Johannes de Doper gedoopt' van Piero della Francesca.Het openbare optreden van Jezus (daar zijn de 4 evangelisten het over eens) begint met het optreden van Johannes de Doper. Hij verzamelt veel aanhang bij de Jordaan en roept de mensen op tot berouw voor hun zonden en bekering zodat Gods genade en vergeving mogelijk is. Kennelijk horen sommige latere discipelen van Jezus tot de volgelingen van Johannes de Doper (Joh.1:35); ook Jezus laat zich door hem dopen. Bij deze gebeurtenis ontvangt Jezus de Heilige Geest van God, die Johannes de Doper in de gedaante van een duif ziet neerdalen.
Jezus verschijnt aan de heilige Augustinus van HippoAls Johannes de Doper later gevangen genomen en onthoofd wordt door koning Herodes Antipas (zoon van Herodus I), neemt Jezus als het ware de oproep tot bekering over. De evangeliën verhalen over de drie jaar dat Jezus door Palestina reisde, waarbij hij, om te beginnen in Galilea, predikte in synagogen, huizen en op allerlei plaatsen in de buitenlucht. Hij discussieerde met joodse geleerden en deed een groot aantal wonderen: hij genas mensen van allerlei ziekten, wekte zelfs verschillende doden op; hij liep over het water; hij dreef bij een groot aantal mensen demonen uit en kalmeerde een storm; hij veranderde water in wijn en voedde vijfduizend hongerige toehoorders met vijf broden en twee vissen. Hij dreef geldwisselaars en kooplieden van het tempelplein en ging om met algemeen geminachte mensen, zoals prostituees en 'tollenaars' (belastinginners). Regelmatig zocht hij de eenzaamheid op om te bidden.
Hij reisde niet alleen, want hij koos twaalf mannen uit die zijn 'discipelen' (volgelingen, later als 'apostelen' bestempeld) werden genoemd. De meesten van hen waren vissers uit Galilea, die hem drie jaar vergezelden en die hij onderwees in zijn leer. Drie van hen, Petrus, Johannes en Jakobus, stonden naar het lijkt dichter bij Jezus dan de anderen. Aanwijzing hiervoor is het feit dat deze drie de enige getuigen waren van enkele bijzondere gebeurtenissen. Voorbeeld is een gedaanteverandering van Jezus ('de verheerlijking op de berg'), waarbij Mozes en Elia aan hen verschenen en een stem uit een stralende wolk hen opriep om naar Jezus te luisteren: (Matt.17:5) "Dit is Mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde. Luister naar hem." Eveneens mochten van de twaalf discipelen alleen Petrus, Johannes en Jakobus aanwezig zijn bij de opwekking van het dochtertje van Jaïrus uit de dood. Naast de twaalf discipelen volgde een groot aantal andere mannen en vrouwen Jezus op zijn voettochten door het land. De discipel Judas Iskariot bleef hem echter niet trouw.
[bewerk] Arrestatie van Jezus en kruisdood
In Jeruzalem, vlak voor Pesach (joods Paasfeest), heeft Judas Iskariot, een van de discipelen, tegen betaling van dertig zilverlingen, Jezus uitgeleverd aan de joodse hogepriesters. De arrestatie vond plaats vlak na het Laatste Avondmaal dat Jezus met zijn discipelen gevierd had en waarbij hij hun voeten had gewassen. Een in hun ogen uitzonderlijke daad van nederigheid.
'Het laatste avondmaal' van Leonardo da Vinci (1452-1519)
'Jezus draagt zijn kruis' van El Greco
'Opstanding van Jezus' van Meister FranckeJezus werd midden in de nacht gearresteerd in de Hof van Gethsémané, een olijfboomgaard vlak buiten de muren van Jeruzalem. Hij werd verhoord door het Sanhedrien, de joodse Raad van oudsten, de overpriesters en Schriftgeleerden, vervolgens door de Romeinse praefectus Pontius Pilatus, Herodes Antipas en opnieuw Pilatus, waarbij hij beschuldigd werd van Godslasterlijke uitspraken.
Tenslotte werd hij veroordeeld tot de dood aan een houten kruis, een in die tijd gebruikelijke, maar bijzonder wrede vorm van doodstraf voor oproerkraaiers. Het vonnis werd voltrokken op een heuvel die Golgotha heette (ook wel de 'Schedelplaats' genoemd). Met Jezus werden ook twee misdadigers gekruisigd. Boven zijn hoofd bevestigde men een bordje met de tekst: 'Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum' (Jezus van Nazareth, koning der joden), op veel schilderijen afgebeeld als 'INRI'.
'Jezus aan het kruis' van Daniël HopferZijn doodsstrijd duurde zes uur, van 's ochtends negen tot 's middags drie uur (in die tijd heette dat het derde tot het negende uur van de dag). Jezus uitte tijdens die zes uren verschillende zogenaamde kruiswoorden. Omstreeks het middaguur 'viel er duisternis over het hele land, die drie uur aanhield' (Matt.27:45). Toen Jezus na het uiten van "Het is volbracht", stierf en de geest gaf, vond een aardbeving plaats, die alleen door de evangelist Matteüs vermeld wordt, waarbij 'de graven werden geopend en de lichamen van veel gestorven heiligen tot leven werden gewekt' (Matt.27:52). Ook scheurde het 'voorhangsel', het afscheidingsgordijn tussen het Heilige en het Heilige der Heiligen' in de tempel, middendoor. Het van windsels en kruiden voorziene, maar nog niet gebalsemde lichaam van Jezus, werd begraven in een ongebruikt privégraf van de rijke Jozef van Arimathea. Een zware grafsteen werd ervoor gerold en de steen werd verzegeld. De joodse Raad verzocht en kreeg een wacht bij het graf, omdat men vreesde dat de volgelingen van Jezus, zijn lichaam zouden stelen om te kunnen beweren dat hij was opgestaan uit de dood.
[bewerk] Opstanding van Jezus en hemelvaart
De derde dag na zijn dood, ontdekten enkele voorzichtig teruggekeerde discipelen, onder wie een paar vrouwen (zijn moeder Maria, Maria Magdalena en nog een andere Maria) die wilden kijken of ze hem mochten balsemen, dat de grote steen was weggerold, de wachten verdwenen en het lichaam, met achterlating van de keurig opgerolde linnen lijkwindsels, onvindbaar. Zowel in de evangeliën als in enkele van de brieven in het Nieuwe Testament wordt gewag gemaakt van verschijningen van Jezus aan een groot aantal (ten minste vijfhonderd) volgelingen, en van gesprekken en een laatste maaltijd met zijn discipelen.
Bij die laatste maaltijd, aan de oever van het Meer van Galilea, rehabiliteerde hij Petrus, die tijdens de rechtszaak, uit angst, tot driemaal toe omstanders had verzekerd Jezus niet te kennen. Daarna nam hij afscheid. Jezus gaf zijn discipelen de opdracht zijn blijde boodschap van vergeving van zonden door zijn dood en opstanding, waarmee een nieuw verbond tussen God en mens tot stand was gekomen, over de gehele wereld te verspreiden; en hij beloofde hen dat hij terug zou komen (de 'Wederkomst'). Vervolgens voer hij op naar de hemel (de 'Hemelvaart').
Jezus heeft zijn dood en opstanding zelf meerdere malen voorzegd en het is gebeurd, precies zoals hij gezegd heeft (Lukas 18:31-33).
'Hemelvaart van Jezus' van Tintoretto
[bewerk] Namen en titels voor Jezus in de Bijbel
Een naam waarmee Jezus in de Bijbel wordt aangeduid is Immanuel (Hebreeuws voor God met ons). In de proloog van het Bijbelboek het Evangelie naar Johannes, in het Nieuwe Testament, wordt hij metaforisch voorgesteld als de Logos, het Woord, waarmee tevens de scheppingskracht van God wordt bedoeld: "In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. (...) Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond." Het Oude Testament, met name het boek Jesaja, bevat verschillende profetische gedeelten waarvan veel christenen menen dat ze op Jezus betrekking hebben. Daarin wordt hij onder meer 'de dienaar van de HEER' genoemd. Ook worden in het Oude Testament de geboorte, geboorteplaats (Bethlehem), en afkomst (stam van Juda, Davidische lijn) van de messias voorspeld. Christenen betrekken de beschreven titel 'Leeuw van Juda' op Jezus. Voorts wordt Jezus de Zoon van God genoemd en dikwijls ook aangeduid als Mensenzoon. Wat van het allergrootste belang is, is de benaming dat Jezus het Lam van God is, dat de zonden van de wereld wegneemt. Zelf heeft Jezus hier verscheidene malen op gewezen, en vlak voor zijn hemelvaart heeft Jezus zijn discipelen op het hart gedrukt dat in zijn naam aan de gehele wereld vergeving van zonden gepredikt moest worden. Het was de reden waarom hij zich liet kruisigen en eveneens waarom hij verrees uit de dood.
[bewerk] Wat Jezus zelf zei over wie hij is
'Jezus op een troon' van Andrea MantegnaJezus noemde zich nadrukkelijk 'de Zoon' (van de Vader) en ook vaak 'de Mensenzoon' (NBG-vertaling: 'Zoon des Mensen'). Hij zei dat hij door 'de Vader' gezonden was en dat hij alleen dat zei en deed 'wat hij de Vader had zien doen'; daarmee gaf hij ten eerste letterlijk aan dat hij bij God vandaan naar de mensen was gekomen, ten tweede dat hij God de Vader goed kende en ten derde dat hij zijn missie niet op eigen initiatief was begonnen, maar dat hij gehoorzaam de taak uitvoerde die de Vader hem gegeven had. Ook zegt Jezus van zichzelf dat hij er was 'van voordat Abraham er was' (Joh. 8:58).
In het laatste Bijbelboek, de Openbaring, wordt een verschijning van Jezus beschreven, waarin hij zegt: 'Ik ben de alfa en de omega, het begin en het einde'. De vier evangeliën geven onder meer parabels weer, waarin Jezus nog veel meer "Ik ben"-functies op zichzelf betrekt, zoals: "Ik ben de ware wijnstok"; "Ik ben de deur"; "Ik ben de goede herder"; "Ik ben het licht voor de wereld"; "Ik ben het brood dat leven geeft". Deze claims liet hij overigens nooit op zichzelf staan, maar hij koppelde er steevast een belofte aan vast. Bijvoorbeeld: "Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft." Zijn missie vatte hij verder samen met de uitspraak: "Ik ben de weg, de waarheid en het leven, niemand komt tot de Vader dan door mij" en: "Ik en de Vader zijn een".
Veelzeggend is in dit kader dat toen hij gevangen was genomen, en door de joodse Hoge Raad, het Sanhedrin, werd ondervraagd, hij op de vraag van de hogepriester of hij de Messias, de Zoon van God was, het antwoord gaf: "‘U zegt het. Maar ik zeg tegen u allen hier: vanaf nu zult u de Mensenzoon zien zitten aan de rechterhand van de Machtige en hem zien komen op de wolken van de hemel.’" (Matteüs 26:64). Deze woorden waren voor de hogepriester en de andere aanwezige leden van het sanhedrin voldoende om hem te beschuldigen van godslastering en hem ter dood te veroordelen. Voor een jood was namelijk het zichzelf gelijkstellen aan God de grootst mogelijke zonde en hierop stond de doodstraf.
In de drie jaar van zijn publieke optreden in Galilea en Judea, waarschuwde hij zijn vaste kern volgelingen regelmatig voor de naderende apotheose, en het onvermijdelijke afscheid. Meerdere keren voorspelde hij zijn eigen lijden, dood en opstanding. Hiermee gaf hij aan vrijwillig te kiezen voor het gehoorzamen van de opdracht van de Vader om deze verloren wereld te redden. Dit komt dramatisch tot uiting in de hof van Getsemane, waar Jezus in doodsangst zichzelf vrijwillig overgeeft: "Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt."
Hij zei terug te zullen keren naar 'de Vader', vanwaar hij de gelovigen zou blijven bijstaan. Hij beloofde daarbij dat zijn volgelingen de 'Heilige Geest' zouden ontvangen om hen verder te leiden op 'de weg'. Ook beloofde hij zijn terugkeer naar de aarde, op een tijdstip dat 'de Vader' zou bepalen, al gaf hij wel duidelijke kenmerken van de tijd voor zijn terugkomst: geloofsafval, liefde die verkilt, veel oorlogen en burgeroorlogen, veel epidemieën en hongersnoden, veel aardbevingen, etc. Vlak voor zijn Hemelvaart, benadrukte Jezus bij zijn discipelen het belang dat zijn boodschap van verlossing en bevrijding door vergeving van zonden, aan de gehele wereld bekend zou worden gemaakt.
[bewerk] Het uiterlijk van Jezus
In het Nieuwe Testament wordt nergens gesproken over het uiterlijk van Jezus. Alleen dat hij opgroeide tot een krachtige jongeman. Hij was dus zeker goed gezond van lijf en leden. Onder de joden is het verboden om portretten te maken en zo zijn er ook onder de eerste christenen, die veelal nog bekeerde joden waren, geen overgeleverd. In de vroege christelijke kunst, in de catacomben e.d., wordt hij vaak afgebeeld als 'de goede herder' met een gladgeschoren gezicht. Dit was echter niet gebruikelijk onder joodse mannen rond de eerste eeuw. Ook andere variaties van Jezus' uiterlijk uit die eerste eeuwen zijn bekend. Vanaf ongeveer de 6e eeuw komt er een soort standaardisatie van de portrettering van Jezus tot stand en verschijnt de Jezus die tegenwoordig nog meestal wordt afgebeeld: een europide uitziende man met volle baard en snor met halflange haren. Naar de huidige inzichten van historici droegen joodse mannen rond de eerste eeuw zo inderdaad vaak hun haar en baard. Voor degenen die de lijkwade van Turijn als authentiek beschouwen, geeft de daarop aanwezige afbeelding een Jezus weer die tamelijk lang was voor die tijd (tussen 180 en 190 cm) en krachtig gebouwd. Het gezicht lijkt veel op het traditionele Jezusportret. Of Jezus er werkelijk zo heeft uitgezien is onmogelijk meer na te gaan.
[bewerk] Zie ook
Christus (Jezus)
Messias
Commons
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Jesus op Wikimedia Commons.
Christendom (portaal)
Drie-eenheid: Vader Zoon Heilige Geest
Algemeen: Bekering – Bijbel – Bisschop - Charisma – Dogma – Doop – Evangelie – Feestdagen – Kerk – Laatste Oordeel – Liturgie – Richtingen – Synode – Vergeving – Wederkomst – Zonde
Katholicisme: Biecht – Celibaat – Kapelaan – Kardinaal – Liturgisch vaatwerk – Maria – Mis – Pastoor – Paus – Priester
Orthodoxie: Icoon – Jezusgebed – Kruisverheffing – Patriarch - Pope
Protestantisme: Avondmaal – Belijdenis – Dominee – Kerkenraad – Reformatie
Geschiedenis van het christendom Christendom van A tot Z
Categorieën: Jezus | Christelijke GodAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere projecten
Commons
in andere talen
Afrikaans
Aragonés
Anglo-Saxon
Asturianu
Azrbaycan
Bamanankan
Brezhoneg
Bosanski
Català
Chavacano de Zamboanga
Mìng-dng-ng
Cebuano
Cymraeg
Dansk
Deutsch
English
Español
Eesti
Euskara
Suomi
Føroyskt
Français
Furlan
Frysk
Galego
Hak-kâ-fa
Hrvatski
Kreyòl ayisyen
Magyar
Bahasa Indonesia
Igbo
Ilokano
Íslenska
Italiano
Taqbaylit
Kongo
Ripoarisch
Kurdî /
Kernewek
Latina
Ladino
Lëtzebuergesch
Limburgs
Líguru
Malagasy
Nedersaksisch
Norsk (nynorsk)
Occitan
Norfuk / Pitkern
Piemontèis
Português
Runa Simi
Rumantsch
Român
Sicilianu
Scots
Sängö
Srpskohrvatski /
Simple English
Slovenšina
Gagana Samoa
Soomaaliga
Shqip
/ Srpski
Sesotho
Svenska
Kiswahili
lnski
Tagalog
Tok Pisin
Türkçe
Tatarça/
Twi
Reo M`ohi
Uyghurche /
Vèneto
Ting Vit
West-Vlams
Yorùbá
Bân-lâm-gú
isiZulu
Deze pagina is het laatst bewerkt op 17 dec 2008 om 17:59. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
$4.581.301 Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Jezus (traditioneel-christelijk)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Deel van een serie van artikelen over
Jezus
Visies op Jezus, zie:
historisch-kritisch
traditioneel-christelijk
traditioneel-islamitisch
joodse visie
Zoon van God
Jezus buiten de abrahamitische religies
Elfde-eeuws mozaïek van Christus-Pantocrator in Daphne, AtheneDe traditioneel-christelijke benadering behandelt Jezus (Jesjoea in het Hebreeuws) zoals hij in de (orthodoxe) traditie van het christendom wordt opgevat, namelijk dat hij de gezalfde van God is ('gezalfde' komt van het Griekse woord 'christos' wat in het Nederlands wordt weergegeven als 'christus') en zelf ook (onderdeel van) God is (de leer van de goddelijke drie-eenheid).
In de traditioneel-christelijke benadering wordt Jezus daarom aangeduid als Jezus Christus; soms ook als Jezus de Messias ('Messias' betekent eveneens 'gezalfde' en is de Nederlandse weergave van het Hebreeuwse woord 'masjiach').
Inhoud [verbergen]
1 Christelijke visie
2 Levensloop van Jezus volgens de Bijbel
2.1 De geboorte van Jezus
2.2 De jeugd van Jezus
2.3 Het openbare optreden van Jezus
2.4 Arrestatie van Jezus en kruisdood
2.5 Opstanding van Jezus en hemelvaart
3 Namen en titels voor Jezus in de Bijbel
4 Wat Jezus zelf zei over wie hij is
5 Het uiterlijk van Jezus
6 Zie ook
[bewerk] Christelijke visie
Volgens de christelijke leer is Jezus de eniggeboren Zoon van God, de door God in het Oude Testament bij monde van de profeten (Jesaja 53:3 en verder) beloofde messias, de gezalfde van God, die de mensen verlost van hun zonden en de harmonie tussen God en mensen herstelt die verbroken was als gevolg van de zondeval van de eerste mensen in het paradijs. Hij beloofde de mensen die in hem geloven, als zijnde het plaatsvervangend zoenoffer voor God en daarmee de straf op zich nemend voor de zonden van de mensheid, te 'behouden' en 'eeuwig leven' te geven.
Volgens de uitleg die diverse Bijbelschrijvers gaven, maakte zijn dood aldus de verzoening met God de Vader mogelijk, doordat hij de straf op zich nam voor de zonden van de mensheid; Jezus is "het Lam van God dat de zonden van de wereld wegneemt." De opvatting dat Jezus met zijn kruisdood de mens verzoent met God, heet de verzoeningsleer. Daardoor trad het Abrahamitische principe van de 'rechtvaardiging door geloof' op een nieuwe manier in werking: ieder die in Jezus gelooft, zal voor God de Vader gerechtvaardigd (gerehabiliteerd) zijn.
Zijn in het Nieuwe Testament beschreven geboorte (Kerstmis), zijn dood aan het kruis (Goede Vrijdag), de opwekking uit de dood (Pasen), de Hemelvaart (Hemelvaartsdag), het neerdalen van de Heilige Geest op zijn discipelen (Pinksteren) en de terugkeer (de Wederkomst), staan centraal in de theologie van het traditionele christendom.
De opwekking uit de dood wordt door de meeste gelovigen binnen het traditionele christendom letterlijk genomen. De gebeurtenis neemt daar een cruciale plaats in, omdat het voor hen de uiteindelijke overwinning over de dood als 'laatste vijand' tot uitdrukking brengt. Ook Paulus noemt de letterlijk genomen opstanding van Jezus het centrale punt in het evangelie: "Als Jezus nog in het graf was dan is ons geloof bedrog en zijn wij (de christenen) de beklagenswaardigste van alle mensen". Met andere woorden: het hele christelijke geloof staat of valt met de opstanding. Het is daarmee een zeer belangrijk symbool van de hoop op 'nieuw leven', 'leven na dit leven' en 'eeuwigheid bij God'.
[bewerk] Levensloop van Jezus volgens de Bijbel
De levensloop van Jezus in een notendop door Matthias GrünewaldOm het levensverhaal van Jezus te reconstrueren gebruiken christenen de teksten die gaandeweg deel zijn gaan uitmaken van het Nieuwe Testament uit de Bijbel, en dan vooral de vier evangeliën. Hoewel een aantal verhalen op sommige plaatsen bijna letterlijk overeenkomt, vooral bij Matteüs en Marcus, komt een aantal gebeurtenissen slechts in één of twee van de evangeliën voor. Elk van de vier verslagen heeft een eigen karakter. Dat van Johannes wijkt het sterkst af.
[bewerk] De geboorte van Jezus
Zie ook: Geboorte van Jezus volgens Lucas 2, de Heilige Familie.
Volgens de Bijbel werd Jezus geboren opdat hij de mensen zou en zal redden van hun zonden. De evangeliën naar Lucas en Matteüs geven aan dat Jezus in de plaats Bethlehem, gelegen in de streek van Judea, werd geboren uit een maagdelijk meisje genaamd Maria, en dat hij in haar was verwekt door de Heilige Geest van God. Maria was verloofd met de timmerman Jozef, met wie ze toen nog niet was getrouwd. Toen hij hoorde dat ze zwanger was, wilde hij stilletjes de verloving verbreken, om haar niet in opspraak te brengen. Maar 's nachts kreeg hij een droom waarin hem verteld werd wat er gebeurd was en met welk doel, en dat hij Maria bij zich in huis moest nemen. Jozef gehoorzaamde.
'De heilige familie door engelen bezocht' van Adrian Ludwig RichterAlhoewel Jozef en Maria in Nazareth woonden, werd Jezus in Bethlehem ('de stad van David') geboren, omdat omstreeks die tijd een volkstelling werd gehouden en iedere inwoner van Galilea, Judea en omstreken naar zijn eigen vaderstad moest gaan om zich te laten registreren. Omdat beiden volgens sommige bijbelteksten afstamden van koning David, reisden ze naar Bethlehem en probeerden ze onderdak te vinden in het overvolle stadje.
De herberg was vol. Uiteindelijk werd Jezus geboren in een ruimte waar een kribbe (in de Nieuwe Bijbelvertaling wordt gesproken van voederbak) stond, wat betekent dat deze ruimte een veestal moet zijn geweest. Zij kregen vervolgens bezoek van plaatselijke herders, die door een menigte engelen van de geboorte van de Messias op de hoogte waren gesteld, en van 'wijzen uit het oosten', geleerden die een verre reis hadden ondernomen om de door een nieuw ontdekte ster beloofde geboorte van 'een koning' te verifiëren. Het aantal wijzen wordt niet genoemd in de Bijbel, maar het aantal geschenken (goud, wierook en mirre) suggereert dat het er drie zouden zijn geweest (mat2:1-12)
Herodes I, de koning van het Joodse land, aan wie de wijzen een bezoek ter nadere oriëntatie brachten omdat zij uit de stand van de ster begrepen dat er een koningszoon geboren moest zijn, ontbood een aantal Schriftgeleerden om nauwkeurig na te gaan in welke plaats deze koning kon zijn geboren. De Schriftgeleerden konden op grond van een passage uit het Oud-Testamentische boek Micha, de geleerden meedelen dat het om Bethlehem ging.
'Jezus en Johannes de Doper als kind' van Bartolomé MurilloHerodes liet de wijzen beloven hem te vertellen waar deze 'koning' zich precies bevond, wanneer zij hem hadden gevonden. Dezen werden echter in een droom gewaarschuwd dat Herodes kwaad in de zin had. Daarom gingen zij, nadat zij Jezus en zijn ouders hadden bezocht, via een omweg terug naar waar zij vandaan waren gekomen. Als 'voorzorgsmaatregel' liet Herodes toen alle kinderen in Bethlehem van twee jaar en jonger vermoorden; deze gebeurtenis staat bekend als 'de kindermoord van Bethlehem'. Maar Jezus ontsnapte aan deze moordpartij, doordat zijn ouders tijdig met hem naar Egypte waren gevlucht, na in een droom te zijn gewaarschuwd. Na de dood van Herodes keerden zij naar Judea - en vervolgens naar Galilea - terug, en vestigden zich in de Galilese plaats Nazareth.
[bewerk] De jeugd van Jezus
Over de jeugd van Jezus staat weinig in de Bijbel. Het gezin woonde in het dorp Nazareth in de provincie Galilea. De Bijbel verhaalt dat de jonge Jezus naar joods gebruik op de achtste dag werd besneden en dat zijn ouders hem presenteerden in de Tempel in Jeruzalem op twaalfjarige leeftijd. "Allen nu die hem hoorden, waren verbaasd over zijn verstand en zijn antwoorden." Verder is in het Evangelie naar Lucas te lezen dat hij opgroeide, krachtig en wijs werd, en dat 'de genade Gods' op hem was. Dezelfde evangelist vertelt dat hij ongeveer dertig jaar was toen hij met zijn openbare optreden begon.
[bewerk] Het openbare optreden van Jezus
'Jezus door Johannes de Doper gedoopt' van Piero della Francesca.Het openbare optreden van Jezus (daar zijn de 4 evangelisten het over eens) begint met het optreden van Johannes de Doper. Hij verzamelt veel aanhang bij de Jordaan en roept de mensen op tot berouw voor hun zonden en bekering zodat Gods genade en vergeving mogelijk is. Kennelijk horen sommige latere discipelen van Jezus tot de volgelingen van Johannes de Doper (Joh.1:35); ook Jezus laat zich door hem dopen. Bij deze gebeurtenis ontvangt Jezus de Heilige Geest van God, die Johannes de Doper in de gedaante van een duif ziet neerdalen.
Jezus verschijnt aan de heilige Augustinus van HippoAls Johannes de Doper later gevangen genomen en onthoofd wordt door koning Herodes Antipas (zoon van Herodus I), neemt Jezus als het ware de oproep tot bekering over. De evangeliën verhalen over de drie jaar dat Jezus door Palestina reisde, waarbij hij, om te beginnen in Galilea, predikte in synagogen, huizen en op allerlei plaatsen in de buitenlucht. Hij discussieerde met joodse geleerden en deed een groot aantal wonderen: hij genas mensen van allerlei ziekten, wekte zelfs verschillende doden op; hij liep over het water; hij dreef bij een groot aantal mensen demonen uit en kalmeerde een storm; hij veranderde water in wijn en voedde vijfduizend hongerige toehoorders met vijf broden en twee vissen. Hij dreef geldwisselaars en kooplieden van het tempelplein en ging om met algemeen geminachte mensen, zoals prostituees en 'tollenaars' (belastinginners). Regelmatig zocht hij de eenzaamheid op om te bidden.
Hij reisde niet alleen, want hij koos twaalf mannen uit die zijn 'discipelen' (volgelingen, later als 'apostelen' bestempeld) werden genoemd. De meesten van hen waren vissers uit Galilea, die hem drie jaar vergezelden en die hij onderwees in zijn leer. Drie van hen, Petrus, Johannes en Jakobus, stonden naar het lijkt dichter bij Jezus dan de anderen. Aanwijzing hiervoor is het feit dat deze drie de enige getuigen waren van enkele bijzondere gebeurtenissen. Voorbeeld is een gedaanteverandering van Jezus ('de verheerlijking op de berg'), waarbij Mozes en Elia aan hen verschenen en een stem uit een stralende wolk hen opriep om naar Jezus te luisteren: (Matt.17:5) "Dit is Mijn geliefde Zoon, in hem vind ik vreugde. Luister naar hem." Eveneens mochten van de twaalf discipelen alleen Petrus, Johannes en Jakobus aanwezig zijn bij de opwekking van het dochtertje van Jaïrus uit de dood. Naast de twaalf discipelen volgde een groot aantal andere mannen en vrouwen Jezus op zijn voettochten door het land. De discipel Judas Iskariot bleef hem echter niet trouw.
[bewerk] Arrestatie van Jezus en kruisdood
In Jeruzalem, vlak voor Pesach (joods Paasfeest), heeft Judas Iskariot, een van de discipelen, tegen betaling van dertig zilverlingen, Jezus uitgeleverd aan de joodse hogepriesters. De arrestatie vond plaats vlak na het Laatste Avondmaal dat Jezus met zijn discipelen gevierd had en waarbij hij hun voeten had gewassen. Een in hun ogen uitzonderlijke daad van nederigheid.
'Het laatste avondmaal' van Leonardo da Vinci (1452-1519)
'Jezus draagt zijn kruis' van El Greco
'Opstanding van Jezus' van Meister FranckeJezus werd midden in de nacht gearresteerd in de Hof van Gethsémané, een olijfboomgaard vlak buiten de muren van Jeruzalem. Hij werd verhoord door het Sanhedrien, de joodse Raad van oudsten, de overpriesters en Schriftgeleerden, vervolgens door de Romeinse praefectus Pontius Pilatus, Herodes Antipas en opnieuw Pilatus, waarbij hij beschuldigd werd van Godslasterlijke uitspraken.
Tenslotte werd hij veroordeeld tot de dood aan een houten kruis, een in die tijd gebruikelijke, maar bijzonder wrede vorm van doodstraf voor oproerkraaiers. Het vonnis werd voltrokken op een heuvel die Golgotha heette (ook wel de 'Schedelplaats' genoemd). Met Jezus werden ook twee misdadigers gekruisigd. Boven zijn hoofd bevestigde men een bordje met de tekst: 'Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum' (Jezus van Nazareth, koning der joden), op veel schilderijen afgebeeld als 'INRI'.
'Jezus aan het kruis' van Daniël HopferZijn doodsstrijd duurde zes uur, van 's ochtends negen tot 's middags drie uur (in die tijd heette dat het derde tot het negende uur van de dag). Jezus uitte tijdens die zes uren verschillende zogenaamde kruiswoorden. Omstreeks het middaguur 'viel er duisternis over het hele land, die drie uur aanhield' (Matt.27:45). Toen Jezus na het uiten van "Het is volbracht", stierf en de geest gaf, vond een aardbeving plaats, die alleen door de evangelist Matteüs vermeld wordt, waarbij 'de graven werden geopend en de lichamen van veel gestorven heiligen tot leven werden gewekt' (Matt.27:52). Ook scheurde het 'voorhangsel', het afscheidingsgordijn tussen het Heilige en het Heilige der Heiligen' in de tempel, middendoor. Het van windsels en kruiden voorziene, maar nog niet gebalsemde lichaam van Jezus, werd begraven in een ongebruikt privégraf van de rijke Jozef van Arimathea. Een zware grafsteen werd ervoor gerold en de steen werd verzegeld. De joodse Raad verzocht en kreeg een wacht bij het graf, omdat men vreesde dat de volgelingen van Jezus, zijn lichaam zouden stelen om te kunnen beweren dat hij was opgestaan uit de dood.
[bewerk] Opstanding van Jezus en hemelvaart
De derde dag na zijn dood, ontdekten enkele voorzichtig teruggekeerde discipelen, onder wie een paar vrouwen (zijn moeder Maria, Maria Magdalena en nog een andere Maria) die wilden kijken of ze hem mochten balsemen, dat de grote steen was weggerold, de wachten verdwenen en het lichaam, met achterlating van de keurig opgerolde linnen lijkwindsels, onvindbaar. Zowel in de evangeliën als in enkele van de brieven in het Nieuwe Testament wordt gewag gemaakt van verschijningen van Jezus aan een groot aantal (ten minste vijfhonderd) volgelingen, en van gesprekken en een laatste maaltijd met zijn discipelen.
Bij die laatste maaltijd, aan de oever van het Meer van Galilea, rehabiliteerde hij Petrus, die tijdens de rechtszaak, uit angst, tot driemaal toe omstanders had verzekerd Jezus niet te kennen. Daarna nam hij afscheid. Jezus gaf zijn discipelen de opdracht zijn blijde boodschap van vergeving van zonden door zijn dood en opstanding, waarmee een nieuw verbond tussen God en mens tot stand was gekomen, over de gehele wereld te verspreiden; en hij beloofde hen dat hij terug zou komen (de 'Wederkomst'). Vervolgens voer hij op naar de hemel (de 'Hemelvaart').
Jezus heeft zijn dood en opstanding zelf meerdere malen voorzegd en het is gebeurd, precies zoals hij gezegd heeft (Lukas 18:31-33).
'Hemelvaart van Jezus' van Tintoretto
[bewerk] Namen en titels voor Jezus in de Bijbel
Een naam waarmee Jezus in de Bijbel wordt aangeduid is Immanuel (Hebreeuws voor God met ons). In de proloog van het Bijbelboek het Evangelie naar Johannes, in het Nieuwe Testament, wordt hij metaforisch voorgesteld als de Logos, het Woord, waarmee tevens de scheppingskracht van God wordt bedoeld: "In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. (...) Het Woord is mens geworden en heeft bij ons gewoond." Het Oude Testament, met name het boek Jesaja, bevat verschillende profetische gedeelten waarvan veel christenen menen dat ze op Jezus betrekking hebben. Daarin wordt hij onder meer 'de dienaar van de HEER' genoemd. Ook worden in het Oude Testament de geboorte, geboorteplaats (Bethlehem), en afkomst (stam van Juda, Davidische lijn) van de messias voorspeld. Christenen betrekken de beschreven titel 'Leeuw van Juda' op Jezus. Voorts wordt Jezus de Zoon van God genoemd en dikwijls ook aangeduid als Mensenzoon. Wat van het allergrootste belang is, is de benaming dat Jezus het Lam van God is, dat de zonden van de wereld wegneemt. Zelf heeft Jezus hier verscheidene malen op gewezen, en vlak voor zijn hemelvaart heeft Jezus zijn discipelen op het hart gedrukt dat in zijn naam aan de gehele wereld vergeving van zonden gepredikt moest worden. Het was de reden waarom hij zich liet kruisigen en eveneens waarom hij verrees uit de dood.
[bewerk] Wat Jezus zelf zei over wie hij is
'Jezus op een troon' van Andrea MantegnaJezus noemde zich nadrukkelijk 'de Zoon' (van de Vader) en ook vaak 'de Mensenzoon' (NBG-vertaling: 'Zoon des Mensen'). Hij zei dat hij door 'de Vader' gezonden was en dat hij alleen dat zei en deed 'wat hij de Vader had zien doen'; daarmee gaf hij ten eerste letterlijk aan dat hij bij God vandaan naar de mensen was gekomen, ten tweede dat hij God de Vader goed kende en ten derde dat hij zijn missie niet op eigen initiatief was begonnen, maar dat hij gehoorzaam de taak uitvoerde die de Vader hem gegeven had. Ook zegt Jezus van zichzelf dat hij er was 'van voordat Abraham er was' (Joh. 8:58).
In het laatste Bijbelboek, de Openbaring, wordt een verschijning van Jezus beschreven, waarin hij zegt: 'Ik ben de alfa en de omega, het begin en het einde'. De vier evangeliën geven onder meer parabels weer, waarin Jezus nog veel meer "Ik ben"-functies op zichzelf betrekt, zoals: "Ik ben de ware wijnstok"; "Ik ben de deur"; "Ik ben de goede herder"; "Ik ben het licht voor de wereld"; "Ik ben het brood dat leven geeft". Deze claims liet hij overigens nooit op zichzelf staan, maar hij koppelde er steevast een belofte aan vast. Bijvoorbeeld: "Ik ben het licht voor de wereld. Wie mij volgt loopt nooit meer in de duisternis, maar heeft licht dat leven geeft." Zijn missie vatte hij verder samen met de uitspraak: "Ik ben de weg, de waarheid en het leven, niemand komt tot de Vader dan door mij" en: "Ik en de Vader zijn een".
Veelzeggend is in dit kader dat toen hij gevangen was genomen, en door de joodse Hoge Raad, het Sanhedrin, werd ondervraagd, hij op de vraag van de hogepriester of hij de Messias, de Zoon van God was, het antwoord gaf: "‘U zegt het. Maar ik zeg tegen u allen hier: vanaf nu zult u de Mensenzoon zien zitten aan de rechterhand van de Machtige en hem zien komen op de wolken van de hemel.’" (Matteüs 26:64). Deze woorden waren voor de hogepriester en de andere aanwezige leden van het sanhedrin voldoende om hem te beschuldigen van godslastering en hem ter dood te veroordelen. Voor een jood was namelijk het zichzelf gelijkstellen aan God de grootst mogelijke zonde en hierop stond de doodstraf.
In de drie jaar van zijn publieke optreden in Galilea en Judea, waarschuwde hij zijn vaste kern volgelingen regelmatig voor de naderende apotheose, en het onvermijdelijke afscheid. Meerdere keren voorspelde hij zijn eigen lijden, dood en opstanding. Hiermee gaf hij aan vrijwillig te kiezen voor het gehoorzamen van de opdracht van de Vader om deze verloren wereld te redden. Dit komt dramatisch tot uiting in de hof van Getsemane, waar Jezus in doodsangst zichzelf vrijwillig overgeeft: "Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan mij voorbijgaan! Maar laat het niet gebeuren zoals ik het wil, maar zoals u het wilt."
Hij zei terug te zullen keren naar 'de Vader', vanwaar hij de gelovigen zou blijven bijstaan. Hij beloofde daarbij dat zijn volgelingen de 'Heilige Geest' zouden ontvangen om hen verder te leiden op 'de weg'. Ook beloofde hij zijn terugkeer naar de aarde, op een tijdstip dat 'de Vader' zou bepalen, al gaf hij wel duidelijke kenmerken van de tijd voor zijn terugkomst: geloofsafval, liefde die verkilt, veel oorlogen en burgeroorlogen, veel epidemieën en hongersnoden, veel aardbevingen, etc. Vlak voor zijn Hemelvaart, benadrukte Jezus bij zijn discipelen het belang dat zijn boodschap van verlossing en bevrijding door vergeving van zonden, aan de gehele wereld bekend zou worden gemaakt.
[bewerk] Het uiterlijk van Jezus
In het Nieuwe Testament wordt nergens gesproken over het uiterlijk van Jezus. Alleen dat hij opgroeide tot een krachtige jongeman. Hij was dus zeker goed gezond van lijf en leden. Onder de joden is het verboden om portretten te maken en zo zijn er ook onder de eerste christenen, die veelal nog bekeerde joden waren, geen overgeleverd. In de vroege christelijke kunst, in de catacomben e.d., wordt hij vaak afgebeeld als 'de goede herder' met een gladgeschoren gezicht. Dit was echter niet gebruikelijk onder joodse mannen rond de eerste eeuw. Ook andere variaties van Jezus' uiterlijk uit die eerste eeuwen zijn bekend. Vanaf ongeveer de 6e eeuw komt er een soort standaardisatie van de portrettering van Jezus tot stand en verschijnt de Jezus die tegenwoordig nog meestal wordt afgebeeld: een europide uitziende man met volle baard en snor met halflange haren. Naar de huidige inzichten van historici droegen joodse mannen rond de eerste eeuw zo inderdaad vaak hun haar en baard. Voor degenen die de lijkwade van Turijn als authentiek beschouwen, geeft de daarop aanwezige afbeelding een Jezus weer die tamelijk lang was voor die tijd (tussen 180 en 190 cm) en krachtig gebouwd. Het gezicht lijkt veel op het traditionele Jezusportret. Of Jezus er werkelijk zo heeft uitgezien is onmogelijk meer na te gaan.
[bewerk] Zie ook
Christus (Jezus)
Messias
Commons
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Jesus op Wikimedia Commons.
Christendom (portaal)
Drie-eenheid: Vader Zoon Heilige Geest
Algemeen: Bekering – Bijbel – Bisschop - Charisma – Dogma – Doop – Evangelie – Feestdagen – Kerk – Laatste Oordeel – Liturgie – Richtingen – Synode – Vergeving – Wederkomst – Zonde
Katholicisme: Biecht – Celibaat – Kapelaan – Kardinaal – Liturgisch vaatwerk – Maria – Mis – Pastoor – Paus – Priester
Orthodoxie: Icoon – Jezusgebed – Kruisverheffing – Patriarch - Pope
Protestantisme: Avondmaal – Belijdenis – Dominee – Kerkenraad – Reformatie
Geschiedenis van het christendom Christendom van A tot Z
Categorieën: Jezus | Christelijke GodAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere projecten
Commons
in andere talen
Afrikaans
Aragonés
Anglo-Saxon
Asturianu
Azrbaycan
Bamanankan
Brezhoneg
Bosanski
Català
Chavacano de Zamboanga
Mìng-dng-ng
Cebuano
Cymraeg
Dansk
Deutsch
English
Español
Eesti
Euskara
Suomi
Føroyskt
Français
Furlan
Frysk
Galego
Hak-kâ-fa
Hrvatski
Kreyòl ayisyen
Magyar
Bahasa Indonesia
Igbo
Ilokano
Íslenska
Italiano
Taqbaylit
Kongo
Ripoarisch
Kurdî /
Kernewek
Latina
Ladino
Lëtzebuergesch
Limburgs
Líguru
Malagasy
Nedersaksisch
Norsk (nynorsk)
Occitan
Norfuk / Pitkern
Piemontèis
Português
Runa Simi
Rumantsch
Român
Sicilianu
Scots
Sängö
Srpskohrvatski /
Simple English
Slovenšina
Gagana Samoa
Soomaaliga
Shqip
/ Srpski
Sesotho
Svenska
Kiswahili
lnski
Tagalog
Tok Pisin
Türkçe
Tatarça/
Twi
Reo M`ohi
Uyghurche /
Vèneto
Ting Vit
West-Vlams
Yorùbá
Bân-lâm-gú
isiZulu
Deze pagina is het laatst bewerkt op 17 dec 2008 om 17:59. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
ik kreeg toch het idee dat deze ontbreekt.....
[Verbergen] Wikipedia maakt het leven gemakkelijker.
$4.645.227 Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Hooliganisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hooliganisme is geweld dat plaatsvindt in het kader van sportwedstrijden, en dan vooral voetbalwedstrijden. Er is echter een duidelijk verschil tussen hooliganisme en voetbalvandalisme. Voetbalvandalisme is het gewelddadige gedrag dat bij sommige supporters opflakkert na bijvoorbeeld een beslissing van de scheidsrechter, gedrag van een speler van de tegenpartij, etc. Deze emoties lijden meestal niet tot zwaar gewelddadig gedrag. Hooliganisme is meestal niet toevallig en juist structureel van aard. Zo wordt door hooligans vaak rond de wedstrijd afgesproken ergens te vechten.
Inhoud [verbergen]
1 Geschiedenis van het hooliganisme
1.1 Tijdens het Romeinse Rijk
1.2 Hooliganisme bij het moderne voetbal en zijn voorlopers
2 Herkomst term
3 Supportersrampen in de voetbalsport
4 Voorbeelden van hooliganisme in andere sporten
5 Zie ook
6 Externe links
7 Bronnen, noten en/of referenties
[bewerk] Geschiedenis van het hooliganisme
[bewerk] Tijdens het Romeinse Rijk
Hooliganisme bestond al ten tijde van het Romeinse rijk. Een bekend voorbeeld is het Nika-oproer. De aanleiding voor deze gewelddadige opstand in 532 te Constantinopel was een wagenrenwedstrijd. Keizer Justinianus I heeft na een aantal dagen de oproer neer laten slaan en dit kostte het leven aan ongeveer 30.000 mensen.
[bewerk] Hooliganisme bij het moderne voetbal en zijn voorlopers
Over heel Europa ontstonden er ruwe balsporten. In Frankrijk was er bijvoorbeeld Soule, in Engeland Hurling en Italië had zijn Calcio. Het waren allen zeer ruwe sporten, waarbij vaak gewonden en doden vielen. Uit deze sporten ontstond in Engeland voetbal en rugby. Het is dus normaal dat voetbal in zijn begindagen erg gewelddadig was. Het mocht zelfs lange tijd niet op school gespeeld worden. Deze volkssport trok veel mensen uit de arbeidersklasse aan. Zij konden zich op en rond het veld uitleven zonder dat hun ‘patrons’ op hun vingers keken. Toen voetbal populairder werd, werden overal voetbalclubs opgericht. De spelers waren meestal arbeiders en hun supporters ook. Voetbal maakte dus deel uit van de arbeiderscultuur. Maar in de ruime beginperiode kan men eigenlijk nog niet van hooliganisme spreken. Wel was er het gekende voetbalvandalisme, waarbij enkelingen amok maakten.
In de jaren 1950 kwam hooliganisme pas echt op gang. Door de gewijzigde samenleving veranderde de volkscultuur in West-Europa. Nieuwe subculturen ontstonden. Zo waren er de nozems, arbeidersjongeren die vaak gebruik maakten van geweld. De Engelse nozems gingen, net als hun collega-arbeiders, naar voetbalwedstrijden kijken. Ook hier waren ze gewelddadig. Door de media-aandacht werd het hooliganisme een echte hype en verspreidde het zich over heel Engeland. Door televisiebeelden, interlands, enz. ging hooliganisme de internationale weg op. In de jaren ’70 ontstonden de eerste sides in Nederland. Via hen stroomde het hooliganisme naar België door. In 1978 organiseerde Club Brugge het vriendschappelijke toernooi Brugse Metten. Voetbalploeg Feyenoord uit Rotterdam was uitgenodigd. Zij bezaten een grote hooliganaanhang. Vele Brugse supporters raakten door de Rotterdamse hooligans gefascineerd en vormden de eerste Belgische hooligangroep. Andere Belgische clubs zoals Standard, RSC Anderlecht, Beerschot en Antwerp volgden.
In de jaren 1970 ontstond in het Verenigd Koninkrijk een subcultuur van het hooliganisme, de casualscene.
[bewerk] Herkomst term
Er bestaan verschillende theorieën over de herkomst van de Engelse term hooligan.
Het stamt mogelijk af van ene Patrick Hooligan, een Ierse crimineel die eind 19e eeuw in Londen woonde. Deze crimineel is echter geheel en al ontsproten aan het brein van Clarence Rook, die hem opvoerde in het boek The Hooligan Nights. Onderzoekers hebben nooit enige bewijs gevonden van zijn bestaan[1].
Een andere mogelijkheid is dat de naam afstamt van een straatbende uit Islington met de naam Hooley's gang. Maar ook deze naam is niet teruggevonden[1].
De derde theorie is dat het woord afstamt van het Ierse woord hooley, dat een wild feest betekent.
[bewerk] Supportersrampen in de voetbalsport
Het Heizeldrama in 1985 is één van de ergste rampen die het voetbal meemaakte. Vlak voor de finale van de Europa Cup I (tegenwoordig Champions League) tussen Liverpool en Juventus Turijn, ontstonden er hevige rellen in het Brusselse Heizelstadion. De supporters van Liverpool vielen de Italianen aan. Doordat de supporters van beide ploegen door mekaar zaten en het stadion overbevolkt was, werden vele supporters verpletterd. Er vielen 39 doden, waarvan 32 van Juventus. De wedstrijd ging toch nog door en Juventus won met 1-0. Na het Heizeldrama heeft men in België het plaatselijke hooliganisme hard aangepakt en het Heizelstadion helemaal veranderd. Het kreeg ook een andere naam, het Koning Boudewijnstadion.
De Slag bij Beverwijk was een gewelddadig treffen tussen hooligans van Feyenoord en Ajax dat uit de hand liep. De vechtpartij vond plaats in Beverwijk op 23 maart 1997. Carlo Picornie, een Ajax-supporter uit de F-Side, stierf tijdens de gevechten.
Op 6 augustus 2003 braken in de Turkse stad Izmir hevige rellen uit rond een vrienschappelijke wedstrijd tussen de aartsvijanden Karyaka SK en Göztepe Izmir. Hierbij vielen ongeveer 50 gewonden en één dode[2].
Erik Lassche, een supporter van FC Twente, stierf op 8 december 1991 door toedoen van een supporter van Feyenoord. Hiermee werd hij de eerste Nederlandse voetbaldode.
De eerste Belgische dode door hooliganisme is Philippe Thirion. Hij was een Anderlecht-supporter. Na de wedstrijd Lommel-Anderlecht op zaterdag 13 oktober 2001 werd hij door supporters van Lommel in elkaar geslagen. Tien dagen later overleed hij in het ziekenhuis[3].
Op 30 november 2006 vonden hevige ongeregeldheden plaats bij de voetbalwedstrijd tussen AS Nancy-Lorraine en Feyenoord. Dit had tot gevolg dat Feyenoord niet meer verder aan de UEFA Cup mocht deelnemen. Het staat bekend als de zwarte donderdag voor Feyenoord.
In Italië werd op zondag 11 november 2007 de 26-jarige SS Lazio-fan Gabriele Sandri neergeschoten door een agent. Sandri was samen met andere supporters op weg naar Turijn voor de match Lazio-Juventus Turijn. Op een parking naast de snelweg ontstonden er onlusten tussen Lazio- en Juventussupporters, hierop schoot de agent[4]. Als reactie op zijn dood ontstonden in heel Italië rellen,[5] hierop besloot de Italiaanse voetbalbond om alle wedstrijden van serie A, B en C uit te stellen[6].
[bewerk] Voorbeelden van hooliganisme in andere sporten
Hooliganisme en vandalisme vindt ook in andere sporten dan voetbal plaats, maar dit in mindere maten.
Bij het Grand slam tennistoernooi Australian Open van 2007 vonden relletjes plaats tussen supporters van Kroatische origine enerzijds en van Servische anderzijds origine[7]. Uiteindelijk werden zo'n honderdvijftig bezoekers verwijderd en nam de organisatie verschillende preventieve maatregelen zoals metaaldetectors en extra veiligheidscamera's[8].
Bij veldrijden vindt de laatste jaren meer en meer agressie plaats. Men is momenteel zelfs begonnen met maatregelen hiertegen. Zo kon er geen contact meer plaatsvinden tussen de supporters en de renners op het wereldkampioenschap veldrijden van 2007 in Hooglede-Gits[9]. Ook aan andere maatregelen worden gedacht in het veldritmilieu[10]. Renners die al geconfronteerd werden met agressie tijdens de koers, maar die ook terug sloegen, zijn Bart Wellens[11] en Sven Nys[12].
[bewerk] Zie ook
Lijst van Harde kernen
Casuals
Hooligan
[bewerk] Externe links
onafhankelijke website over hooliganisme in Nederland
nieuws van de Britse hooligan scène
Engelstalige website over stadion rampen
Engelstalig artikel over voetbalhooliganisme en sociale psychologie
Engelstalig artikel over voetbalhooliganisme en sociale psychologie
[bewerk] Bronnen, noten en/of referentiesBronnen, noten en/of referenties:
Boeken
F-side is niet makkelijk, Pieloor, R.A., B. van de Meer, M. Bakker, (Het Spectrum 2002).
X-Side, heersers na de wedstrijd, Cauwenbergh van,J. en Luysterborg,P. (Standaard Uitgeverij, 2004).
Geen woorden maar daden, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 1999).
Hand in hand, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 1996).
Eurohooligans, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 2000).
Handboek Hooligan , Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 2001).
Football "hooliganism" policing and the war on the 'English disease', Dr. Stott, C. en Dr. Pearson, G., (Pennant Books Ltd, 2007)
Films
The Football Factory (2004, van Nick Love)
Green Street Hooligans (2005, van Lexi Alexander)
Documentaires
The Real Football Factories
Hooligans The untold Story
BBC Hooligans Documentary
De Harde Kern
--------------------------------------------------------------------------------
^ a b Onze Taal, 2007, blz. 349
^ Dode en tientallen gewonden na vriendschappelijk duel in Turkije op sport1.nl
^ Anderlecht-fan overlijdt na supportersrellen op gva.be
^ Broer doodgeschoten Lazio-fan: "Politie heeft hem vermoord" op HLN.be
^ Dood voetbalfan leidt tot ernstige rellen op parool.nl
^ Italië legt competities stil op Elsevier.nl
^ Gangs warn of more voilence
^ Zero-tolerance-beleid op Australian op Knack.be
^ Primeur op WK veldrijden: geen contact tussen publiek en renners op hln.be
^ Hoe vermijd je veldrit-hooliganisme? op gva.be
^ oorlog langs den draad op gva.be
^ Sven Nys mept toeschouwer die hem op dranghek deed smakken op hln.be
Categorie: GeweldAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere talen
Asturianu
Žemaitška
Corsu
esky
Dansk
Deutsch
English
Esperanto
Español
Suomi
Français
Hrvatski
Italiano
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Scots
Svenska
Walon
Deze pagina is het laatst bewerkt op 24 dec 2008 om 23:20. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
[Verbergen] Wikipedia maakt het leven gemakkelijker.
$4.645.227 Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Hooliganisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Hooliganisme is geweld dat plaatsvindt in het kader van sportwedstrijden, en dan vooral voetbalwedstrijden. Er is echter een duidelijk verschil tussen hooliganisme en voetbalvandalisme. Voetbalvandalisme is het gewelddadige gedrag dat bij sommige supporters opflakkert na bijvoorbeeld een beslissing van de scheidsrechter, gedrag van een speler van de tegenpartij, etc. Deze emoties lijden meestal niet tot zwaar gewelddadig gedrag. Hooliganisme is meestal niet toevallig en juist structureel van aard. Zo wordt door hooligans vaak rond de wedstrijd afgesproken ergens te vechten.
Inhoud [verbergen]
1 Geschiedenis van het hooliganisme
1.1 Tijdens het Romeinse Rijk
1.2 Hooliganisme bij het moderne voetbal en zijn voorlopers
2 Herkomst term
3 Supportersrampen in de voetbalsport
4 Voorbeelden van hooliganisme in andere sporten
5 Zie ook
6 Externe links
7 Bronnen, noten en/of referenties
[bewerk] Geschiedenis van het hooliganisme
[bewerk] Tijdens het Romeinse Rijk
Hooliganisme bestond al ten tijde van het Romeinse rijk. Een bekend voorbeeld is het Nika-oproer. De aanleiding voor deze gewelddadige opstand in 532 te Constantinopel was een wagenrenwedstrijd. Keizer Justinianus I heeft na een aantal dagen de oproer neer laten slaan en dit kostte het leven aan ongeveer 30.000 mensen.
[bewerk] Hooliganisme bij het moderne voetbal en zijn voorlopers
Over heel Europa ontstonden er ruwe balsporten. In Frankrijk was er bijvoorbeeld Soule, in Engeland Hurling en Italië had zijn Calcio. Het waren allen zeer ruwe sporten, waarbij vaak gewonden en doden vielen. Uit deze sporten ontstond in Engeland voetbal en rugby. Het is dus normaal dat voetbal in zijn begindagen erg gewelddadig was. Het mocht zelfs lange tijd niet op school gespeeld worden. Deze volkssport trok veel mensen uit de arbeidersklasse aan. Zij konden zich op en rond het veld uitleven zonder dat hun ‘patrons’ op hun vingers keken. Toen voetbal populairder werd, werden overal voetbalclubs opgericht. De spelers waren meestal arbeiders en hun supporters ook. Voetbal maakte dus deel uit van de arbeiderscultuur. Maar in de ruime beginperiode kan men eigenlijk nog niet van hooliganisme spreken. Wel was er het gekende voetbalvandalisme, waarbij enkelingen amok maakten.
In de jaren 1950 kwam hooliganisme pas echt op gang. Door de gewijzigde samenleving veranderde de volkscultuur in West-Europa. Nieuwe subculturen ontstonden. Zo waren er de nozems, arbeidersjongeren die vaak gebruik maakten van geweld. De Engelse nozems gingen, net als hun collega-arbeiders, naar voetbalwedstrijden kijken. Ook hier waren ze gewelddadig. Door de media-aandacht werd het hooliganisme een echte hype en verspreidde het zich over heel Engeland. Door televisiebeelden, interlands, enz. ging hooliganisme de internationale weg op. In de jaren ’70 ontstonden de eerste sides in Nederland. Via hen stroomde het hooliganisme naar België door. In 1978 organiseerde Club Brugge het vriendschappelijke toernooi Brugse Metten. Voetbalploeg Feyenoord uit Rotterdam was uitgenodigd. Zij bezaten een grote hooliganaanhang. Vele Brugse supporters raakten door de Rotterdamse hooligans gefascineerd en vormden de eerste Belgische hooligangroep. Andere Belgische clubs zoals Standard, RSC Anderlecht, Beerschot en Antwerp volgden.
In de jaren 1970 ontstond in het Verenigd Koninkrijk een subcultuur van het hooliganisme, de casualscene.
[bewerk] Herkomst term
Er bestaan verschillende theorieën over de herkomst van de Engelse term hooligan.
Het stamt mogelijk af van ene Patrick Hooligan, een Ierse crimineel die eind 19e eeuw in Londen woonde. Deze crimineel is echter geheel en al ontsproten aan het brein van Clarence Rook, die hem opvoerde in het boek The Hooligan Nights. Onderzoekers hebben nooit enige bewijs gevonden van zijn bestaan[1].
Een andere mogelijkheid is dat de naam afstamt van een straatbende uit Islington met de naam Hooley's gang. Maar ook deze naam is niet teruggevonden[1].
De derde theorie is dat het woord afstamt van het Ierse woord hooley, dat een wild feest betekent.
[bewerk] Supportersrampen in de voetbalsport
Het Heizeldrama in 1985 is één van de ergste rampen die het voetbal meemaakte. Vlak voor de finale van de Europa Cup I (tegenwoordig Champions League) tussen Liverpool en Juventus Turijn, ontstonden er hevige rellen in het Brusselse Heizelstadion. De supporters van Liverpool vielen de Italianen aan. Doordat de supporters van beide ploegen door mekaar zaten en het stadion overbevolkt was, werden vele supporters verpletterd. Er vielen 39 doden, waarvan 32 van Juventus. De wedstrijd ging toch nog door en Juventus won met 1-0. Na het Heizeldrama heeft men in België het plaatselijke hooliganisme hard aangepakt en het Heizelstadion helemaal veranderd. Het kreeg ook een andere naam, het Koning Boudewijnstadion.
De Slag bij Beverwijk was een gewelddadig treffen tussen hooligans van Feyenoord en Ajax dat uit de hand liep. De vechtpartij vond plaats in Beverwijk op 23 maart 1997. Carlo Picornie, een Ajax-supporter uit de F-Side, stierf tijdens de gevechten.
Op 6 augustus 2003 braken in de Turkse stad Izmir hevige rellen uit rond een vrienschappelijke wedstrijd tussen de aartsvijanden Karyaka SK en Göztepe Izmir. Hierbij vielen ongeveer 50 gewonden en één dode[2].
Erik Lassche, een supporter van FC Twente, stierf op 8 december 1991 door toedoen van een supporter van Feyenoord. Hiermee werd hij de eerste Nederlandse voetbaldode.
De eerste Belgische dode door hooliganisme is Philippe Thirion. Hij was een Anderlecht-supporter. Na de wedstrijd Lommel-Anderlecht op zaterdag 13 oktober 2001 werd hij door supporters van Lommel in elkaar geslagen. Tien dagen later overleed hij in het ziekenhuis[3].
Op 30 november 2006 vonden hevige ongeregeldheden plaats bij de voetbalwedstrijd tussen AS Nancy-Lorraine en Feyenoord. Dit had tot gevolg dat Feyenoord niet meer verder aan de UEFA Cup mocht deelnemen. Het staat bekend als de zwarte donderdag voor Feyenoord.
In Italië werd op zondag 11 november 2007 de 26-jarige SS Lazio-fan Gabriele Sandri neergeschoten door een agent. Sandri was samen met andere supporters op weg naar Turijn voor de match Lazio-Juventus Turijn. Op een parking naast de snelweg ontstonden er onlusten tussen Lazio- en Juventussupporters, hierop schoot de agent[4]. Als reactie op zijn dood ontstonden in heel Italië rellen,[5] hierop besloot de Italiaanse voetbalbond om alle wedstrijden van serie A, B en C uit te stellen[6].
[bewerk] Voorbeelden van hooliganisme in andere sporten
Hooliganisme en vandalisme vindt ook in andere sporten dan voetbal plaats, maar dit in mindere maten.
Bij het Grand slam tennistoernooi Australian Open van 2007 vonden relletjes plaats tussen supporters van Kroatische origine enerzijds en van Servische anderzijds origine[7]. Uiteindelijk werden zo'n honderdvijftig bezoekers verwijderd en nam de organisatie verschillende preventieve maatregelen zoals metaaldetectors en extra veiligheidscamera's[8].
Bij veldrijden vindt de laatste jaren meer en meer agressie plaats. Men is momenteel zelfs begonnen met maatregelen hiertegen. Zo kon er geen contact meer plaatsvinden tussen de supporters en de renners op het wereldkampioenschap veldrijden van 2007 in Hooglede-Gits[9]. Ook aan andere maatregelen worden gedacht in het veldritmilieu[10]. Renners die al geconfronteerd werden met agressie tijdens de koers, maar die ook terug sloegen, zijn Bart Wellens[11] en Sven Nys[12].
[bewerk] Zie ook
Lijst van Harde kernen
Casuals
Hooligan
[bewerk] Externe links
onafhankelijke website over hooliganisme in Nederland
nieuws van de Britse hooligan scène
Engelstalige website over stadion rampen
Engelstalig artikel over voetbalhooliganisme en sociale psychologie
Engelstalig artikel over voetbalhooliganisme en sociale psychologie
[bewerk] Bronnen, noten en/of referentiesBronnen, noten en/of referenties:
Boeken
F-side is niet makkelijk, Pieloor, R.A., B. van de Meer, M. Bakker, (Het Spectrum 2002).
X-Side, heersers na de wedstrijd, Cauwenbergh van,J. en Luysterborg,P. (Standaard Uitgeverij, 2004).
Geen woorden maar daden, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 1999).
Hand in hand, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 1996).
Eurohooligans, Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 2000).
Handboek Hooligan , Gageldonk van, P., (Nijgh & van Ditmar, Amsterdam, 2001).
Football "hooliganism" policing and the war on the 'English disease', Dr. Stott, C. en Dr. Pearson, G., (Pennant Books Ltd, 2007)
Films
The Football Factory (2004, van Nick Love)
Green Street Hooligans (2005, van Lexi Alexander)
Documentaires
The Real Football Factories
Hooligans The untold Story
BBC Hooligans Documentary
De Harde Kern
--------------------------------------------------------------------------------
^ a b Onze Taal, 2007, blz. 349
^ Dode en tientallen gewonden na vriendschappelijk duel in Turkije op sport1.nl
^ Anderlecht-fan overlijdt na supportersrellen op gva.be
^ Broer doodgeschoten Lazio-fan: "Politie heeft hem vermoord" op HLN.be
^ Dood voetbalfan leidt tot ernstige rellen op parool.nl
^ Italië legt competities stil op Elsevier.nl
^ Gangs warn of more voilence
^ Zero-tolerance-beleid op Australian op Knack.be
^ Primeur op WK veldrijden: geen contact tussen publiek en renners op hln.be
^ Hoe vermijd je veldrit-hooliganisme? op gva.be
^ oorlog langs den draad op gva.be
^ Sven Nys mept toeschouwer die hem op dranghek deed smakken op hln.be
Categorie: GeweldAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere talen
Asturianu
Žemaitška
Corsu
esky
Dansk
Deutsch
English
Esperanto
Español
Suomi
Français
Hrvatski
Italiano
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Scots
Svenska
Walon
Deze pagina is het laatst bewerkt op 24 dec 2008 om 23:20. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
dood
ronald pieloor
[Verbergen] Lees alstublieft
de persoonlijke oproep van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Lijst van misdadigers
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Lijst van criminelen)
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit is een lijst van misdadigers of criminelen.
Op deze lijst staan alleen personen die aan de volgende voorwaarden voldoen:
Zij zijn voor een misdrijf (in België: een misdaad, dus geen overtreding!) veroordeeld.
Hun identiteit en daden zijn algemeen bekend.
Zij zijn hoofdzakelijk bekend vanwege hun criminele activiteiten. Personen die bijvoorbeeld als kunstenaar of politicus bekendheid genieten komen niet op deze lijst als zij voor een misdrijf veroordeeld zijn.
Zij zijn onder normale omstandigheden veroordeeld; de lijst bevat dus geen oorlogsmisdadigers, verzetsstrijders of politieke gevangenen.
De misdadigers die bij een bepaald land vermeld staan, hoeven niet staatsburger van dat land te zijn, maar kunnen daar ook hun misdaden gepleegd hebben.
Inhoud [verbergen]
1 België
2 Duitsland
3 Japan
4 Mexico
5 Nederland
6 Nederlandse Antillen
7 Panama
8 Rusland
9 Spanje
10 Suriname
11 Verenigd Koninkrijk
12 Verenigde Staten
13 Zie ook
België
Fouad Abbas
Abdallah Ait-Oud (drugsbezit, diefstal in 1997, verkrachting, moord in 2008)
Michel Bellen (seriemoordenaar, 1965-66 en 1982)
Marc Dutroux (zaak-Dutroux)
Michel Fourniret
Patrick Haemers (ontvoerder van Minister Paul Vanden Boeynants in 1989)
Freddy Horion
Gie Laenen
Michel Lelièvre (zaak-Dutroux)
Vincent Martin (serieverkrachter)
Michelle Martin (zaak-Dutroux)
Eugène Michiels, spion
Michel Nihoul (zaak-Dutroux)
Andras Pandy
Daisy Ragole (oplichter)
Jean-Pierre Van Rossem (oplichting)
Duitsland
Armin Meiwes (kannibaal)
Joachim Kroll (seriekindermoordenaar, 1957-80)
Peter Kürten (seriekindermoordenaar)
Fritz Haarmann (kannibaal en seriemoordenaar)
Karl Denke (kannibaal en seriemoordenaar)
Anton von Arco auf Valley, moordenaar van de Beirse premier Kurt Eisner
Japan
Shoko Asahara
Issei Sagawa
Mexico
Ramón Arellano Félix (drugshandel, moord)
Mataviejitas (meervoudige moord)
Arturo "El Negro" Durazo (meervoudige moord, illegaal bezit van vuurwapens, belastingontduiking en afpersing)
Raúl Salinas (witwassen, vrijgesproken van moord)
Juan Soldado (ter dood veroordeeld wegens verkrachting en moord, volgens velen onterecht en uitgegroeid tot een heilige)
Mario Villanueva, voormalig gouverneur van Yucatán (drugshandel)
Nederland
Henri van Aalen (moordenaar van zijn vriendin Netje Breijnaerts, 19e eeuw)
Klaas Annink (Bekend als Huttenkloas, moordenaar uit de 18e eeuw)
Frans van Anraat (medeplichtige aan oorlogsmisdaden van Saddam Hoessein, 15 jaar, 2005)
Roy Adkins (vermoord in 1990)
Samir Azzouz (verdacht van terrorisme)
Jan Boellaard (de Poes) (Heineken-ontvoerder)
Willem van Boxtel (Big Willem)
Mohammed Bouyeri (moordenaar van Theo van Gogh, levenslang in 2005)
André Brilleman (vermoord in 1985)
Klaas Bruinsma (de Dominee, de Lange) (vermoord in 1991)
Hendrikje Doelen (in 1847 ter dood veroordeeld voor het plegen van gifmoorden, kreeg gratie)
Willem van Eijk (seriemoordenaar, het Beest van Harkstede)
Ferdi Elsas (ontvoerder-moordenaar van G.J. Heijn)
Martin Erkamps (Remmetje) (Heineken-ontvoerder)
Jan Femer (de Snor) (vermoord in 2000)
Volkert van der Graaf (moordenaar van Pim Fortuyn, 18 jaar, 2004)
Wik Haalmeijer (Schiedammer parkmoord )
Jaap van der Heijden (vermoord in 1993)
Koos Hertogs (seriemoordenaar, levenslang, 1982)
Willem Holleeder (de Neus) (Heineken-ontvoerder)
Martin Hoogland (vermoord in 2004)
Eef Hoos (de Haagse Al Capone)
Cor van Hout (Heineken-ontvoerder) (vermoord in 2003)
Jotsa Joci (Kopstuk van de gevreesde Joegoslavische bende in de Nederlandse en Joegoslavische penose)
Hendrik Jut (de kop van Jut)
Stanley Karel
George van Kleef (vermoord op 10 november 2005)
Sam Klepper (vermoord in 2000)
Richard Klinkhamer
Michiel de Koeijer, doodde in de nacht van 30 april postbode Peter Herreweg te Zaamslag.
Mink Kok (De Denker)
Frans Meijer (Heineken-ontvoerder)
Aage Meinesz (de Meesterkraker)
John Mieremet (vermoord in 2005)
Thea Moear (de Godmother)
Ari Olivier (Heer Olivier, oplichter)
Eric Jan Quakkelsteijn
René van Rijn (dubbele doodslag)
Henk Rommy (de Zwarte Cobra, op 17 januari 2006 in New York veroordeeld tot 20 jaar voor het plannen van drugstransporten naar de VS)
Charlie da Silva
Michel Stokx (kindermoordenaar)
Maria Swanenburg (Goeie Mie) (gifmengster in de 19e eeuw)
Etienne Urka
Johan Verhoek (de Hakkelaar)
Maurits de Vries (Zwarte Joop) (overleden in 1986)
Çevdet Yilmaz (zesvoudige moord café 't Koetsiertje, Delft, 1983)
Hans van Zon (vijfvoudig moordenaar in de jaren '60)
Charles Zwolsman (drugshandelaar)
Nederlandse Antillen
Angelo Diaz
Panama
Manuel Noriega (drugshandel, witwaspraktijken)
Rusland
Andrej Tsjikatilo (kannibaal en seriemoordenaar)
Spanje
Ramón Mercader (moordenaar van Leon Trotski)
Suriname
Henk Rommy (Zwarte Cobra)
Etienne Urka
Verenigd Koninkrijk
Myra Hindley (seriemoordenaar (Heidemoorden) in de jaren '60)
Michael Peterson
Harold Shipman
Verenigde Staten
Billy the Kid (outlaw, vermoord 1881)
Bonnie & Clyde
John Wilkes Booth
Al Capone (maffiabaas uit Chicago)
Mark Chapman
Billy Cook
Dalton-bende
Robert Ford (outlaw, schoot Jesse James dood)
Jimmy Fratianno (The Weasel)
John Gotti (maffiabaas)
Gary Heidnic
John Hinckley Jr.
Frank en Jesse James (outlaws)
Edgar Ray Killen
Theodore Kaczynski (The Unabomber)
Richard Kuklinski (The Iceman)
Henry Lee Lucas
Charles Manson
Timothy McVeigh (Oklahoma City Bombing)
Frank Morris (ontsnapping van Alcatraz)
Chris Paciello
Scott Peterson
Dennis Rader (BTK)
Jack Ruby
Abdul Latif Sharif
Charles Starkweather
Salvatore Gravano
Jeffrey Dahmer
Ed Gein
Ted Bundy
John Wayne Gacy
Zie ook
Lijst van oorlogsmisdadigers
Lijst van fictieve misdadigers
Seriemoordenaar
Categorieën: Wikipedia:Semibeveiligd | Lijsten van misdadigersAspecten/actiesartikel overleg Brontekst bekijken Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
Deze pagina is het laatst bewerkt op 7 dec 2008 om 17:31. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
de persoonlijke oproep van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Lijst van misdadigers
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Lijst van criminelen)
Ga naar: navigatie, zoeken
Dit is een lijst van misdadigers of criminelen.
Op deze lijst staan alleen personen die aan de volgende voorwaarden voldoen:
Zij zijn voor een misdrijf (in België: een misdaad, dus geen overtreding!) veroordeeld.
Hun identiteit en daden zijn algemeen bekend.
Zij zijn hoofdzakelijk bekend vanwege hun criminele activiteiten. Personen die bijvoorbeeld als kunstenaar of politicus bekendheid genieten komen niet op deze lijst als zij voor een misdrijf veroordeeld zijn.
Zij zijn onder normale omstandigheden veroordeeld; de lijst bevat dus geen oorlogsmisdadigers, verzetsstrijders of politieke gevangenen.
De misdadigers die bij een bepaald land vermeld staan, hoeven niet staatsburger van dat land te zijn, maar kunnen daar ook hun misdaden gepleegd hebben.
Inhoud [verbergen]
1 België
2 Duitsland
3 Japan
4 Mexico
5 Nederland
6 Nederlandse Antillen
7 Panama
8 Rusland
9 Spanje
10 Suriname
11 Verenigd Koninkrijk
12 Verenigde Staten
13 Zie ook
België
Fouad Abbas
Abdallah Ait-Oud (drugsbezit, diefstal in 1997, verkrachting, moord in 2008)
Michel Bellen (seriemoordenaar, 1965-66 en 1982)
Marc Dutroux (zaak-Dutroux)
Michel Fourniret
Patrick Haemers (ontvoerder van Minister Paul Vanden Boeynants in 1989)
Freddy Horion
Gie Laenen
Michel Lelièvre (zaak-Dutroux)
Vincent Martin (serieverkrachter)
Michelle Martin (zaak-Dutroux)
Eugène Michiels, spion
Michel Nihoul (zaak-Dutroux)
Andras Pandy
Daisy Ragole (oplichter)
Jean-Pierre Van Rossem (oplichting)
Duitsland
Armin Meiwes (kannibaal)
Joachim Kroll (seriekindermoordenaar, 1957-80)
Peter Kürten (seriekindermoordenaar)
Fritz Haarmann (kannibaal en seriemoordenaar)
Karl Denke (kannibaal en seriemoordenaar)
Anton von Arco auf Valley, moordenaar van de Beirse premier Kurt Eisner
Japan
Shoko Asahara
Issei Sagawa
Mexico
Ramón Arellano Félix (drugshandel, moord)
Mataviejitas (meervoudige moord)
Arturo "El Negro" Durazo (meervoudige moord, illegaal bezit van vuurwapens, belastingontduiking en afpersing)
Raúl Salinas (witwassen, vrijgesproken van moord)
Juan Soldado (ter dood veroordeeld wegens verkrachting en moord, volgens velen onterecht en uitgegroeid tot een heilige)
Mario Villanueva, voormalig gouverneur van Yucatán (drugshandel)
Nederland
Henri van Aalen (moordenaar van zijn vriendin Netje Breijnaerts, 19e eeuw)
Klaas Annink (Bekend als Huttenkloas, moordenaar uit de 18e eeuw)
Frans van Anraat (medeplichtige aan oorlogsmisdaden van Saddam Hoessein, 15 jaar, 2005)
Roy Adkins (vermoord in 1990)
Samir Azzouz (verdacht van terrorisme)
Jan Boellaard (de Poes) (Heineken-ontvoerder)
Willem van Boxtel (Big Willem)
Mohammed Bouyeri (moordenaar van Theo van Gogh, levenslang in 2005)
André Brilleman (vermoord in 1985)
Klaas Bruinsma (de Dominee, de Lange) (vermoord in 1991)
Hendrikje Doelen (in 1847 ter dood veroordeeld voor het plegen van gifmoorden, kreeg gratie)
Willem van Eijk (seriemoordenaar, het Beest van Harkstede)
Ferdi Elsas (ontvoerder-moordenaar van G.J. Heijn)
Martin Erkamps (Remmetje) (Heineken-ontvoerder)
Jan Femer (de Snor) (vermoord in 2000)
Volkert van der Graaf (moordenaar van Pim Fortuyn, 18 jaar, 2004)
Wik Haalmeijer (Schiedammer parkmoord )
Jaap van der Heijden (vermoord in 1993)
Koos Hertogs (seriemoordenaar, levenslang, 1982)
Willem Holleeder (de Neus) (Heineken-ontvoerder)
Martin Hoogland (vermoord in 2004)
Eef Hoos (de Haagse Al Capone)
Cor van Hout (Heineken-ontvoerder) (vermoord in 2003)
Jotsa Joci (Kopstuk van de gevreesde Joegoslavische bende in de Nederlandse en Joegoslavische penose)
Hendrik Jut (de kop van Jut)
Stanley Karel
George van Kleef (vermoord op 10 november 2005)
Sam Klepper (vermoord in 2000)
Richard Klinkhamer
Michiel de Koeijer, doodde in de nacht van 30 april postbode Peter Herreweg te Zaamslag.
Mink Kok (De Denker)
Frans Meijer (Heineken-ontvoerder)
Aage Meinesz (de Meesterkraker)
John Mieremet (vermoord in 2005)
Thea Moear (de Godmother)
Ari Olivier (Heer Olivier, oplichter)
Eric Jan Quakkelsteijn
René van Rijn (dubbele doodslag)
Henk Rommy (de Zwarte Cobra, op 17 januari 2006 in New York veroordeeld tot 20 jaar voor het plannen van drugstransporten naar de VS)
Charlie da Silva
Michel Stokx (kindermoordenaar)
Maria Swanenburg (Goeie Mie) (gifmengster in de 19e eeuw)
Etienne Urka
Johan Verhoek (de Hakkelaar)
Maurits de Vries (Zwarte Joop) (overleden in 1986)
Çevdet Yilmaz (zesvoudige moord café 't Koetsiertje, Delft, 1983)
Hans van Zon (vijfvoudig moordenaar in de jaren '60)
Charles Zwolsman (drugshandelaar)
Nederlandse Antillen
Angelo Diaz
Panama
Manuel Noriega (drugshandel, witwaspraktijken)
Rusland
Andrej Tsjikatilo (kannibaal en seriemoordenaar)
Spanje
Ramón Mercader (moordenaar van Leon Trotski)
Suriname
Henk Rommy (Zwarte Cobra)
Etienne Urka
Verenigd Koninkrijk
Myra Hindley (seriemoordenaar (Heidemoorden) in de jaren '60)
Michael Peterson
Harold Shipman
Verenigde Staten
Billy the Kid (outlaw, vermoord 1881)
Bonnie & Clyde
John Wilkes Booth
Al Capone (maffiabaas uit Chicago)
Mark Chapman
Billy Cook
Dalton-bende
Robert Ford (outlaw, schoot Jesse James dood)
Jimmy Fratianno (The Weasel)
John Gotti (maffiabaas)
Gary Heidnic
John Hinckley Jr.
Frank en Jesse James (outlaws)
Edgar Ray Killen
Theodore Kaczynski (The Unabomber)
Richard Kuklinski (The Iceman)
Henry Lee Lucas
Charles Manson
Timothy McVeigh (Oklahoma City Bombing)
Frank Morris (ontsnapping van Alcatraz)
Chris Paciello
Scott Peterson
Dennis Rader (BTK)
Jack Ruby
Abdul Latif Sharif
Charles Starkweather
Salvatore Gravano
Jeffrey Dahmer
Ed Gein
Ted Bundy
John Wayne Gacy
Zie ook
Lijst van oorlogsmisdadigers
Lijst van fictieve misdadigers
Seriemoordenaar
Categorieën: Wikipedia:Semibeveiligd | Lijsten van misdadigersAspecten/actiesartikel overleg Brontekst bekijken Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
Deze pagina is het laatst bewerkt op 7 dec 2008 om 17:31. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
VPRO NPS Beeld en Geluid omroep.nl Reageer Mail Help Nieuwsbrief RSS
Voorpagina Andere Tijden programma Andere TijdenMeld u aan voor de /Geschiedenis - nieuwsbriefGASTENBOEK Andere TijdenThe making of.... Andere TijdenAndere Tijden als DVD-boxIn Europa ook op DVD-boxGeschiedenis op tvIn Europa en OVT komen naar u toeAndere Tijden Sportdo 18 dec - Redt een Kinddo 11 dec - Bijbelsmokkelaarsdo 4 dec - De FileOVT programma OVT Kom naar de In Europa-salon van OVTBeroemde executiesGASTENBOEKNieuwe informatie OVT-tuneHet historische radioweblog van de VPROGratis nieuwsbrief over geschiedenisGeschiedenis op tvHoe houden we het droog in toekomst?NabestellenOVT bij Winternachtenzo 21 dec - Ovtzo 14 dec - Ovtzo 7 dec - OvtTV-kanaal Nieuws Nieuws overzichtElf steden in even veel verhalenIn Europa +Kerstmis in Westerborkdo 25 dec - Geschiedenis herschreven: Paulus de verraderwo 24 dec - Elfstedentocht definitief op 1 januari a.s.wo 24 dec - De herkomst van de KerstmanDossiers Dossiers overzichtElfstedentochtFritz BehrendtNieuw: dossier drankbestrijdingma 22 dec - Beroemde executies in de wereldgeschiedenisvr 12 dec - Griekenlanddo 4 dec - In Europa aflevering 19 en 20 - 1945Boeken Boeken overzichtvr 19 dec - Boek van de week: Playing the Enemyvr 12 dec - Boek van de week: Don Quishockingvr 5 dec - Boek van de week: Lucretius Quiz de Grote Geschiedenis Quiz en de online-Geschiedenis Quiz van deze websiteSpeel de online geschiedenisquizSpeel de SchaatsquizSpeel de voetbalquiz (Nederlands elftal)Speel de Stripquiz van /GeschiedenisIn Europa Plaats van Herinnering artikel
nieuws / Verstuur / do 25 januari 2007 / Vorige Volgende Idi Amin: De slager van Afrika
Op 25 januari 1971 pleegt Idi Amin (c. 1924-2003) een coup in Oeganda. Tussen 1971 en 1979 vestigt deze slager van Afrika zich als de beruchtste dictator van het moderne Afrika. Zijn bewind kostte ongeveer 300.000 mensen het leven.
Idi Amin groeit op in de Britse Kolonie Oeganda, vaak omschreven als de Parel van Afrika. De jonge Amin groeit op in grote armoede. Met zijn uiterlijk van een bodybuilder valt hij op en wordt gerekruteerd door het Britse leger. Amin maakt snel promotie en wordt in de jaren vijftig Oegandees bokskampioen.
In 1962, na de onafhankelijkheid van Oeganda, wordt Idi Amin benoemd tot onderbevelhebber van het leger. Aanvankelijk werkt hij goed samen met president Milton Obote. Hun verhouding verslechtert als Obote, Idi Amin van corruptie beschuldigt. Op 25 januari 1971, tijdens een buitenlands bezoek van de President, grijpt Amin de macht. De militaire leiders die Amin's staatsgreep niet steunen, worden onmiddellijk door hem geëxecuteerd. Daarmee zet Idi Amin de toon voor het nieuwe bewind: een alleenheerschappij doordrenkt van moord en marteling.
Aanvankelijk wordt Idi Amin goed ontvangen zowel door Oegandezen als door de internationale gemeenschap. In een interne memo, omschrijft de Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken hem als een 'splendid type and a good football player.'
Een maand na de coup zegt Amin de democratische verkiezingen af en benoemt zichzelf tot president van Oeganda. Hij kroont zich ook tot koning van Schotland en tot de Overwinnaar van het Britse Imperium. Zijn extravagante en bizarre onberekenbare gedrag baart veel opzien in het buitenland. Zo ging er het gerucht dat hij enkele hoofden van zijn vermoorde tegenstanders in de vriezer bewaarde, om op tafel te zetten als gasten kwamen eten.
Op 4 augustus 1972 verklaart Amin dat God hem in een droom opdraagt om ongeveer 40.000 Indiers en Pakistanen Oeganda uit te zetten. Ze krijgen 90 dagen om Oeganda te verlaten. Deze groep vormt een belangrijk deel van de Oegandese commerciële middenklasse. Het zijn merendeels eigenaren van winkels en bedrijven. Amin beschuldigt de Indiase gemeenschap In Oeganda ervan dat zij al het geld het land uitsmokkelden. Met hun uitzetting wil Amin de welvaart teruggeven aan de Oegandezen. Velen vluchten naar het buitenland. De Indiase inwoners die achterbleven werden bruut uitgemoord door Amin's troepen.
Idi Amin' s verhouding met Engeland en de rest van de wereld verslechtert verder wanneer hij in 1976 de PLO toestaat een gekaapt toestel van Air France met passagiers onder te brengen op het Oegandese vliegveld Entebbe. Daar stellen ze eisen aan Israël. Een bliksemactie van het Israëlische leger op 4 juli 1976 maakt een einde aan de gijzeling.
Eind jaren zeventig, als Amin bijna 8 jaar aan de macht is, veroorzaakt hij zijn eigen val. Een van Amin's obsessies was zijn haat tegen de president van het aangrenzende Tanzania, Julius Nyerere. Eind 1978 valt Amin Tanzania aan. Nyereres troepen slaan terug en rukken Oeganda binnen. Amin wordt in 1979 gedwongen te vluchten naar Libië en vestigt zich later in Saoedi-Arabië waar hij in 2003 zou sterven. Hij laat Oeganda verzwakt en verwoest achter. Ondanks vele verzoeken werd het hem tot zijn einde toe ontzegd om ooit Oeganda's grondgebied weer te betreden.
VideoOegandezen opgenomen in Nederlandse Gemeenschap (Polygoonjournaal) 1972
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Polygoon bericht over de aankomst van de Aziatische vluchtelingen in Nederland.
Vluchtelingen uit Oeganda arriveren in Bennekom (Polygoonjournaal) 1972
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Polygoon bericht over de aankomst van de Aziatische vluchtelingen in Nederland. Idi Amin over de uitzetting van de Indiase bevolking (1972)
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt Idi Amin, ook de slachter van Afrika genoemd, de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Hier een verklaring van Idi AMin tijdens het zwemmen over de uitzetting. De aankomst (Diogenes)
Roel van Broekhoven, 1993 (21 min)
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Ook Dhr Bharmal, die naar Groot Brittanie vluchtte. Na 21 jaar, als het leven in Oeganda weer genormaliseerd is, besluit Bermahl samen met zijn zoon een week terug om zijn bezittingen weer op te eisen. Diogenes volgde hem op zijn terugkeer naar zijn thuisland AudioRik Delhaas over Kampala, Oeganda
Over het leven na de Afrikaanse 'Wende'
Rajab Mugambwa werkt sinds 1982 in de Oegandese hoofdstad Kampala. Op jonge leeftijd kreeg hij polio en is sindsdien verlamd. Hij heeft een van de beste bedelplekken aan de verkeersader door het centrum, Kampalaroad veroverd. Hij woont op een veranda van een winkelcentrum samen met veertig andere daklozen Dossiers Afrika
Dossier /Geschiedenis
Dictators
Dossier /Geschiedenis
LinksIdi Dada Amin volgens de BBC
nieuws do 25-01-2007 08:00
Vorige Volgende
Naar boven
Uw mening telt!
De makers van /Geschiedenis willen graag weten wat u van deze site vindt. Daarom verzoeken wij u vriendelijk een paar vragen te beantwoorden.
Ik doe graag mee.
Ik wil nu niet meedoen, maar later wel.
Ik doe niet mee. Laat deze vraag op deze website niet meer zien.
Omroep.nl TV gids Radio gids Uitzendinggemist.nl Zoek
Voorpagina Andere Tijden programma Andere TijdenMeld u aan voor de /Geschiedenis - nieuwsbriefGASTENBOEK Andere TijdenThe making of.... Andere TijdenAndere Tijden als DVD-boxIn Europa ook op DVD-boxGeschiedenis op tvIn Europa en OVT komen naar u toeAndere Tijden Sportdo 18 dec - Redt een Kinddo 11 dec - Bijbelsmokkelaarsdo 4 dec - De FileOVT programma OVT Kom naar de In Europa-salon van OVTBeroemde executiesGASTENBOEKNieuwe informatie OVT-tuneHet historische radioweblog van de VPROGratis nieuwsbrief over geschiedenisGeschiedenis op tvHoe houden we het droog in toekomst?NabestellenOVT bij Winternachtenzo 21 dec - Ovtzo 14 dec - Ovtzo 7 dec - OvtTV-kanaal Nieuws Nieuws overzichtElf steden in even veel verhalenIn Europa +Kerstmis in Westerborkdo 25 dec - Geschiedenis herschreven: Paulus de verraderwo 24 dec - Elfstedentocht definitief op 1 januari a.s.wo 24 dec - De herkomst van de KerstmanDossiers Dossiers overzichtElfstedentochtFritz BehrendtNieuw: dossier drankbestrijdingma 22 dec - Beroemde executies in de wereldgeschiedenisvr 12 dec - Griekenlanddo 4 dec - In Europa aflevering 19 en 20 - 1945Boeken Boeken overzichtvr 19 dec - Boek van de week: Playing the Enemyvr 12 dec - Boek van de week: Don Quishockingvr 5 dec - Boek van de week: Lucretius Quiz de Grote Geschiedenis Quiz en de online-Geschiedenis Quiz van deze websiteSpeel de online geschiedenisquizSpeel de SchaatsquizSpeel de voetbalquiz (Nederlands elftal)Speel de Stripquiz van /GeschiedenisIn Europa Plaats van Herinnering artikel
nieuws / Verstuur / do 25 januari 2007 / Vorige Volgende Idi Amin: De slager van Afrika
Op 25 januari 1971 pleegt Idi Amin (c. 1924-2003) een coup in Oeganda. Tussen 1971 en 1979 vestigt deze slager van Afrika zich als de beruchtste dictator van het moderne Afrika. Zijn bewind kostte ongeveer 300.000 mensen het leven.
Idi Amin groeit op in de Britse Kolonie Oeganda, vaak omschreven als de Parel van Afrika. De jonge Amin groeit op in grote armoede. Met zijn uiterlijk van een bodybuilder valt hij op en wordt gerekruteerd door het Britse leger. Amin maakt snel promotie en wordt in de jaren vijftig Oegandees bokskampioen.
In 1962, na de onafhankelijkheid van Oeganda, wordt Idi Amin benoemd tot onderbevelhebber van het leger. Aanvankelijk werkt hij goed samen met president Milton Obote. Hun verhouding verslechtert als Obote, Idi Amin van corruptie beschuldigt. Op 25 januari 1971, tijdens een buitenlands bezoek van de President, grijpt Amin de macht. De militaire leiders die Amin's staatsgreep niet steunen, worden onmiddellijk door hem geëxecuteerd. Daarmee zet Idi Amin de toon voor het nieuwe bewind: een alleenheerschappij doordrenkt van moord en marteling.
Aanvankelijk wordt Idi Amin goed ontvangen zowel door Oegandezen als door de internationale gemeenschap. In een interne memo, omschrijft de Britse Ministerie van Buitenlandse Zaken hem als een 'splendid type and a good football player.'
Een maand na de coup zegt Amin de democratische verkiezingen af en benoemt zichzelf tot president van Oeganda. Hij kroont zich ook tot koning van Schotland en tot de Overwinnaar van het Britse Imperium. Zijn extravagante en bizarre onberekenbare gedrag baart veel opzien in het buitenland. Zo ging er het gerucht dat hij enkele hoofden van zijn vermoorde tegenstanders in de vriezer bewaarde, om op tafel te zetten als gasten kwamen eten.
Op 4 augustus 1972 verklaart Amin dat God hem in een droom opdraagt om ongeveer 40.000 Indiers en Pakistanen Oeganda uit te zetten. Ze krijgen 90 dagen om Oeganda te verlaten. Deze groep vormt een belangrijk deel van de Oegandese commerciële middenklasse. Het zijn merendeels eigenaren van winkels en bedrijven. Amin beschuldigt de Indiase gemeenschap In Oeganda ervan dat zij al het geld het land uitsmokkelden. Met hun uitzetting wil Amin de welvaart teruggeven aan de Oegandezen. Velen vluchten naar het buitenland. De Indiase inwoners die achterbleven werden bruut uitgemoord door Amin's troepen.
Idi Amin' s verhouding met Engeland en de rest van de wereld verslechtert verder wanneer hij in 1976 de PLO toestaat een gekaapt toestel van Air France met passagiers onder te brengen op het Oegandese vliegveld Entebbe. Daar stellen ze eisen aan Israël. Een bliksemactie van het Israëlische leger op 4 juli 1976 maakt een einde aan de gijzeling.
Eind jaren zeventig, als Amin bijna 8 jaar aan de macht is, veroorzaakt hij zijn eigen val. Een van Amin's obsessies was zijn haat tegen de president van het aangrenzende Tanzania, Julius Nyerere. Eind 1978 valt Amin Tanzania aan. Nyereres troepen slaan terug en rukken Oeganda binnen. Amin wordt in 1979 gedwongen te vluchten naar Libië en vestigt zich later in Saoedi-Arabië waar hij in 2003 zou sterven. Hij laat Oeganda verzwakt en verwoest achter. Ondanks vele verzoeken werd het hem tot zijn einde toe ontzegd om ooit Oeganda's grondgebied weer te betreden.
VideoOegandezen opgenomen in Nederlandse Gemeenschap (Polygoonjournaal) 1972
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Polygoon bericht over de aankomst van de Aziatische vluchtelingen in Nederland.
Vluchtelingen uit Oeganda arriveren in Bennekom (Polygoonjournaal) 1972
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Polygoon bericht over de aankomst van de Aziatische vluchtelingen in Nederland. Idi Amin over de uitzetting van de Indiase bevolking (1972)
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt Idi Amin, ook de slachter van Afrika genoemd, de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Hier een verklaring van Idi AMin tijdens het zwemmen over de uitzetting. De aankomst (Diogenes)
Roel van Broekhoven, 1993 (21 min)
Op 25 januari 1971, grijpt generaal Idi Amin de macht in Oeganda. Zijn regeringstijd wordt als een van de bloedigste in de moderne Afrikaanse geschiedenis beschouwd. In 1972 dwingt deze slachter van Afrika de Indiase gemeenschap van Oeganda het land te verlaten. Zo'n 400,000 Indiërs worden vervolgt. Ook Dhr Bharmal, die naar Groot Brittanie vluchtte. Na 21 jaar, als het leven in Oeganda weer genormaliseerd is, besluit Bermahl samen met zijn zoon een week terug om zijn bezittingen weer op te eisen. Diogenes volgde hem op zijn terugkeer naar zijn thuisland AudioRik Delhaas over Kampala, Oeganda
Over het leven na de Afrikaanse 'Wende'
Rajab Mugambwa werkt sinds 1982 in de Oegandese hoofdstad Kampala. Op jonge leeftijd kreeg hij polio en is sindsdien verlamd. Hij heeft een van de beste bedelplekken aan de verkeersader door het centrum, Kampalaroad veroverd. Hij woont op een veranda van een winkelcentrum samen met veertig andere daklozen Dossiers Afrika
Dossier /Geschiedenis
Dictators
Dossier /Geschiedenis
LinksIdi Dada Amin volgens de BBC
nieuws do 25-01-2007 08:00
Vorige Volgende
Naar boven
Uw mening telt!
De makers van /Geschiedenis willen graag weten wat u van deze site vindt. Daarom verzoeken wij u vriendelijk een paar vragen te beantwoorden.
Ik doe graag mee.
Ik wil nu niet meedoen, maar later wel.
Ik doe niet mee. Laat deze vraag op deze website niet meer zien.
Omroep.nl TV gids Radio gids Uitzendinggemist.nl Zoek
Dit is een lijst met afleveringen van de Amerikaanse televisieserie Walker, Texas Ranger. De serie telt 9 seizoenen. Een overzicht van alle afleveringen is hieronder te vinden.
[bewerk] Seizoen 1
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 One Riot, One Ranger 21 april 1993
2 Borderline 24 april 1993
3 A Shadow in the Night 1 mei 1993
[bewerk] Seizoen 2
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Bounty 25 september 1993
2 Storm Warning 2 oktober 1993
3 In the Name of God 30 oktober 1993
4 Crime Wave Dave 6 november 1993
5 End Run 13 november 1993
6 Family Matters 20 november 1993
7 She'll Do to Ride the River With 24 november 1993
8 Unfinished Business 27 november 1993
9 An Innocent Man 4 december 1993
10 Night of the Gladiator 11 december 1993
11 The Legend of Running Bear 8 januari 1994
12 Something in the Shadows: Part 1 15 januari 1994
13 Something in the Shadows: Part 2 22 januari 1994
14 On Deadly Ground 29 januari 1994
15 Right Man, Wrong Time 5 februari 1994
16 The Prodigal Son 5 maart 1994
17 The Committee 12 maart 1994
18 Deadly Vision 26 maart 1994
19 Skyjacked 2 april 1994
20 The Long Haul 9 april 1994
21 Rampage 30 april 1994
22 Deadly Reunion 14 mei 1994
23 Stolen Lullaby 21 mei 1994
[bewerk] Seizoen 3
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Badge of Honor 24 september 1994
2 Branded 1 oktober 1994
3 Silk Dreams 8 oktober 1994
4 Mustangs 15 oktober 1994
5 Till Death Do Us Part 22 oktober 1994
6 Rainbow Warrior 5 november 1994
7 The Road to Black Bayou 19 november 1994
8 Line of Fire 26 november 1994
9 Payback 10 december 1994
10 Tiger's Eye 17 december 1994
11 The Big Bingo Bamboozle 7 januari 1995
12 Money Train 14 januari 1995
13 Mean Streets 28 januari 1995
14 Cowboy 4 februari 1995
15 War Zone 11 februari 1995
16 Trust No One 18 februari 1995
17 Blue Movies 25 februari 1995
18 On Sacred Ground 11 maart 1995
19 Case Closed 29 april 1995
20 Flashback 6 mei 1995
21 Standoff 13 mei 1995
[bewerk] Seizoen 4
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Blown Apart 23 september 1995
2 Deep Cover 30 september 1995
3 The Guardians 7 oktober 1995
4 Collision Course 14 oktober 1995
5 Point After 21 oktober 1995
6 Evil in the Night 4 november 1995
7 Final Justice 11 november 1995
8 The Lynching 18 november 1995
9 Whitewater: Part 1 25 november 1995
10 Whitewater: Part 2 2 december 1995
11 The Covenant 9 december 1995
12 Rodeo 6 januari 1996
13 Flashpoint 13 januari 1996
14 Break-In 20 januari 1996
15 The Return of LaRue 3 februari 1996
16 The Juggernaut 10 februari 1996
17 El Coyote: Part 1 17 februari 1996
18 El Coyote: Part 2 24 februari 1996
19 The Avenger 2 maart 1996
20 Behind the Badge 23 maart 1996
21 Blackout 6 april 1996
22 Deadline 13 april 1996
23 The Siege 27 april 1996
24 The Moscow Connection 4 mei 1996
25 Miracle at Middle Creek 11 mei 1996
26 Hall of Fame 18 mei 1996
[bewerk] Seizoen 5
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Higher Power 21 september 1996
2 Patriot 28 september 1996
3 Ghost Rider 5 oktober 1996
4 The Brotherhood 12 oktober 1996
5 Plague 19 oktober 1996
6 Redemption 26 oktober 1996
7 Codename: Dragonfly 2 november 1996
8 A Silent Cry 9 november 1996
9 Swan Song 16 november 1996
10 Cyclone 23 november 1996
11 Lucky 30 november 1996
12 The Deadliest Man Alive 14 december 1996
13 A Ranger Christmas 21 december 1996
14 Mayday 11 januari 1997
15 Last Hope 18 januari 1997
16 Full Contact 1 februari 1997
17 99th Ranger 8 februari 1997
18 Devil's Turf 15 februari 1997
19 Days Past 22 februari 1997
20 Trial of LaRue 8 maart 1997
21 Heart of the Dragon 5 april 1997
22 The Neighborhood 26 april 1997
23 A Father's Image 3 mei 1997
24 Sons of Thunder 4 mei 1997
25 Texas vs. Cahill 10 mei 1997
26 Rookie 17 mei 1997
[bewerk] Seizoen 6
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 The Fighting McLains 27 september 1997
2 Iceman 4 oktober 1997
3 Lucas: Part 1 11 oktober 1997
4 Lucas: Part 2 18 oktober 1997
5 Forgotten People 25 oktober 1997
6 Last of a Breed: Part 1 1 november 1997
7 Last of a Breed: Part 2 8 november 1997
8 Brainchild 15 november 1997
9 Mr. Justice 22 november 1997
10 Rainbow's End 6 december 1997
11 A Woman's Place 13 december 1997
12 Small Blessings 20 december 1997
13 Tribe 3 januari 1998
14 Saving Grace 10 januari 1998
15 Money Talks 17 januari 1998
16 Crusader 31 januari 1998
17 In God's Hands 28 februari 1998
18 Undercover 7 maart 1998
19 Everyday Heroes 21 maart 1998
20 Warriors 4 april 1998
21 Angel 18 april 1998
22 The Soul of Winter 25 april 1998
23 Circle of Life 2 mei 1998
24 Test of Faith 9 mei 1998
25 The Wedding: Part 1 16 mei 1998
[bewerk] Seizoen 7
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 The Wedding: Part 2 26 september 1998
2 Trackdown 3 oktober 1998
3 Royal Heist 10 oktober 1998
4 War Cry 17 oktober 1998
5 Code of the West 24 oktober 1998
6 The Children of Halloween 31 oktober 1998
7 Survival 7 november 1998
8 Second Chance 14 november 1998
9 Paradise Trail 21 november 1998
10 Eyes of a Ranger 5 december 1998
11 On the Border 12 december 1998
12 Lost Boys 9 januari 1999
13 Special Witness 16 januari 1999
14 The Principal 6 februari 1999
15 Team Cherokee: Part 1 13 februari 1999
16 Team Cherokee: Part 2 20 februari 1999
17 Livegirls.now 27 februari 1999
18 No Way Out 24 april 1999
19 Brothers in Arms 1 mei 1999
20 Mind Games 8 mei 1999
21 Power Angels 15 mei 1999
22 Jacob's Ladder 15 mei 1999
23 In Harm's Way: Part 1 22 mei 1999
[bewerk] Seizoen 8
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 In Harm's Way: Part 2 25 september 1999
2 Countdown 2 oktober 1999
3 Safe House 9 oktober 1999
4 Way of the Warrior 16 oktober 1999
5 Tall Cotton 23 oktober 1999
6 The Lynn Sisters 30 oktober 1999
7 Suspicious Minds 6 november 1999
8 Widow Maker 13 november 1999
9 Fight or Die 20 november 1999
10 Rise to the Occasion 27 november 1999
11 Full Recovery 11 december 1999
12 A Matter of Faith 18 december 1999
13 Vision Quest 8 januari 2000
14 A Matter of Principle 15 januari 2000
15 Thunderhawk 5 februari 2000
16 Justice Delayed 12 februari 2000
17 The Day of Cleansing: Part 2 19 februari 2000
18 Black Dragons 26 februari 2000
19 Soldiers of Hate 18 maart 2000
20 The General's Return 8 april 2000
21 Showdown at Casa Diablo: Part 1 29 april 2000
22 Showdown at Casa Diablo: Part 2 6 mei 2000
23 The Bachelor Party 13 mei 2000
24 Wedding Bells: Part 1 20 mei 2000
25 Wedding Bells: Part 2 20 mei 2000
[bewerk] Seizoen 9
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Home of the Brave 7 oktober 2000
2 Deadly Situation 14 oktober 2000
3 White Buffalo 21 oktober 2000
4 The Avenging Angel 28 oktober 2000
5 Winds of Change 4 november 2000
6 Lazarus 11 november 2000
7 Turning Point 18 november 2000
8 Retribution 25 november 2000
9 Child of Hope 9 december 2000
10 Faith 16 december 2000
11 Golden Boy 31 juli 2005
12 Desperate Measures 20 januari 2001
13 Division Street 3 februari 2001
14 Saturday Night 10 februari 2001
15 Justice for All 17 februari 2001
16 6 Hours 14 april 2001
17 Medieval Crimes 21 april 2001
18 Legends 21 april 2001
19 Unsafe Speed 28 april 2001
20 Without a Sound 28 april 2001
21 Blood Diamonds 5 mei 2001
22 Reel Rangers 5 mei 2001
23 The Final Showdown: Part 1 19 mei 2001
24 The Final Showdown: Part 2 19 mei 2001
[bewerk] Seizoen 1
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 One Riot, One Ranger 21 april 1993
2 Borderline 24 april 1993
3 A Shadow in the Night 1 mei 1993
[bewerk] Seizoen 2
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Bounty 25 september 1993
2 Storm Warning 2 oktober 1993
3 In the Name of God 30 oktober 1993
4 Crime Wave Dave 6 november 1993
5 End Run 13 november 1993
6 Family Matters 20 november 1993
7 She'll Do to Ride the River With 24 november 1993
8 Unfinished Business 27 november 1993
9 An Innocent Man 4 december 1993
10 Night of the Gladiator 11 december 1993
11 The Legend of Running Bear 8 januari 1994
12 Something in the Shadows: Part 1 15 januari 1994
13 Something in the Shadows: Part 2 22 januari 1994
14 On Deadly Ground 29 januari 1994
15 Right Man, Wrong Time 5 februari 1994
16 The Prodigal Son 5 maart 1994
17 The Committee 12 maart 1994
18 Deadly Vision 26 maart 1994
19 Skyjacked 2 april 1994
20 The Long Haul 9 april 1994
21 Rampage 30 april 1994
22 Deadly Reunion 14 mei 1994
23 Stolen Lullaby 21 mei 1994
[bewerk] Seizoen 3
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Badge of Honor 24 september 1994
2 Branded 1 oktober 1994
3 Silk Dreams 8 oktober 1994
4 Mustangs 15 oktober 1994
5 Till Death Do Us Part 22 oktober 1994
6 Rainbow Warrior 5 november 1994
7 The Road to Black Bayou 19 november 1994
8 Line of Fire 26 november 1994
9 Payback 10 december 1994
10 Tiger's Eye 17 december 1994
11 The Big Bingo Bamboozle 7 januari 1995
12 Money Train 14 januari 1995
13 Mean Streets 28 januari 1995
14 Cowboy 4 februari 1995
15 War Zone 11 februari 1995
16 Trust No One 18 februari 1995
17 Blue Movies 25 februari 1995
18 On Sacred Ground 11 maart 1995
19 Case Closed 29 april 1995
20 Flashback 6 mei 1995
21 Standoff 13 mei 1995
[bewerk] Seizoen 4
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Blown Apart 23 september 1995
2 Deep Cover 30 september 1995
3 The Guardians 7 oktober 1995
4 Collision Course 14 oktober 1995
5 Point After 21 oktober 1995
6 Evil in the Night 4 november 1995
7 Final Justice 11 november 1995
8 The Lynching 18 november 1995
9 Whitewater: Part 1 25 november 1995
10 Whitewater: Part 2 2 december 1995
11 The Covenant 9 december 1995
12 Rodeo 6 januari 1996
13 Flashpoint 13 januari 1996
14 Break-In 20 januari 1996
15 The Return of LaRue 3 februari 1996
16 The Juggernaut 10 februari 1996
17 El Coyote: Part 1 17 februari 1996
18 El Coyote: Part 2 24 februari 1996
19 The Avenger 2 maart 1996
20 Behind the Badge 23 maart 1996
21 Blackout 6 april 1996
22 Deadline 13 april 1996
23 The Siege 27 april 1996
24 The Moscow Connection 4 mei 1996
25 Miracle at Middle Creek 11 mei 1996
26 Hall of Fame 18 mei 1996
[bewerk] Seizoen 5
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Higher Power 21 september 1996
2 Patriot 28 september 1996
3 Ghost Rider 5 oktober 1996
4 The Brotherhood 12 oktober 1996
5 Plague 19 oktober 1996
6 Redemption 26 oktober 1996
7 Codename: Dragonfly 2 november 1996
8 A Silent Cry 9 november 1996
9 Swan Song 16 november 1996
10 Cyclone 23 november 1996
11 Lucky 30 november 1996
12 The Deadliest Man Alive 14 december 1996
13 A Ranger Christmas 21 december 1996
14 Mayday 11 januari 1997
15 Last Hope 18 januari 1997
16 Full Contact 1 februari 1997
17 99th Ranger 8 februari 1997
18 Devil's Turf 15 februari 1997
19 Days Past 22 februari 1997
20 Trial of LaRue 8 maart 1997
21 Heart of the Dragon 5 april 1997
22 The Neighborhood 26 april 1997
23 A Father's Image 3 mei 1997
24 Sons of Thunder 4 mei 1997
25 Texas vs. Cahill 10 mei 1997
26 Rookie 17 mei 1997
[bewerk] Seizoen 6
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 The Fighting McLains 27 september 1997
2 Iceman 4 oktober 1997
3 Lucas: Part 1 11 oktober 1997
4 Lucas: Part 2 18 oktober 1997
5 Forgotten People 25 oktober 1997
6 Last of a Breed: Part 1 1 november 1997
7 Last of a Breed: Part 2 8 november 1997
8 Brainchild 15 november 1997
9 Mr. Justice 22 november 1997
10 Rainbow's End 6 december 1997
11 A Woman's Place 13 december 1997
12 Small Blessings 20 december 1997
13 Tribe 3 januari 1998
14 Saving Grace 10 januari 1998
15 Money Talks 17 januari 1998
16 Crusader 31 januari 1998
17 In God's Hands 28 februari 1998
18 Undercover 7 maart 1998
19 Everyday Heroes 21 maart 1998
20 Warriors 4 april 1998
21 Angel 18 april 1998
22 The Soul of Winter 25 april 1998
23 Circle of Life 2 mei 1998
24 Test of Faith 9 mei 1998
25 The Wedding: Part 1 16 mei 1998
[bewerk] Seizoen 7
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 The Wedding: Part 2 26 september 1998
2 Trackdown 3 oktober 1998
3 Royal Heist 10 oktober 1998
4 War Cry 17 oktober 1998
5 Code of the West 24 oktober 1998
6 The Children of Halloween 31 oktober 1998
7 Survival 7 november 1998
8 Second Chance 14 november 1998
9 Paradise Trail 21 november 1998
10 Eyes of a Ranger 5 december 1998
11 On the Border 12 december 1998
12 Lost Boys 9 januari 1999
13 Special Witness 16 januari 1999
14 The Principal 6 februari 1999
15 Team Cherokee: Part 1 13 februari 1999
16 Team Cherokee: Part 2 20 februari 1999
17 Livegirls.now 27 februari 1999
18 No Way Out 24 april 1999
19 Brothers in Arms 1 mei 1999
20 Mind Games 8 mei 1999
21 Power Angels 15 mei 1999
22 Jacob's Ladder 15 mei 1999
23 In Harm's Way: Part 1 22 mei 1999
[bewerk] Seizoen 8
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 In Harm's Way: Part 2 25 september 1999
2 Countdown 2 oktober 1999
3 Safe House 9 oktober 1999
4 Way of the Warrior 16 oktober 1999
5 Tall Cotton 23 oktober 1999
6 The Lynn Sisters 30 oktober 1999
7 Suspicious Minds 6 november 1999
8 Widow Maker 13 november 1999
9 Fight or Die 20 november 1999
10 Rise to the Occasion 27 november 1999
11 Full Recovery 11 december 1999
12 A Matter of Faith 18 december 1999
13 Vision Quest 8 januari 2000
14 A Matter of Principle 15 januari 2000
15 Thunderhawk 5 februari 2000
16 Justice Delayed 12 februari 2000
17 The Day of Cleansing: Part 2 19 februari 2000
18 Black Dragons 26 februari 2000
19 Soldiers of Hate 18 maart 2000
20 The General's Return 8 april 2000
21 Showdown at Casa Diablo: Part 1 29 april 2000
22 Showdown at Casa Diablo: Part 2 6 mei 2000
23 The Bachelor Party 13 mei 2000
24 Wedding Bells: Part 1 20 mei 2000
25 Wedding Bells: Part 2 20 mei 2000
[bewerk] Seizoen 9
# Titel Aflevering Uitzenddatum US
1 Home of the Brave 7 oktober 2000
2 Deadly Situation 14 oktober 2000
3 White Buffalo 21 oktober 2000
4 The Avenging Angel 28 oktober 2000
5 Winds of Change 4 november 2000
6 Lazarus 11 november 2000
7 Turning Point 18 november 2000
8 Retribution 25 november 2000
9 Child of Hope 9 december 2000
10 Faith 16 december 2000
11 Golden Boy 31 juli 2005
12 Desperate Measures 20 januari 2001
13 Division Street 3 februari 2001
14 Saturday Night 10 februari 2001
15 Justice for All 17 februari 2001
16 6 Hours 14 april 2001
17 Medieval Crimes 21 april 2001
18 Legends 21 april 2001
19 Unsafe Speed 28 april 2001
20 Without a Sound 28 april 2001
21 Blood Diamonds 5 mei 2001
22 Reel Rangers 5 mei 2001
23 The Final Showdown: Part 1 19 mei 2001
24 The Final Showdown: Part 2 19 mei 2001
[Verbergen] Lees alstublieft
de persoonlijke oproep van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
House (televisieserie)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
House M.D.
Genre Drama
Speelduur 43 minuten
Bedenker(s) David Shore
Hoofdrollen Hugh Laurie
Lisa Edelstein
Omar Epps
Robert Sean Leonard
Jennifer Morrison
Jesse Spencer
Peter Jacobson
Kal Penn
Olivia Wilde
Land Verenigde Staten
Taal Engels
Uitzendingen
Start US: 16 november 2004
NL: augustus 2006
Afleveringen 97
Netwerk(en) FOX
Website
IMDb-profiel
TV.com
Mediaportaal
House M.D. (ook wel House genoemd) is een Amerikaanse ziekenhuisserie ontwikkeld door David Shore voor de Amerikaanse televisiezender Fox. De serie werd na zijn debuut in 2004 al meermaals bekroond met verschillende prijzen. In Nederland wordt de serie uitgezonden door SBS 6, in België werd de serie oorspronkelijk uitgezonden door VTM. Sinds september 2007 is de reeks te volgen op KanaalTwee (Nu 2BE). House is ook te zien op de digitale zender 13th Street.
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details van de plot en/of de afloop van het verhaal.
De Britse acteur Hugh Laurie speelt Dr. Gregory House, een medisch genie dat een team leidt van jonge diagnostici. Hij is erg op zichzelf en zou het liefst alle contact met zijn patiënten vermijden. Desondanks staat hij in hoog aanzien vanwege zijn feilloze instinct. Dit, en zijn voorliefde voor medische vraagstukken, maken van hem de laatste hoop voor ‘onbehandelbare’ patiënten met ongewone en mysterieuze ziektes. Dokter Gregory House heeft een eliteteam van jonge medische experts verzameld waar hij mee samenwerkt. Dr. Eric Foreman (Omar Epps) is een neuroloog met een enigszins verdacht verleden, dr. Allison Cameron (Jennifer Morrison) een gepassioneerde immunoloog en dr. Robert Chase (Jesse Spencer) is een slimme, maar verwaande IC-arts. Samen met hen probeert House op onconventionele wijze het leven van patiënten te redden. Zo laat hij bijvoorbeeld gerust een teamlid inbreken in het huis van een patiënt, om op zoek te gaan naar aanwijzingen die de ziekte zouden kunnen verklaren. Nadat in de finale van seizoen 3 zijn team ontslag had genomen (Chase werd ontslagen) begon seizoen 4 met House die alleen een zaak probeerde op te lossen. House' baas Dr. Lisa Cuddy (Lisa Edelstein) dwong hem echter een nieuw team aan te nemen en hij antwoordde op dit verzoek door 40 mensen aan te nemen, tot Cuddy's grote ergernis. Na een soort spel voor House, met goede en slechte antwoorden van de kandidaten en juiste en onjuiste diagnoses bleven er uiteindelijk 3 mensen over die het nieuwe team van House vormen: dr. Chris Taub (Peter Jacobson), dr. Lawrence Kutner (Kal Penn) en 'Thirteen' (Olivia Wilde). Foreman kon echter geen werk vinden, doordat hij veel van House' slechte eigenschappen had overgenomen en kwam terug naar Princeton om weer voor House te werken. Ook Chase en Cameron werken nog in hetzelfde ziekenhuis, al krijgen ze veel minder speeltijd en komen alleen af en toe in beeld bij een consult, operatie (Chase) of als de Eerste Hulp (Cameron) in beeld komt.
Afleveringen van de serie verlopen vaak volgens een vast stramien:
Bij een patiënt manifesteert zich een aandoening, meestal in acute vorm en levensbedreigend.
House en zijn ondergeschikten beginnen aan de differentiaaldiagnose en proberen de ziekte te herkennen en te bestrijden.
Onveranderlijk zitten zij ernaast, hetgeen blijkt uit de verslechterde toestand van de patiënt (soms juist door toedoen van de betreffende medicijnen).
Rond de 38e minuut van een aflevering krijgt House dan een "openbaring" (meestal door iets dat totaal ongerelateerd is aan de symptomen), waarna hij de juiste diagnose vaststelt. In drie seizoenen heeft hij slechts één maal een foute einddiagnose gesteld, onder invloed van narcotica-onthouding.
Tussendoor behandelt hij op vrijwel achteloze wijze patiënten met normale symptomen, iets waar hij een hekel aan heeft. Invallen voor EHBO-beurten zijn een geregeld terugkomend voorwerp van weddenschappen.
Inhoud [verbergen]
1 Rolverdeling
2 Terugkerende cast
3 Niet langer in cast
4 Awards
5 Afleveringen
6 Trivia
7 Externe links
[bewerk] Rolverdeling
Hugh Laurie - Dr. Gregory House - Hoofd afdeling "Diagnostic Medicine", gespecialiseerd in besmettelijke infectieziekten en Nephrologie.
Robert Sean Leonard - Dr. James Wilson - Hoofd afdeling Oncologie en House' beste (en enige) vriend.
Lisa Edelstein - Dr. Lisa Cuddy - Hoofd van Princeton Plainsboro Teaching Hospital. Ze is dan ook House' baas. Cuddy is endocrinoloog.
Jennifer Morrison - Dr. Allison Cameron - Immunoloog, werkte onder leiding van House. Nadat ze haar ontslag had aangeboden in de finale van seizoen 3, is ze werkzaam als senior behandelend arts op de Eerste Hulp afdeling van PPTH.
Jesse Spencer - Dr. Robert Chase - IC-arts, werkte onder leiding van House. Nadat hij in de finale van seizoen 3 werd ontslagen door House, is hij werkzaam op de chirurgie afdeling van PPTH.
Omar Epps - Dr. Eric Foreman - Neuroloog, werkt onder leiding van House. Nadat hij in seizoen 3 ontslag had genomen, maar nergens werk kon vinden doordat hij veel eigenschappen van House had overgenomen is hij teruggekomen naar PPTH om weer voor House te werken.
Peter Jacobson - Dr. Chris Taub - Plastisch chirurg. Werkt onder leiding van House. In de aflevering 'Ugly' werd duidelijk waarom hij gestopt was met zijn praktijk, namelijk omdat hij overspel had gepleegd met een zuster en zijn partners hem alleen beloofden om dit stil te houden als hij ontslag zou nemen. Van de drie nieuwe teamleden is Taub degene die het meest tegen House ingaat.
Kal Penn - Dr. Lawrence Kutner - Gespecialiseerd in sport en herstel. Werkt onder leiding van House. Kutner is het meest enthousiaste nieuwe teamlid en vindt de illegale praktijken van House vermakelijk. Hij probeert graag nieuwe dingen uit.
Olivia Wilde - "Thirteen" - Gespecialiseerd in interne geneeskunde. Ze was nummer 13 van de 40 mensen die House had aangenomen voor de baan en iedereen blijft haar 'Thirteen' noemen, ook al is het 'spel' over. In 'House's Head' noemt Cuddy haar 'dr. Hadley', waarop House tegen Cuddy zegt dat hij haar naam niet eens weet. Het is dus niet duidelijk of ze echt geen Hadley heet, of dat House gewoon wil dat iedereen haar 'Thirteen' noemt, maar op de FOX website is te zien dat haar naam Remy Hadley is. In de aflevering 'You Don't Want To Know' komt uit dat Thirteens moeder is gestorven aan de ziekte van Huntington. In de finale van seizoen 4 besluit ze zichzelf toch eindelijk te testen en komt uit dat ze de ziekte ook heeft. Foreman en House hebben beiden opmerkingen gemaakt over haar vermeende biseksualiteit. Hoewel ze hier geen direct antwoord op heeft gegeven, maakt House grappen door haar bijvoorbeeld '31' te noemen. In de aflevering 'Living the Dream', maakt ze zelf de opmerking dat ze met een vrouwelijke actrice zou zijn uitgeweest. Of dit een grap was is niet duidelijk. In aflevering 5 van seizoen 5, Lucky Thirteen, wordt duidelijk dat ze inderdaad Dr. Hadley heet.
[bewerk] Terugkerende cast
Steve McQueen - Een door Dr. House zelf gevangen rat die dienst doet als huisdier en tevens regelmatig als proefkonijn door zijn baasje wordt ingezet. Deze rat is genoemd naar de acteur waar Hugh Laurie fan van is. Steve McQueen is een natuurlijke dood gestorven.
Coma Guy - Een naamloos karakter dat al vele jaren in coma ligt. Dr. House brengt veel tijd bij hem door, niet als dokter, maar om te ontsnappen aan confrontaties, zijn lunch te nuttigen of om z'n favoriete televisieseries te kijken. Niet te verwarren met Vegetative State Guy, die in de aflevering 'Son of a Coma Guy' te zien was. (Seizoen 3)
Nurse Brenda Previn - Hoofdzuster. Heeft een flinke dosis sarcasme.
Marco - Apotheker in PPTH.
Michael Weston - Lucas Douglas - Privé-detective die House inhuurt om Wilson in de gaten te houden. Ook gebruikt House hem om in de privé levens van zijn team te spitten.
[bewerk] Niet langer in cast
Chi McBride - Edward Vogler - Miljardair, eigenaar van een farmaceutisch bedrijf en hoofd van bestuur ziekenhuis, verlaat de serie omdat het bestuur wil dat Dr. House aanblijft.
Sela Ward - Stacy Warner - Ex-vriendin van Dr. House waarmee hij in het verleden samenwoonde en voormalig advocaat van het Princeton-Plainsboro Teaching Hospital. We zien Stacy voor het eerst in de aflevering 'Three Stories' waarin wordt uitgelegd hoe House aan z'n manke been komt. In de aflevering 'Honeymoon' zien we hoe ze House smeekt om hulp omdat haar man, Mark, volgens haar erg ziek is. House stelt de diagnose voor Mark en Stacy wordt door Cuddy aangenomen als advocaat voor het ziekenhuis. Stacy blijft tot de elfde aflevering van het tweede seizoen 'Need to Know'. Stacy besloot in deze aflevering om voor House te kiezen, maar verlaat in dezelfde aflevering het ziekenhuis omdat House heeft gezegd dat ze beter af is zonder hem.
David Morse - Michael Tritter - Detective Michael Tritter zien we voor het eerst in de vijfde aflevering van het derde seizoen "Fools for Love". Hij komt naar de kliniek met een probleempje, House ziet al wat er aan de hand is maar Tritter wil hem niet geloven. House wil weggaan, maar Tritter schopt zijn stok weg zodat House bijna tegen de deur valt. House besluit om toch maar even te kijken of het een infectie is en steekt de thermometer op een wat oncomfortabele plaats om daarna weg te lopen. En zo begint de 'Tritter arc'. Tritter zint op wraak, eist excuses en gaat uiteindelijk achter House aan door zijn drugsgebruik en het feit dat hij Wilsons handtekening heeft vervalst om Vicodin te krijgen. Hierna volgen wat slechte tijden voor de vriendschap tussen House en Wilson, aangezien Wilsons auto wordt meegenomen, zijn bankrekening geblokkeerd en hij mag ook geen recepten meer uitschrijven in verband met een 'politieonderzoek'. Waar Tritter de bevoegdheid vandaan haalt om Wilson dit allemaal aan te doen is een raadsel. Stacy Warner zou Wilson hier waarschijnlijk beter mee hebben kunnen helpen dan zijn huidige advocaat. House zelf doet er alles aan om toch Vicodin te krijgen, terwijl Tritter iedereen irriteert met zijn vragen en constante kauwgomgekauw. Uiteindelijk komt het aan op een rechtszaak en na een interessante wending in de rechtszaal is toch eindelijk het einde aangekomen van de 'Tritter arc'. We zien Tritter voor het laatst in de elfde aflevering van het derde seizoen 'Words and Deeds'.
Anne Dudek - Amber Volakis - Ook bekend als 'Cutthroat Bitch'. Amber was één van de 40 potentiële kandidaten voor een baan onder leiding van House. Ze zat in de 'top 4', maar werd uiteindelijk als laatste ontslagen. Ze keert echter verrassend terug in de elfde aflevering van het vierde seizoen, als Wilsons nieuwe vriendin. House en Amber hebben het vaak met elkaar aan de stok en ruziën vooral over wie tijd mag doorbrengen met Wilson. In de laatste aflevering van Seizoen vier neemt Amber afscheid van de serie. Door de gevolgen van een ongeluk en een verkeerd "onschuldig" medicijn, overlijdt de vriendin van Wilson.
[bewerk] Awards
In 2006 ontving House een prestigieuze Peabody Award, de Peabody jury noemde House de meest vernieuwende medische serie in de afgelopen tien jaar, met name door de onorthodoxe hoofdrolspeler; Dr. Gregory House.
Bedenker David Shore won in 2005 een Emmy Award voor zijn werk in de aflevering Three Stories uit seizoen 1.
2006 en 2007 vormden goede jaren voor Hugh Laurie, voor zijn rol als Dr. Gregory House ontving hij twee jaar na elkaar de Golden Globe voor Beste acteur in een Televisie dramaserie. Ook ontving Hugh Laurie in 2007 de Screen Actors Guild Award voor Beste mannelijke acteur in een Televisie dramaserie.
[bewerk] Afleveringen
Seizoen 1
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
1 16 november 2004 Pilot
2 23 november 2004 Paternity
3 30 november 2004 Occam's Razor
4 7 december 2004 Maternity
5 14 december 2004 Damned If You Do
6 21 december 2004 The Socratic Method
7 28 december 2004 Fidelity
8 25 januari 2005 Poison
9 1 februari 2005 DNR
10 8 februari 2005 Histories
11 15 februari 2005 Detox
12 22 februari 2005 Sports Medicine
13 1 maart 2005 Cursed
14 15 maart 2005 Control
15 22 maart 2005 Mob Rules
16 29 maart 2005 Heavy
17 12 april 2005 Role model
18 19 april 2005 Babies & Bathwater
19 3 mei 2005 Kids
20 10 mei 2005 Love hurts
21 17 mei 2005 Three Stories
22 24 mei 2005 Honeymoon
Seizoen 2
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
23 13 september 2005 Acceptance
24 20 september 2005 Autopsy
25 27 september 2005 Humpty Dumpty
26 1 november 2005 TB or Not TB
27 8 november 2005 Daddy's Boy
28 15 november 2005 Spin
29 22 november 2005 Hunting
30 29 november 2005 The Mistake
31 13 december 2005 Deception
32 10 januari 2005 Failure to Communicate
33 7 februari 2005 Need to Know
34 14 februari 2005 Distractions
35 20 februari 2006 Skin Deep
36 7 maart 2006 Sex Kills
37 28 maart 2006 Clueless
38 4 april 2006 Safe
39 11 april 2006 All in
40 18 april 2006 Sleeping Dogs Lie
41 25 april 2006 House vs. God
42 3 mei 2006 Euphoria (1)
43 9 mei 2006 Euphoria (2)
44 9 mei 2006 Forever
45 16 mei 2006 Who's Your Daddy
46 23 mei 2006 No Reason
Seizoen 3
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
47 5 september 2006 Meaning
48 12 september 2006 Cane and Able
49 19 september 2006 Informed Consent
50 26 september 2006 Lines in the Sand
51 31 oktober 2006 Fools for love
52 7 november 2006 Que Será Será
53 14 november 2006 Son of Coma Guy
54 21 november 2006 Whac-A-Mole
55 28 november 2006 Finding Judas
56 12 december 2006 Merry Little Christmas
57 9 januari 2007 Words and Deeds
58 30 januari 2007 One Day, One Room
59 6 februari 2007 Needle in a Haystack
60 13 februari 2007 Insensitive
61 6 maart 2007 Half-Wit
62 27 maart 2007 Top Secret
63 3 april 2007 Fetal Position
64 10 april 2007 Airborne
65 17 april 2007 Act Your Age
66 24 april 2007 House Training
67 1 mei 2007 Family
68 8 mei 2007 Resignation
69 15 mei 2007 The Jerk
70 29 mei 2007 Human Error
Seizoen 4
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
71 25 september 2007 Alone
72 2 oktober 2007 The Right Stuff
73 9 oktober 2007 97 Seconds
74 23 oktober 2007 Guardian Angels
75 30 oktober 2007 Mirror Mirror
76 6 november 2007 Whatever it takes
77 13 november 2007 Ugly
78 20 november 2007 You don't want to know
79 27 november 2007 Games
80 29 januari 2008 It's a Wonderful Lie
81 3 februari 2008 Frozen
82 5 februari 2008 Don't Ever Change
83 28 april 2008 No more Mr. nice guy
84 5 mei 2008 Living the dream
85 12 mei 2008 House's head
86 19 mei 2008 Wilsons heart
Seizoen 5
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
87 16 september 2008 Dying changes everything
88 23 september 2008 Not cancer
89 30 september 2008 Adverse events
90 14 oktober 2008 Birthmarks
91 21 oktober 2008 Lucky thirteen
92 28 oktober 2008 Joy
93 11 november 2008 The Itch
94 18 november 2008 Emancipation
95 25 november 2008 Last Resort
96 2 december 2008 Let Them Eat Cake
97 9 december 2008 Joy To The World
[bewerk] Trivia
In verschillende afleveringen van seizoen 2 drinkt Dr. Gregory House uit hetzelfde kopje in een fastfoodrestaurant.
House klinkt als een echte Amerikaan, maar Hugh Laurie is eigenlijk Brits.
Jesse Spencer (Dr. Robert Chase) en Jennifer Morrison (Dr. Allison Cameron) waren in werkelijkheid verloofd. In Augustus 2007 werd bekend dat de bruiloft is afgelast.
De t-shirts en overhemden die House aanheeft worden eerst een nacht in een balvorm gewikkeld, zodat ze er extra kreukelig uitzien.
House draagt altijd spijkerbroeken met een 'gedragen' look, en ook altijd dezelfde zwarte riem.
Cameron, Chase en Foreman worden vaak 'Ducklings' genoemd in het 'House' fandom, omdat ze House overal in volgen en zich makkelijk laten overhalen. Op TWOP worden ze de 'Cottages' genoemd, oftewel 'kleine huisjes (houses)'
Een anagram voor 'Gregory House' is 'Huge ego, sorry'. Met 'Dr Greg House' kun je 'Hector does go rug.' maken.(wordt vermeld in aflevering "House Training")
De zeldzame ziekte lupus wordt erg vaak genoemd in de serie als een mogelijke diagnose voor een patiënt. David Shore kreeg zelfs een award van de organisatie Lupus L.A. voor het bekender maken van deze ziekte.
[bewerk] Externe links
Officiële site
Categorieën: Amerikaanse ziekenhuisserie | Amerikaanse dramaserieAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere talen
Català
esky
Deutsch
English
Esperanto
Español
Eesti
Suomi
Français
Galego
Hrvatski
Magyar
Bahasa Indonesia
Italiano
Latina
Lëtzebuergesch
Lietuvi
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Român
Simple English
Slovenina
/ Srpski
Svenska
Türkçe
O'zbek
Deze pagina is het laatst bewerkt op 27 dec 2008 om 16:34. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
de persoonlijke oproep van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. Nu doneren » [Tonen] Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
House (televisieserie)
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
House M.D.
Genre Drama
Speelduur 43 minuten
Bedenker(s) David Shore
Hoofdrollen Hugh Laurie
Lisa Edelstein
Omar Epps
Robert Sean Leonard
Jennifer Morrison
Jesse Spencer
Peter Jacobson
Kal Penn
Olivia Wilde
Land Verenigde Staten
Taal Engels
Uitzendingen
Start US: 16 november 2004
NL: augustus 2006
Afleveringen 97
Netwerk(en) FOX
Website
IMDb-profiel
TV.com
Mediaportaal
House M.D. (ook wel House genoemd) is een Amerikaanse ziekenhuisserie ontwikkeld door David Shore voor de Amerikaanse televisiezender Fox. De serie werd na zijn debuut in 2004 al meermaals bekroond met verschillende prijzen. In Nederland wordt de serie uitgezonden door SBS 6, in België werd de serie oorspronkelijk uitgezonden door VTM. Sinds september 2007 is de reeks te volgen op KanaalTwee (Nu 2BE). House is ook te zien op de digitale zender 13th Street.
Leeswaarschuwing: Onderstaande tekst bevat details van de plot en/of de afloop van het verhaal.
De Britse acteur Hugh Laurie speelt Dr. Gregory House, een medisch genie dat een team leidt van jonge diagnostici. Hij is erg op zichzelf en zou het liefst alle contact met zijn patiënten vermijden. Desondanks staat hij in hoog aanzien vanwege zijn feilloze instinct. Dit, en zijn voorliefde voor medische vraagstukken, maken van hem de laatste hoop voor ‘onbehandelbare’ patiënten met ongewone en mysterieuze ziektes. Dokter Gregory House heeft een eliteteam van jonge medische experts verzameld waar hij mee samenwerkt. Dr. Eric Foreman (Omar Epps) is een neuroloog met een enigszins verdacht verleden, dr. Allison Cameron (Jennifer Morrison) een gepassioneerde immunoloog en dr. Robert Chase (Jesse Spencer) is een slimme, maar verwaande IC-arts. Samen met hen probeert House op onconventionele wijze het leven van patiënten te redden. Zo laat hij bijvoorbeeld gerust een teamlid inbreken in het huis van een patiënt, om op zoek te gaan naar aanwijzingen die de ziekte zouden kunnen verklaren. Nadat in de finale van seizoen 3 zijn team ontslag had genomen (Chase werd ontslagen) begon seizoen 4 met House die alleen een zaak probeerde op te lossen. House' baas Dr. Lisa Cuddy (Lisa Edelstein) dwong hem echter een nieuw team aan te nemen en hij antwoordde op dit verzoek door 40 mensen aan te nemen, tot Cuddy's grote ergernis. Na een soort spel voor House, met goede en slechte antwoorden van de kandidaten en juiste en onjuiste diagnoses bleven er uiteindelijk 3 mensen over die het nieuwe team van House vormen: dr. Chris Taub (Peter Jacobson), dr. Lawrence Kutner (Kal Penn) en 'Thirteen' (Olivia Wilde). Foreman kon echter geen werk vinden, doordat hij veel van House' slechte eigenschappen had overgenomen en kwam terug naar Princeton om weer voor House te werken. Ook Chase en Cameron werken nog in hetzelfde ziekenhuis, al krijgen ze veel minder speeltijd en komen alleen af en toe in beeld bij een consult, operatie (Chase) of als de Eerste Hulp (Cameron) in beeld komt.
Afleveringen van de serie verlopen vaak volgens een vast stramien:
Bij een patiënt manifesteert zich een aandoening, meestal in acute vorm en levensbedreigend.
House en zijn ondergeschikten beginnen aan de differentiaaldiagnose en proberen de ziekte te herkennen en te bestrijden.
Onveranderlijk zitten zij ernaast, hetgeen blijkt uit de verslechterde toestand van de patiënt (soms juist door toedoen van de betreffende medicijnen).
Rond de 38e minuut van een aflevering krijgt House dan een "openbaring" (meestal door iets dat totaal ongerelateerd is aan de symptomen), waarna hij de juiste diagnose vaststelt. In drie seizoenen heeft hij slechts één maal een foute einddiagnose gesteld, onder invloed van narcotica-onthouding.
Tussendoor behandelt hij op vrijwel achteloze wijze patiënten met normale symptomen, iets waar hij een hekel aan heeft. Invallen voor EHBO-beurten zijn een geregeld terugkomend voorwerp van weddenschappen.
Inhoud [verbergen]
1 Rolverdeling
2 Terugkerende cast
3 Niet langer in cast
4 Awards
5 Afleveringen
6 Trivia
7 Externe links
[bewerk] Rolverdeling
Hugh Laurie - Dr. Gregory House - Hoofd afdeling "Diagnostic Medicine", gespecialiseerd in besmettelijke infectieziekten en Nephrologie.
Robert Sean Leonard - Dr. James Wilson - Hoofd afdeling Oncologie en House' beste (en enige) vriend.
Lisa Edelstein - Dr. Lisa Cuddy - Hoofd van Princeton Plainsboro Teaching Hospital. Ze is dan ook House' baas. Cuddy is endocrinoloog.
Jennifer Morrison - Dr. Allison Cameron - Immunoloog, werkte onder leiding van House. Nadat ze haar ontslag had aangeboden in de finale van seizoen 3, is ze werkzaam als senior behandelend arts op de Eerste Hulp afdeling van PPTH.
Jesse Spencer - Dr. Robert Chase - IC-arts, werkte onder leiding van House. Nadat hij in de finale van seizoen 3 werd ontslagen door House, is hij werkzaam op de chirurgie afdeling van PPTH.
Omar Epps - Dr. Eric Foreman - Neuroloog, werkt onder leiding van House. Nadat hij in seizoen 3 ontslag had genomen, maar nergens werk kon vinden doordat hij veel eigenschappen van House had overgenomen is hij teruggekomen naar PPTH om weer voor House te werken.
Peter Jacobson - Dr. Chris Taub - Plastisch chirurg. Werkt onder leiding van House. In de aflevering 'Ugly' werd duidelijk waarom hij gestopt was met zijn praktijk, namelijk omdat hij overspel had gepleegd met een zuster en zijn partners hem alleen beloofden om dit stil te houden als hij ontslag zou nemen. Van de drie nieuwe teamleden is Taub degene die het meest tegen House ingaat.
Kal Penn - Dr. Lawrence Kutner - Gespecialiseerd in sport en herstel. Werkt onder leiding van House. Kutner is het meest enthousiaste nieuwe teamlid en vindt de illegale praktijken van House vermakelijk. Hij probeert graag nieuwe dingen uit.
Olivia Wilde - "Thirteen" - Gespecialiseerd in interne geneeskunde. Ze was nummer 13 van de 40 mensen die House had aangenomen voor de baan en iedereen blijft haar 'Thirteen' noemen, ook al is het 'spel' over. In 'House's Head' noemt Cuddy haar 'dr. Hadley', waarop House tegen Cuddy zegt dat hij haar naam niet eens weet. Het is dus niet duidelijk of ze echt geen Hadley heet, of dat House gewoon wil dat iedereen haar 'Thirteen' noemt, maar op de FOX website is te zien dat haar naam Remy Hadley is. In de aflevering 'You Don't Want To Know' komt uit dat Thirteens moeder is gestorven aan de ziekte van Huntington. In de finale van seizoen 4 besluit ze zichzelf toch eindelijk te testen en komt uit dat ze de ziekte ook heeft. Foreman en House hebben beiden opmerkingen gemaakt over haar vermeende biseksualiteit. Hoewel ze hier geen direct antwoord op heeft gegeven, maakt House grappen door haar bijvoorbeeld '31' te noemen. In de aflevering 'Living the Dream', maakt ze zelf de opmerking dat ze met een vrouwelijke actrice zou zijn uitgeweest. Of dit een grap was is niet duidelijk. In aflevering 5 van seizoen 5, Lucky Thirteen, wordt duidelijk dat ze inderdaad Dr. Hadley heet.
[bewerk] Terugkerende cast
Steve McQueen - Een door Dr. House zelf gevangen rat die dienst doet als huisdier en tevens regelmatig als proefkonijn door zijn baasje wordt ingezet. Deze rat is genoemd naar de acteur waar Hugh Laurie fan van is. Steve McQueen is een natuurlijke dood gestorven.
Coma Guy - Een naamloos karakter dat al vele jaren in coma ligt. Dr. House brengt veel tijd bij hem door, niet als dokter, maar om te ontsnappen aan confrontaties, zijn lunch te nuttigen of om z'n favoriete televisieseries te kijken. Niet te verwarren met Vegetative State Guy, die in de aflevering 'Son of a Coma Guy' te zien was. (Seizoen 3)
Nurse Brenda Previn - Hoofdzuster. Heeft een flinke dosis sarcasme.
Marco - Apotheker in PPTH.
Michael Weston - Lucas Douglas - Privé-detective die House inhuurt om Wilson in de gaten te houden. Ook gebruikt House hem om in de privé levens van zijn team te spitten.
[bewerk] Niet langer in cast
Chi McBride - Edward Vogler - Miljardair, eigenaar van een farmaceutisch bedrijf en hoofd van bestuur ziekenhuis, verlaat de serie omdat het bestuur wil dat Dr. House aanblijft.
Sela Ward - Stacy Warner - Ex-vriendin van Dr. House waarmee hij in het verleden samenwoonde en voormalig advocaat van het Princeton-Plainsboro Teaching Hospital. We zien Stacy voor het eerst in de aflevering 'Three Stories' waarin wordt uitgelegd hoe House aan z'n manke been komt. In de aflevering 'Honeymoon' zien we hoe ze House smeekt om hulp omdat haar man, Mark, volgens haar erg ziek is. House stelt de diagnose voor Mark en Stacy wordt door Cuddy aangenomen als advocaat voor het ziekenhuis. Stacy blijft tot de elfde aflevering van het tweede seizoen 'Need to Know'. Stacy besloot in deze aflevering om voor House te kiezen, maar verlaat in dezelfde aflevering het ziekenhuis omdat House heeft gezegd dat ze beter af is zonder hem.
David Morse - Michael Tritter - Detective Michael Tritter zien we voor het eerst in de vijfde aflevering van het derde seizoen "Fools for Love". Hij komt naar de kliniek met een probleempje, House ziet al wat er aan de hand is maar Tritter wil hem niet geloven. House wil weggaan, maar Tritter schopt zijn stok weg zodat House bijna tegen de deur valt. House besluit om toch maar even te kijken of het een infectie is en steekt de thermometer op een wat oncomfortabele plaats om daarna weg te lopen. En zo begint de 'Tritter arc'. Tritter zint op wraak, eist excuses en gaat uiteindelijk achter House aan door zijn drugsgebruik en het feit dat hij Wilsons handtekening heeft vervalst om Vicodin te krijgen. Hierna volgen wat slechte tijden voor de vriendschap tussen House en Wilson, aangezien Wilsons auto wordt meegenomen, zijn bankrekening geblokkeerd en hij mag ook geen recepten meer uitschrijven in verband met een 'politieonderzoek'. Waar Tritter de bevoegdheid vandaan haalt om Wilson dit allemaal aan te doen is een raadsel. Stacy Warner zou Wilson hier waarschijnlijk beter mee hebben kunnen helpen dan zijn huidige advocaat. House zelf doet er alles aan om toch Vicodin te krijgen, terwijl Tritter iedereen irriteert met zijn vragen en constante kauwgomgekauw. Uiteindelijk komt het aan op een rechtszaak en na een interessante wending in de rechtszaal is toch eindelijk het einde aangekomen van de 'Tritter arc'. We zien Tritter voor het laatst in de elfde aflevering van het derde seizoen 'Words and Deeds'.
Anne Dudek - Amber Volakis - Ook bekend als 'Cutthroat Bitch'. Amber was één van de 40 potentiële kandidaten voor een baan onder leiding van House. Ze zat in de 'top 4', maar werd uiteindelijk als laatste ontslagen. Ze keert echter verrassend terug in de elfde aflevering van het vierde seizoen, als Wilsons nieuwe vriendin. House en Amber hebben het vaak met elkaar aan de stok en ruziën vooral over wie tijd mag doorbrengen met Wilson. In de laatste aflevering van Seizoen vier neemt Amber afscheid van de serie. Door de gevolgen van een ongeluk en een verkeerd "onschuldig" medicijn, overlijdt de vriendin van Wilson.
[bewerk] Awards
In 2006 ontving House een prestigieuze Peabody Award, de Peabody jury noemde House de meest vernieuwende medische serie in de afgelopen tien jaar, met name door de onorthodoxe hoofdrolspeler; Dr. Gregory House.
Bedenker David Shore won in 2005 een Emmy Award voor zijn werk in de aflevering Three Stories uit seizoen 1.
2006 en 2007 vormden goede jaren voor Hugh Laurie, voor zijn rol als Dr. Gregory House ontving hij twee jaar na elkaar de Golden Globe voor Beste acteur in een Televisie dramaserie. Ook ontving Hugh Laurie in 2007 de Screen Actors Guild Award voor Beste mannelijke acteur in een Televisie dramaserie.
[bewerk] Afleveringen
Seizoen 1
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
1 16 november 2004 Pilot
2 23 november 2004 Paternity
3 30 november 2004 Occam's Razor
4 7 december 2004 Maternity
5 14 december 2004 Damned If You Do
6 21 december 2004 The Socratic Method
7 28 december 2004 Fidelity
8 25 januari 2005 Poison
9 1 februari 2005 DNR
10 8 februari 2005 Histories
11 15 februari 2005 Detox
12 22 februari 2005 Sports Medicine
13 1 maart 2005 Cursed
14 15 maart 2005 Control
15 22 maart 2005 Mob Rules
16 29 maart 2005 Heavy
17 12 april 2005 Role model
18 19 april 2005 Babies & Bathwater
19 3 mei 2005 Kids
20 10 mei 2005 Love hurts
21 17 mei 2005 Three Stories
22 24 mei 2005 Honeymoon
Seizoen 2
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
23 13 september 2005 Acceptance
24 20 september 2005 Autopsy
25 27 september 2005 Humpty Dumpty
26 1 november 2005 TB or Not TB
27 8 november 2005 Daddy's Boy
28 15 november 2005 Spin
29 22 november 2005 Hunting
30 29 november 2005 The Mistake
31 13 december 2005 Deception
32 10 januari 2005 Failure to Communicate
33 7 februari 2005 Need to Know
34 14 februari 2005 Distractions
35 20 februari 2006 Skin Deep
36 7 maart 2006 Sex Kills
37 28 maart 2006 Clueless
38 4 april 2006 Safe
39 11 april 2006 All in
40 18 april 2006 Sleeping Dogs Lie
41 25 april 2006 House vs. God
42 3 mei 2006 Euphoria (1)
43 9 mei 2006 Euphoria (2)
44 9 mei 2006 Forever
45 16 mei 2006 Who's Your Daddy
46 23 mei 2006 No Reason
Seizoen 3
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
47 5 september 2006 Meaning
48 12 september 2006 Cane and Able
49 19 september 2006 Informed Consent
50 26 september 2006 Lines in the Sand
51 31 oktober 2006 Fools for love
52 7 november 2006 Que Será Será
53 14 november 2006 Son of Coma Guy
54 21 november 2006 Whac-A-Mole
55 28 november 2006 Finding Judas
56 12 december 2006 Merry Little Christmas
57 9 januari 2007 Words and Deeds
58 30 januari 2007 One Day, One Room
59 6 februari 2007 Needle in a Haystack
60 13 februari 2007 Insensitive
61 6 maart 2007 Half-Wit
62 27 maart 2007 Top Secret
63 3 april 2007 Fetal Position
64 10 april 2007 Airborne
65 17 april 2007 Act Your Age
66 24 april 2007 House Training
67 1 mei 2007 Family
68 8 mei 2007 Resignation
69 15 mei 2007 The Jerk
70 29 mei 2007 Human Error
Seizoen 4
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
71 25 september 2007 Alone
72 2 oktober 2007 The Right Stuff
73 9 oktober 2007 97 Seconds
74 23 oktober 2007 Guardian Angels
75 30 oktober 2007 Mirror Mirror
76 6 november 2007 Whatever it takes
77 13 november 2007 Ugly
78 20 november 2007 You don't want to know
79 27 november 2007 Games
80 29 januari 2008 It's a Wonderful Lie
81 3 februari 2008 Frozen
82 5 februari 2008 Don't Ever Change
83 28 april 2008 No more Mr. nice guy
84 5 mei 2008 Living the dream
85 12 mei 2008 House's head
86 19 mei 2008 Wilsons heart
Seizoen 5
Aflevering
Nummer Datum eerste uitzending Titel aflevering
87 16 september 2008 Dying changes everything
88 23 september 2008 Not cancer
89 30 september 2008 Adverse events
90 14 oktober 2008 Birthmarks
91 21 oktober 2008 Lucky thirteen
92 28 oktober 2008 Joy
93 11 november 2008 The Itch
94 18 november 2008 Emancipation
95 25 november 2008 Last Resort
96 2 december 2008 Let Them Eat Cake
97 9 december 2008 Joy To The World
[bewerk] Trivia
In verschillende afleveringen van seizoen 2 drinkt Dr. Gregory House uit hetzelfde kopje in een fastfoodrestaurant.
House klinkt als een echte Amerikaan, maar Hugh Laurie is eigenlijk Brits.
Jesse Spencer (Dr. Robert Chase) en Jennifer Morrison (Dr. Allison Cameron) waren in werkelijkheid verloofd. In Augustus 2007 werd bekend dat de bruiloft is afgelast.
De t-shirts en overhemden die House aanheeft worden eerst een nacht in een balvorm gewikkeld, zodat ze er extra kreukelig uitzien.
House draagt altijd spijkerbroeken met een 'gedragen' look, en ook altijd dezelfde zwarte riem.
Cameron, Chase en Foreman worden vaak 'Ducklings' genoemd in het 'House' fandom, omdat ze House overal in volgen en zich makkelijk laten overhalen. Op TWOP worden ze de 'Cottages' genoemd, oftewel 'kleine huisjes (houses)'
Een anagram voor 'Gregory House' is 'Huge ego, sorry'. Met 'Dr Greg House' kun je 'Hector does go rug.' maken.(wordt vermeld in aflevering "House Training")
De zeldzame ziekte lupus wordt erg vaak genoemd in de serie als een mogelijke diagnose voor een patiënt. David Shore kreeg zelfs een award van de organisatie Lupus L.A. voor het bekender maken van deze ziekte.
[bewerk] Externe links
Officiële site
Categorieën: Amerikaanse ziekenhuisserie | Amerikaanse dramaserieAspecten/actiesartikel overleg bewerk Geschiedenis Persoonlijke instellingenNiet aangemeldOverlegpagina IP-adresBijdragen IP-adresAanmelden / registreren Zoeken
Navigatie
Hoofdpagina
Artikelindex
Categorieën
Recente wijzigingen
Nieuwe artikelen
Willekeurige pagina
Informatie
Gebruikersportaal
In het nieuws
Etalage
Hulp en contact
Donaties
Hulpmiddelen
Links naar deze pagina
Verwante wijzigingen
Speciale pagina's
Printervriendelijke versie
Permanente verwijzing
Deze pagina citeren
in andere talen
Català
esky
Deutsch
English
Esperanto
Español
Eesti
Suomi
Français
Galego
Hrvatski
Magyar
Bahasa Indonesia
Italiano
Latina
Lëtzebuergesch
Lietuvi
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Român
Simple English
Slovenina
/ Srpski
Svenska
Türkçe
O'zbek
Deze pagina is het laatst bewerkt op 27 dec 2008 om 16:34. De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
Privacybeleid Over Wikipedia Voorbehoud
[Verbergen]
Wikipedia is afhankelijk van uw giften: doneer alstublieft vandaag nog.
$4.979.984
Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Kakkerlakken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Kakkerlak)
Ga naar: navigatie, zoeken
Commons
Kakkerlakken
Kakkerlakken uit Madagaskar, zoals deze Gromphadorhina portentosa, kunnen 8 cm lang worden.
Kakkerlakken uit Madagaskar, zoals deze Gromphadorhina portentosa, kunnen 8 cm lang worden.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam: Hexapoda (Zespotigen)
Klasse: Insecta (Insecten)
Onderklasse: Pterygota
Infraklasse: Neoptera
Superorde: Dictyoptera
Orde
Blattodea
Wikimedia Commons Afbeeldingen Kakkerlakken
De kakkerlakken (Blattodea[1]) vormen een orde van de insecten, die oppervlakkig enigszins lijken op kevers maar hiervan toch sterk verschillen, onder andere door het ontbreken van een volledige gedaanteverwisseling. Bidsprinkhanen en termieten zijn sterker verwant aan de kakkerlakken dan andere insectenorden. Deze drie groepen behoren tot de superorde Dictyoptera. Er zijn ca. 4000 soorten kakkerlakken beschreven, waarvan er slechts een twintigtal wel eens als plaag kunnen voorkomen.
De lengte van diverse soorten kakkerlakken varieert van minder dan een centimeter tot wel 6 à 8 cm voor bepaalde reuzensoorten. In Nederland komen in huizen de Duitse kakkerlak en de Amerikaanse kakkerlak nog wel eens voor als plaag. In Nederlandse bossen vindt men de boskakkerlak Ectobius sylvestris en de noordse kakkerlak Ectobius lapponicusin het wild. Deze soorten leven in de bladstrooisellaag en zijn volstrekt onschadelijk.
Kakkerlakken hebben een op de rug gezien eironde en verticaal afgeplatte lichaamsvorm, en zijn meestal goed gecamoufleerd, meestal bruin tot zwart. Sommige tropische soorten zijn meer bont gekleurd zoals rood en geel, of ook wel groen. Kakkerlakken zijn alleseters. Ze kunnen vaak zeer snel lopen en vele soorten kunnen vliegen. Ze zijn taai en sommige soorten kunnen tien tot veertig dagen zonder eten. Ze kunnen zelfs nog veertien dagen zonder kop doorleven. Er is bekend dat ze elkaars geursignalen oppikken en hierop reageren, al is dit niet te vergelijken met sociale insecten zoals mieren. De lange sprieten zijn ook bij een kakkerlak in rust meestal voortdurend in beweging.
Kakkerlakken staan bekend om hun snelle voortplanting, al hangt de hoeveelheid eitjes af van de soort. De snelheid van ontwikkeling hangt af van de omgeving, vooral de temperatuur en het voedselaanbod. Een vrouwelijke kakkerlak draagt ongeveer dertig eieren die na 20 tot 28 dagen uitkomen. Het voorkomen van kakkerlakken in een huis kan een teken zijn van rondslingerende etensresten en te wensen overlatende hygiëne. Kakkerlakken kunnen bacteriën overbrengen door van voedsel te eten en er over heen te lopen.
[bewerk] Bestrijding
Kakkerlakkenplagen in huis kunnen moeilijk te bestrijden zijn, omdat de kakkerlakken in spleten wegkruipen en verbazend goed tegen de meest gebruikte gifstoffen kunnen. Door massaal en preventief gebruik van bestrijdingsmiddelen treedt namelijk resistentie op. Een andere, zeer efficiënte en niet-giftige methode is de zogenaamde "Vegas roach trap". Deze bestaat eenvoudigweg uit een glazen pot met nauwere opening (bijv. een groentepot), gedeeltelijk gevuld met koffiedrap (en evt. water). De buitenkant van de pot kan desnoods worden bedekt met plakband, zodat de kakkerlakken makkelijker naar binnen kunnen klimmen. De "Vegas roach trap" is in zoverre insectvriendelijk, dat andere insecten niet aangetrokken worden. In kassen en andere plaatsen met veel planten wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van het kakkerlakkenlokdoosje.
[bewerk] Kakkerlakken als huisdier
Sommige soorten worden gehouden als huisdier. Hier een doodshoofdkakkerlak met twee nimfen
Bekende plaagsoorten in huis; de Duitse kakkerlak (A), de Amerikaanse kakkerlak (B), de Australische kakkerlak (C) en de oosterse kakkerlak (D en E )
Duitse kakkerlak
Sommige tropische soorten (alleen soorten die bij ontsnappen op den duur niet in huis overleven en zo een plaag zouden kunnen worden) worden wel als huisdier in een terrarium gehouden, hetzij voor hun eigen charme dan wel om als voedseldieren te dienen voor andere terrariumdieren zoals grotere hagedissen. Dit zijn bijvoorbeeld de sissende reuzenkakkerlak van Madagaskar, (Gromphadorhina portentosa, afbeelding), de Surinaamse kakkerlak Pycnoscelus surinamensis, de doodshoofdkakkerlak Blaberus craniifer (afgebeeld) en Blaberus discoidalis en de kleine grottenkakkerlak Blaberus fusca (die niet klein is, maar wel kleiner dan de reuzengrottenkakkerlak, Blaberus giganteus).
Deze zijn niet moeilijk te houden als men de temperatuur voldoende hoog houdt (25-30 °C) en ze wat schuilplaatsen geeft (oude eierdozen zijn zeer geschikt). Als voedsel eten ze vrijwel alles wat mensen ook eten. Een dieet van een stukje appel of banaan, wat visvoervlokken, goedkope honden- of kattenbrokjes en havervlokken is voldoende rijk om ze op te laten gedijen. Drinkwater moet aanwezig zijn maar niet op zo'n manier dat ze erin kunnen verdrinken. De voortplantingssnelheid hangt nogal af van de temperatuur maar een generatietijd van enkele maanden tot één à twee jaar voor de grootste soorten is haalbaar. Kamertemperatuur is voor de meeste soorten net te koud en dat is maar goed ook in het geval van ontsnapping. Kakkerlakken gaan zeer zuinig met hun energie om: ze zitten liefst het grootste deel van de tijd verborgen en komen alleen te voorschijn om even te eten en te paren.
[bewerk] Families
* Blaberidae
* Blattellidae
* Blattidae
* Cryptocercidae
* Polyphagidae
[bewerk] Anekdote
De kakkerlak staat reeds lang te boek als een ongewenste gast zoals blijkt uit Reize naar Surinamen van John Gabriël Stedman (1772):
De Kakkerlak is een soort van Kever, een duim en zomtyds twee duimen lang; derzelver gedaante is eirond en plat, en de kleur hoog rood: hy kruipt door het gat van 't slot der koffers en valiesen, en legt aldaar niet alleen zyne eijeren, maar hy doorknaagt ook het linnen, stoffen, zyde, en alles wat hy vind; hy dringt ook in eet- en drinkbaare waaren van allerleije zoort; het geen dezelve zeer walgelyk maakt, want hy laat aldaar eene leelyke reuk agter, vry veel gelykende naar die der wandluizen. Dewyl de meeste Oost-Indische 'Schepen, vooral die met suiker geladen zyn, altoos met deeze insecten besmet zyn, zal ik alleenlyk melden, dat men ze zelden ziet vliegen, maar dat ze zeer schielyk loopen. Het beste, en, zoo ik geloof, het eenige middel, om de koffers of kassen daar voor te beveiligen, bestaat hier in, dat men dezelve op vier groote wel schoon gemaakte glaase flessen plaatst, op dat derzelver gladheid aan deeze insecten de gelegenheid beneeme, om op te klauteren en daar binnen te komen, het zy door het gat van 't slot, het zy door de kleinste spleet.
[bewerk] Zie ook
* La Cucaracha
[bewerk] Externe link
* Nederlandse site
* verzorgingstips (Engels)
* "Vegas roach trap" (Engels)
[bewerk] Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
1. ^ Blattaria dekt niet helemaal hetzelfde begrip en omvat tevens een aantal uitgestorven taxa die geen kakkerlakken zijn. Het is dus een polyfyletische groep, reden om Blattodea te prefereren.
Categorie: Kakkerlak
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* bewerk
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Commons
in andere talen
*
* Azrbaycan
*
*
* Català
* esky
* Cymraeg
* Dansk
* Deutsch
*
* English
* Esperanto
* Español
* Eesti
*
* Suomi
* Français
* Galego
* Avañe'
*
* Hrvatski
* Magyar
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Íslenska
* Italiano
*
*
* Latina
* Lëtzebuergesch
* Lietuvi
*
*
* Bahasa Melayu
* Nnapulitano
* Norsk (nynorsk)
* Norsk (bokmål)
* Occitan
* Polski
* Português
* Runa Simi
*
* Simple English
* Slovenina
* Slovenšina
* Shqip
* / Srpski
* Basa Sunda
* Svenska
*
*
*
* Türkçe
*
* Ting Vit
*
* Bân-lâm-gú
*
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 29 nov 2008 om 02:48.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
Wikipedia is afhankelijk van uw giften: doneer alstublieft vandaag nog.
$4.979.984
Doel: $6.000.000
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Kakkerlakken
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
(Doorverwezen vanaf Kakkerlak)
Ga naar: navigatie, zoeken
Commons
Kakkerlakken
Kakkerlakken uit Madagaskar, zoals deze Gromphadorhina portentosa, kunnen 8 cm lang worden.
Kakkerlakken uit Madagaskar, zoals deze Gromphadorhina portentosa, kunnen 8 cm lang worden.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren)
Stam: Arthropoda (Geleedpotigen)
Onderstam: Hexapoda (Zespotigen)
Klasse: Insecta (Insecten)
Onderklasse: Pterygota
Infraklasse: Neoptera
Superorde: Dictyoptera
Orde
Blattodea
Wikimedia Commons Afbeeldingen Kakkerlakken
De kakkerlakken (Blattodea[1]) vormen een orde van de insecten, die oppervlakkig enigszins lijken op kevers maar hiervan toch sterk verschillen, onder andere door het ontbreken van een volledige gedaanteverwisseling. Bidsprinkhanen en termieten zijn sterker verwant aan de kakkerlakken dan andere insectenorden. Deze drie groepen behoren tot de superorde Dictyoptera. Er zijn ca. 4000 soorten kakkerlakken beschreven, waarvan er slechts een twintigtal wel eens als plaag kunnen voorkomen.
De lengte van diverse soorten kakkerlakken varieert van minder dan een centimeter tot wel 6 à 8 cm voor bepaalde reuzensoorten. In Nederland komen in huizen de Duitse kakkerlak en de Amerikaanse kakkerlak nog wel eens voor als plaag. In Nederlandse bossen vindt men de boskakkerlak Ectobius sylvestris en de noordse kakkerlak Ectobius lapponicusin het wild. Deze soorten leven in de bladstrooisellaag en zijn volstrekt onschadelijk.
Kakkerlakken hebben een op de rug gezien eironde en verticaal afgeplatte lichaamsvorm, en zijn meestal goed gecamoufleerd, meestal bruin tot zwart. Sommige tropische soorten zijn meer bont gekleurd zoals rood en geel, of ook wel groen. Kakkerlakken zijn alleseters. Ze kunnen vaak zeer snel lopen en vele soorten kunnen vliegen. Ze zijn taai en sommige soorten kunnen tien tot veertig dagen zonder eten. Ze kunnen zelfs nog veertien dagen zonder kop doorleven. Er is bekend dat ze elkaars geursignalen oppikken en hierop reageren, al is dit niet te vergelijken met sociale insecten zoals mieren. De lange sprieten zijn ook bij een kakkerlak in rust meestal voortdurend in beweging.
Kakkerlakken staan bekend om hun snelle voortplanting, al hangt de hoeveelheid eitjes af van de soort. De snelheid van ontwikkeling hangt af van de omgeving, vooral de temperatuur en het voedselaanbod. Een vrouwelijke kakkerlak draagt ongeveer dertig eieren die na 20 tot 28 dagen uitkomen. Het voorkomen van kakkerlakken in een huis kan een teken zijn van rondslingerende etensresten en te wensen overlatende hygiëne. Kakkerlakken kunnen bacteriën overbrengen door van voedsel te eten en er over heen te lopen.
[bewerk] Bestrijding
Kakkerlakkenplagen in huis kunnen moeilijk te bestrijden zijn, omdat de kakkerlakken in spleten wegkruipen en verbazend goed tegen de meest gebruikte gifstoffen kunnen. Door massaal en preventief gebruik van bestrijdingsmiddelen treedt namelijk resistentie op. Een andere, zeer efficiënte en niet-giftige methode is de zogenaamde "Vegas roach trap". Deze bestaat eenvoudigweg uit een glazen pot met nauwere opening (bijv. een groentepot), gedeeltelijk gevuld met koffiedrap (en evt. water). De buitenkant van de pot kan desnoods worden bedekt met plakband, zodat de kakkerlakken makkelijker naar binnen kunnen klimmen. De "Vegas roach trap" is in zoverre insectvriendelijk, dat andere insecten niet aangetrokken worden. In kassen en andere plaatsen met veel planten wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van het kakkerlakkenlokdoosje.
[bewerk] Kakkerlakken als huisdier
Sommige soorten worden gehouden als huisdier. Hier een doodshoofdkakkerlak met twee nimfen
Bekende plaagsoorten in huis; de Duitse kakkerlak (A), de Amerikaanse kakkerlak (B), de Australische kakkerlak (C) en de oosterse kakkerlak (D en E )
Duitse kakkerlak
Sommige tropische soorten (alleen soorten die bij ontsnappen op den duur niet in huis overleven en zo een plaag zouden kunnen worden) worden wel als huisdier in een terrarium gehouden, hetzij voor hun eigen charme dan wel om als voedseldieren te dienen voor andere terrariumdieren zoals grotere hagedissen. Dit zijn bijvoorbeeld de sissende reuzenkakkerlak van Madagaskar, (Gromphadorhina portentosa, afbeelding), de Surinaamse kakkerlak Pycnoscelus surinamensis, de doodshoofdkakkerlak Blaberus craniifer (afgebeeld) en Blaberus discoidalis en de kleine grottenkakkerlak Blaberus fusca (die niet klein is, maar wel kleiner dan de reuzengrottenkakkerlak, Blaberus giganteus).
Deze zijn niet moeilijk te houden als men de temperatuur voldoende hoog houdt (25-30 °C) en ze wat schuilplaatsen geeft (oude eierdozen zijn zeer geschikt). Als voedsel eten ze vrijwel alles wat mensen ook eten. Een dieet van een stukje appel of banaan, wat visvoervlokken, goedkope honden- of kattenbrokjes en havervlokken is voldoende rijk om ze op te laten gedijen. Drinkwater moet aanwezig zijn maar niet op zo'n manier dat ze erin kunnen verdrinken. De voortplantingssnelheid hangt nogal af van de temperatuur maar een generatietijd van enkele maanden tot één à twee jaar voor de grootste soorten is haalbaar. Kamertemperatuur is voor de meeste soorten net te koud en dat is maar goed ook in het geval van ontsnapping. Kakkerlakken gaan zeer zuinig met hun energie om: ze zitten liefst het grootste deel van de tijd verborgen en komen alleen te voorschijn om even te eten en te paren.
[bewerk] Families
* Blaberidae
* Blattellidae
* Blattidae
* Cryptocercidae
* Polyphagidae
[bewerk] Anekdote
De kakkerlak staat reeds lang te boek als een ongewenste gast zoals blijkt uit Reize naar Surinamen van John Gabriël Stedman (1772):
De Kakkerlak is een soort van Kever, een duim en zomtyds twee duimen lang; derzelver gedaante is eirond en plat, en de kleur hoog rood: hy kruipt door het gat van 't slot der koffers en valiesen, en legt aldaar niet alleen zyne eijeren, maar hy doorknaagt ook het linnen, stoffen, zyde, en alles wat hy vind; hy dringt ook in eet- en drinkbaare waaren van allerleije zoort; het geen dezelve zeer walgelyk maakt, want hy laat aldaar eene leelyke reuk agter, vry veel gelykende naar die der wandluizen. Dewyl de meeste Oost-Indische 'Schepen, vooral die met suiker geladen zyn, altoos met deeze insecten besmet zyn, zal ik alleenlyk melden, dat men ze zelden ziet vliegen, maar dat ze zeer schielyk loopen. Het beste, en, zoo ik geloof, het eenige middel, om de koffers of kassen daar voor te beveiligen, bestaat hier in, dat men dezelve op vier groote wel schoon gemaakte glaase flessen plaatst, op dat derzelver gladheid aan deeze insecten de gelegenheid beneeme, om op te klauteren en daar binnen te komen, het zy door het gat van 't slot, het zy door de kleinste spleet.
[bewerk] Zie ook
* La Cucaracha
[bewerk] Externe link
* Nederlandse site
* verzorgingstips (Engels)
* "Vegas roach trap" (Engels)
[bewerk] Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
1. ^ Blattaria dekt niet helemaal hetzelfde begrip en omvat tevens een aantal uitgestorven taxa die geen kakkerlakken zijn. Het is dus een polyfyletische groep, reden om Blattodea te prefereren.
Categorie: Kakkerlak
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* bewerk
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Commons
in andere talen
*
* Azrbaycan
*
*
* Català
* esky
* Cymraeg
* Dansk
* Deutsch
*
* English
* Esperanto
* Español
* Eesti
*
* Suomi
* Français
* Galego
* Avañe'
*
* Hrvatski
* Magyar
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Íslenska
* Italiano
*
*
* Latina
* Lëtzebuergesch
* Lietuvi
*
*
* Bahasa Melayu
* Nnapulitano
* Norsk (nynorsk)
* Norsk (bokmål)
* Occitan
* Polski
* Português
* Runa Simi
*
* Simple English
* Slovenina
* Slovenšina
* Shqip
* / Srpski
* Basa Sunda
* Svenska
*
*
*
* Türkçe
*
* Ting Vit
*
* Bân-lâm-gú
*
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 29 nov 2008 om 02:48.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
hamer
laatste aanpassing
![[img width=1024 height=702 cacheid=0010448f002d11a81d41e9591a02677260]http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/Wiener_Schnitzel.jpg[/img]](/images/cache/0010448f002d11a81d41e9591a02677260 "Bron: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/4/40/Wiener_Schnitzel.jpg")
ik mis wat
ik neem daar geen jus bij
wel een lekker groot glas duits bier
wel een lekker groot glas duits bier
een lepel
ranziggggg...
Jesus gil y gil
[Verbergen]
Een dankbetuiging van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Arthur Seyss-Inquart
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Van links naar rechts: Seyss-Inquart, Hitler, Himmler en Heydrich in 1938
Arthur Seyss-Inquart, geboren als Artur Zajtich, (Stannern (Oostenrijk-Hongarije), 22 juli 1892 – Neurenberg, 16 oktober 1946) was een Oostenrijks jurist en nazi-politicus. Behoorde hij aanvankelijk tot de gematigde vleugel van de Oostenrijkse nazi's, later zou hij zich in het bezette Nederland ontpoppen als hardliner.
Seyss-Inquart bevond zich onder de 24 oorlogsmisdadigers die tijdens het Proces van Neurenberg werden berecht; hij werd op 1 oktober 1946 op drie van de vier aanklachten schuldig bevonden en ruim twee weken later ter dood gebracht.[1]
Inhoud
[verbergen]
* 1 Voor de Anschluss
* 2 Anschluss
* 3 Rijkscommissaris van Nederland
* 4 Proces van Neurenberg
* 5 Zie ook
* 6 Bronnen, noten en/of referenties
[bewerk] Voor de Anschluss
Seyss-Inquart werd in het voornamelijk Duitstalige stadje Stannern in Moravië, deel van Oostenrijk-Hongarije, geboren als zoon van de Moravisch-Tsjechische onderwijzer en leraar Duits Emil Zajtich en diens echtgenote Auguste Hyrenbach. Zijn geboortenaam was Arthur Zajtich[bron?], en zijn vader was van Tsjechische komaf, terwijl zijn moeder uit een voornamelijk etnisch Duits geslacht kwam. In 1907 verhuisde de familie naar Wenen, waar men in 1910, onder invloed van de liberaal-nationalistische tendensen in de rijkshoofdstad, de naam in het Duitser klinkende Seyß-Inquart liet veranderen tegen een aanzienlijk bedrag. Seyss-Inquart poogde later enkele malen zijn West-Slavische wortels te maskeren, hoewel vele leidende nationaalsocialisten in het multiculturele Wenen Tsjechische wortels hadden.
Hij studeerde rechten; zijn eindexamen deed hij in 1917. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht hij als militair in het Oostenrijks-Hongaarse leger in Rusland, Roemenië en Italië. In de jaren twintig en dertig was hij werkzaam als advocaat. Vanaf 1931 maakte hij deel uit van nazistische Oostenrijkse groeperingen. In 1934 begon zijn politieke loopbaan toen hij medewerkend lid werd van het kabinet van Engelbert Dollfuss; Seyss was slechts passief betrokken bij de geslaagde nazi-moordaanslag op de katholieke en anti-nazistische Oostenrijkse bondskanselier Dollfuss in datzelfde jaar. Deze moordaanslag werd met geheime steun van Duitsland voltrokken, terwijl de Italiaanse dictator Mussolini toen nog vijandig tegenover de nazi's stond en het corporatistische Oostenrijk te hulp wilde schieten in geval van een Duitse inval.
[bewerk] Anschluss
In 1938 werd hij onder de enorme druk en dreiging van de Duitse dictator Adolf Hitler tot minister van binnenlandse zaken in het Oostenrijkse kabinet van Kurt Schuschnigg benoemd.
In datzelfde jaar speelde hij een belangrijke rol bij de aansluiting (de zogeheten Anschluss) van Oostenrijk bij Duitsland (zgn. Groot-Duitse oplossing). Onder dwang en dreiging van de zijde van de nationaal-socialistische Duitse Rijksregering benoemde president van Oostenrijk Wilhelm Miklas hem medio maart 1938 tot bondskanselier, waarna hij de Duitse troepen zonder enige militaire tegenstand binnen liet trekken. Seyss-Inquart was slechts een paar dagen bondskanselier. Hitler benoemde hem zeer kort daarna tot rijksstadhouder van het geannexeerde Oostenrijk (Ostmark) wat hij tot eind april 1939 bleef.
Op 1 mei 1939 werd de Oostenrijkse regering opgeheven. Op diezelfde datum werd Seyss-Inquart rijksminister zonder portefeuille, een functie die hij formeel tot het einde van de oorlog in 1945 bleef bekleden. Later in 1939, na de inval in Polen, werd hij ook plaatsvervanger van gouverneur-generaal Hans Frank van de bezette Poolse gebieden.
[bewerk] Rijkscommissaris van Nederland
In 1940 werd hij rijkscommissaris (officieel voluit "Reichskommissar für die besetzten Niederlande") van het door de Duitsers bezette Nederland en in de Ridderzaal officieel door de Duitse Wehrmachtgeneraals en Nederlandse en Duitse ambtenaren ingehuldigd. Deze verplaatsing van Wenen naar Den Haag werd overigens door velen als degradatie gezien; Seyss stond binnen de NSDAP als te gematigd bekend om de "joodse problematiek" in Wenen op te lossen.
Seyss-Inquart kreeg in Nederland al snel een bijnaam: Zes-en-een-kwart (hij liep mank). Eerst probeerde hij met zachte hand de Nederlanders voor het nationaal-socialisme te winnen, onder meer door publieke optredens, strikte normen voor Duitse soldaten alsmede het oprichten van Duits-Nederlandse vriendschapsinitiatieven. Maar na de Februaristaking in 1941 werd de Duitse onderdrukking ook door Seyss-Inquart - die onder druk werd gezet door de SS - sterk opgevoerd. Toen de oorlog langzamerhand verloren was, trad hij steeds harder en fanatieker op tegen het Nederlandse ondergrondse verzet. Verschillende keren heeft hij echter wel geprobeerd om harde wraakmaatregelen van de SS uit te stellen of te verbieden, wat echter vanwege Himmlers invloed steeds moeilijker werd.
Hij was verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan honderdduizend Joden naar de concentratiekampen en vernietigingskampen. Hoewel hij wist van de Jodenvervolgingen en werkkampen (o.m. Westerbork), beweerde hij tijdens het Proces van Neurenberg dat, als hij op de hoogte was gebracht van het bestaan van daadwerkelijke vernietigingskampen in Oost-Europa, hij alles zou hebben gedaan om deze deportaties te voorkomen. Bij Himmler heeft hij - dat staat vast - verschillende malen geprobeerd een einde te maken aan de Jodenvervolgingen met als argument dat dit tijdens de oorlog alleen maar tot onnodige onrust leidde, in zowel de materiële productie als onder de rest van de "Arische" bevolking. Hij verzette zich echter niet daadwerkelijk tegen zijn superieuren, vermoedelijk uit carrièrezucht en vanwege praktische onmogelijkheid zonder afzetting tot gevolg.
Seyss-Inquart woonde tijdens zijn verblijf in Nederland op het landgoed Clingendael te Wassenaar. Toen de oorlog was verloren keerde Seyss-Inquart vanuit Flensburg, waar hij met de Duitse regering van admiraal Dönitz had overlegd, per schip terug naar het juist nog "bezette" Nederland. Bij aankomst werd hij al snel door de binnenrijdende geallieerde troepen gearresteerd en wekenlang vastgehouden in een speciaal gevangenhuis in de Twentse stad Delden, vlak bij het kasteel Twickel waar hij een residentie had.
[bewerk] Proces van Neurenberg
Arthur Seyss-Inquart als aangeklaagde tijdens een schorsing van zijn proces in Neurenberg
In 1946 werd hij tijdens het Proces van Neurenberg ter dood veroordeeld wegens misdaden tegen de menselijkheid (Jodendeportaties, executie van veroordeelde verzetslieden, toestaan van wraakacties tegen 'anti-Duitse' prominente Nederlanders). In de vlak voor zijn dood geschreven brieven aan zijn pater-biechtvader (Bruno Spitzl) legde de later herbekeerde katholieke Seyss-Inquart hier min of meer een schuldbekentenis af, vooral over zijn optreden tegen Nederlandse burgers en het toestaan van de Jodendeportaties naar Oost-Europa. Hij werd op 16 oktober 1946 te Neurenberg opgehangen. Zijn laatste woorden waren: "Ik hoop dat deze executie de laatste daad van de tragedie van de Tweede Wereldoorlog zal zijn en dat de les die uit deze wereldoorlog geleerd is, moge zijn dat vrede en begrip tussen de verschillende volkeren moet bestaan. Ik geloof in Duitsland."
Zijn as werd verstrooid in de rivier de Isar om te voorkomen dat zijn graf een samenkomstplaats voor oud-nationaalsocialisten zou worden.
[bewerk] Zie ook
* Duitse bestuur in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
[bewerk] Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
* Arthur Seyss-Inquart: het leven van een Duits onderkoning in Nederland, Henk Neuman (1967)
1. ^ Vonnis 18 Arthur Seyss-Inquart op 1 januari 1946 (incl. de vier aanklachten), Go2War2, 31 okt 2008
Voorganger:
Kurt Schuschnigg Bondskanselier van Oostenrijk
1938 Opvolger:
Karl Renner (1945)
Voorganger:
Joachim von Ribbentrop Rijksminister van Buitenlandse Zaken van Duitsland
1945 Opvolger:
Lutz Schwerin von Krosigk
Nazi-Duitse commissarissen-generaal in Nederland – 29 mei 1940 tot 5 mei 1945
Arthur Seyss-Inquart · Hanns Albin Rauter · Hans Fischböck · Friedrich Wimmer · Fritz Schmidt · Willi Ritterbusch
Gedaagden in het proces van Neurenberg
Martin Bormann - Karl Dönitz - Hans Frank - Wilhelm Frick - Hans Fritzsche - Walther Funk - Hermann Göring - Rudolf Hess - Alfred Jodl - Ernst Kaltenbrunner - Wilhelm Keitel - Gustav Krupp von Bohlen und Halbach - Robert Ley - Konstantin von Neurath - Franz von Papen - Erich Raeder - Joachim von Ribbentrop - Alfred Rosenberg - Fritz Sauckel - Hjalmar Schacht - Baldur von Schirach - Arthur Seyss-Inquart - Albert Speer - Julius Streicher
Commons
Wikimedia Commons Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Arthur Seyß-Inquart van Wikimedia Commons.
Categorieën: Bondskanselier van Oostenrijk | Geëxecuteerd persoon | Holocaustpleger | Nazi | Oostenrijks advocaat | Oostenrijks minister | Oostenrijks persoon in de Tweede Wereldoorlog | Duits persoon in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
Verborgen categorie: Wikipedia:Artikel mist referentie zonder datum
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* bewerk
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Commons
in andere talen
*
* Bosanski
* esky
* Dansk
* Deutsch
* English
* Esperanto
* Español
* Suomi
* Français
*
* Hrvatski
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Italiano
*
*
* Latina
* Norsk (bokmål)
* Polski
* Português
* Român
*
* Simple English
* Slovenšina
* / Srpski
* Svenska
* Türkçe
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 27 dec 2008 om 13:13.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
Een dankbetuiging van
Wikipedia-oprichter Jimmy Wales
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk.
Nu doneren »
[Tonen]
Steun Wikipedia: een project zonder winstoogmerk. — Nu doneren
Arthur Seyss-Inquart
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
Van links naar rechts: Seyss-Inquart, Hitler, Himmler en Heydrich in 1938
Arthur Seyss-Inquart, geboren als Artur Zajtich, (Stannern (Oostenrijk-Hongarije), 22 juli 1892 – Neurenberg, 16 oktober 1946) was een Oostenrijks jurist en nazi-politicus. Behoorde hij aanvankelijk tot de gematigde vleugel van de Oostenrijkse nazi's, later zou hij zich in het bezette Nederland ontpoppen als hardliner.
Seyss-Inquart bevond zich onder de 24 oorlogsmisdadigers die tijdens het Proces van Neurenberg werden berecht; hij werd op 1 oktober 1946 op drie van de vier aanklachten schuldig bevonden en ruim twee weken later ter dood gebracht.[1]
Inhoud
[verbergen]
* 1 Voor de Anschluss
* 2 Anschluss
* 3 Rijkscommissaris van Nederland
* 4 Proces van Neurenberg
* 5 Zie ook
* 6 Bronnen, noten en/of referenties
[bewerk] Voor de Anschluss
Seyss-Inquart werd in het voornamelijk Duitstalige stadje Stannern in Moravië, deel van Oostenrijk-Hongarije, geboren als zoon van de Moravisch-Tsjechische onderwijzer en leraar Duits Emil Zajtich en diens echtgenote Auguste Hyrenbach. Zijn geboortenaam was Arthur Zajtich[bron?], en zijn vader was van Tsjechische komaf, terwijl zijn moeder uit een voornamelijk etnisch Duits geslacht kwam. In 1907 verhuisde de familie naar Wenen, waar men in 1910, onder invloed van de liberaal-nationalistische tendensen in de rijkshoofdstad, de naam in het Duitser klinkende Seyß-Inquart liet veranderen tegen een aanzienlijk bedrag. Seyss-Inquart poogde later enkele malen zijn West-Slavische wortels te maskeren, hoewel vele leidende nationaalsocialisten in het multiculturele Wenen Tsjechische wortels hadden.
Hij studeerde rechten; zijn eindexamen deed hij in 1917. Tijdens de Eerste Wereldoorlog vocht hij als militair in het Oostenrijks-Hongaarse leger in Rusland, Roemenië en Italië. In de jaren twintig en dertig was hij werkzaam als advocaat. Vanaf 1931 maakte hij deel uit van nazistische Oostenrijkse groeperingen. In 1934 begon zijn politieke loopbaan toen hij medewerkend lid werd van het kabinet van Engelbert Dollfuss; Seyss was slechts passief betrokken bij de geslaagde nazi-moordaanslag op de katholieke en anti-nazistische Oostenrijkse bondskanselier Dollfuss in datzelfde jaar. Deze moordaanslag werd met geheime steun van Duitsland voltrokken, terwijl de Italiaanse dictator Mussolini toen nog vijandig tegenover de nazi's stond en het corporatistische Oostenrijk te hulp wilde schieten in geval van een Duitse inval.
[bewerk] Anschluss
In 1938 werd hij onder de enorme druk en dreiging van de Duitse dictator Adolf Hitler tot minister van binnenlandse zaken in het Oostenrijkse kabinet van Kurt Schuschnigg benoemd.
In datzelfde jaar speelde hij een belangrijke rol bij de aansluiting (de zogeheten Anschluss) van Oostenrijk bij Duitsland (zgn. Groot-Duitse oplossing). Onder dwang en dreiging van de zijde van de nationaal-socialistische Duitse Rijksregering benoemde president van Oostenrijk Wilhelm Miklas hem medio maart 1938 tot bondskanselier, waarna hij de Duitse troepen zonder enige militaire tegenstand binnen liet trekken. Seyss-Inquart was slechts een paar dagen bondskanselier. Hitler benoemde hem zeer kort daarna tot rijksstadhouder van het geannexeerde Oostenrijk (Ostmark) wat hij tot eind april 1939 bleef.
Op 1 mei 1939 werd de Oostenrijkse regering opgeheven. Op diezelfde datum werd Seyss-Inquart rijksminister zonder portefeuille, een functie die hij formeel tot het einde van de oorlog in 1945 bleef bekleden. Later in 1939, na de inval in Polen, werd hij ook plaatsvervanger van gouverneur-generaal Hans Frank van de bezette Poolse gebieden.
[bewerk] Rijkscommissaris van Nederland
In 1940 werd hij rijkscommissaris (officieel voluit "Reichskommissar für die besetzten Niederlande") van het door de Duitsers bezette Nederland en in de Ridderzaal officieel door de Duitse Wehrmachtgeneraals en Nederlandse en Duitse ambtenaren ingehuldigd. Deze verplaatsing van Wenen naar Den Haag werd overigens door velen als degradatie gezien; Seyss stond binnen de NSDAP als te gematigd bekend om de "joodse problematiek" in Wenen op te lossen.
Seyss-Inquart kreeg in Nederland al snel een bijnaam: Zes-en-een-kwart (hij liep mank). Eerst probeerde hij met zachte hand de Nederlanders voor het nationaal-socialisme te winnen, onder meer door publieke optredens, strikte normen voor Duitse soldaten alsmede het oprichten van Duits-Nederlandse vriendschapsinitiatieven. Maar na de Februaristaking in 1941 werd de Duitse onderdrukking ook door Seyss-Inquart - die onder druk werd gezet door de SS - sterk opgevoerd. Toen de oorlog langzamerhand verloren was, trad hij steeds harder en fanatieker op tegen het Nederlandse ondergrondse verzet. Verschillende keren heeft hij echter wel geprobeerd om harde wraakmaatregelen van de SS uit te stellen of te verbieden, wat echter vanwege Himmlers invloed steeds moeilijker werd.
Hij was verantwoordelijk voor de deportatie van meer dan honderdduizend Joden naar de concentratiekampen en vernietigingskampen. Hoewel hij wist van de Jodenvervolgingen en werkkampen (o.m. Westerbork), beweerde hij tijdens het Proces van Neurenberg dat, als hij op de hoogte was gebracht van het bestaan van daadwerkelijke vernietigingskampen in Oost-Europa, hij alles zou hebben gedaan om deze deportaties te voorkomen. Bij Himmler heeft hij - dat staat vast - verschillende malen geprobeerd een einde te maken aan de Jodenvervolgingen met als argument dat dit tijdens de oorlog alleen maar tot onnodige onrust leidde, in zowel de materiële productie als onder de rest van de "Arische" bevolking. Hij verzette zich echter niet daadwerkelijk tegen zijn superieuren, vermoedelijk uit carrièrezucht en vanwege praktische onmogelijkheid zonder afzetting tot gevolg.
Seyss-Inquart woonde tijdens zijn verblijf in Nederland op het landgoed Clingendael te Wassenaar. Toen de oorlog was verloren keerde Seyss-Inquart vanuit Flensburg, waar hij met de Duitse regering van admiraal Dönitz had overlegd, per schip terug naar het juist nog "bezette" Nederland. Bij aankomst werd hij al snel door de binnenrijdende geallieerde troepen gearresteerd en wekenlang vastgehouden in een speciaal gevangenhuis in de Twentse stad Delden, vlak bij het kasteel Twickel waar hij een residentie had.
[bewerk] Proces van Neurenberg
Arthur Seyss-Inquart als aangeklaagde tijdens een schorsing van zijn proces in Neurenberg
In 1946 werd hij tijdens het Proces van Neurenberg ter dood veroordeeld wegens misdaden tegen de menselijkheid (Jodendeportaties, executie van veroordeelde verzetslieden, toestaan van wraakacties tegen 'anti-Duitse' prominente Nederlanders). In de vlak voor zijn dood geschreven brieven aan zijn pater-biechtvader (Bruno Spitzl) legde de later herbekeerde katholieke Seyss-Inquart hier min of meer een schuldbekentenis af, vooral over zijn optreden tegen Nederlandse burgers en het toestaan van de Jodendeportaties naar Oost-Europa. Hij werd op 16 oktober 1946 te Neurenberg opgehangen. Zijn laatste woorden waren: "Ik hoop dat deze executie de laatste daad van de tragedie van de Tweede Wereldoorlog zal zijn en dat de les die uit deze wereldoorlog geleerd is, moge zijn dat vrede en begrip tussen de verschillende volkeren moet bestaan. Ik geloof in Duitsland."
Zijn as werd verstrooid in de rivier de Isar om te voorkomen dat zijn graf een samenkomstplaats voor oud-nationaalsocialisten zou worden.
[bewerk] Zie ook
* Duitse bestuur in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
[bewerk] Bronnen, noten en/of referenties
Bronnen, noten en/of referenties:
* Arthur Seyss-Inquart: het leven van een Duits onderkoning in Nederland, Henk Neuman (1967)
1. ^ Vonnis 18 Arthur Seyss-Inquart op 1 januari 1946 (incl. de vier aanklachten), Go2War2, 31 okt 2008
Voorganger:
Kurt Schuschnigg Bondskanselier van Oostenrijk
1938 Opvolger:
Karl Renner (1945)
Voorganger:
Joachim von Ribbentrop Rijksminister van Buitenlandse Zaken van Duitsland
1945 Opvolger:
Lutz Schwerin von Krosigk
Nazi-Duitse commissarissen-generaal in Nederland – 29 mei 1940 tot 5 mei 1945
Arthur Seyss-Inquart · Hanns Albin Rauter · Hans Fischböck · Friedrich Wimmer · Fritz Schmidt · Willi Ritterbusch
Gedaagden in het proces van Neurenberg
Martin Bormann - Karl Dönitz - Hans Frank - Wilhelm Frick - Hans Fritzsche - Walther Funk - Hermann Göring - Rudolf Hess - Alfred Jodl - Ernst Kaltenbrunner - Wilhelm Keitel - Gustav Krupp von Bohlen und Halbach - Robert Ley - Konstantin von Neurath - Franz von Papen - Erich Raeder - Joachim von Ribbentrop - Alfred Rosenberg - Fritz Sauckel - Hjalmar Schacht - Baldur von Schirach - Arthur Seyss-Inquart - Albert Speer - Julius Streicher
Commons
Wikimedia Commons Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden in de categorie Arthur Seyß-Inquart van Wikimedia Commons.
Categorieën: Bondskanselier van Oostenrijk | Geëxecuteerd persoon | Holocaustpleger | Nazi | Oostenrijks advocaat | Oostenrijks minister | Oostenrijks persoon in de Tweede Wereldoorlog | Duits persoon in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog
Verborgen categorie: Wikipedia:Artikel mist referentie zonder datum
Aspecten/acties
* artikel
* overleg
* bewerk
* Geschiedenis
Persoonlijke instellingen
* Niet aangemeld
* Overlegpagina IP-adres
* Bijdragen IP-adres
* Aanmelden / registreren
Zoeken
Navigatie
* Hoofdpagina
* Artikelindex
* Categorieën
* Recente wijzigingen
* Nieuwe artikelen
* Willekeurige pagina
Informatie
* Gebruikersportaal
* In het nieuws
* Etalage
* Hulp en contact
* Donaties
Hulpmiddelen
* Links naar deze pagina
* Verwante wijzigingen
* Speciale pagina's
* Printervriendelijke versie
* Permanente verwijzing
* Deze pagina citeren
in andere projecten
* Commons
in andere talen
*
* Bosanski
* esky
* Dansk
* Deutsch
* English
* Esperanto
* Español
* Suomi
* Français
*
* Hrvatski
* Bahasa Indonesia
* Ido
* Italiano
*
*
* Latina
* Norsk (bokmål)
* Polski
* Português
* Român
*
* Simple English
* Slovenšina
* / Srpski
* Svenska
* Türkçe
Powered by MediaWiki
Wikimedia Foundation
* Deze pagina is het laatst bewerkt op 27 dec 2008 om 13:13.
* De tekst op Wikipedia is zonder enige vorm van garantie beschikbaar onder de GNU Free Documentation License.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van de Wikimedia Foundation, Inc., een in de Verenigde Staten geregistreerde organisatie zonder winstoogmerk.
* Privacybeleid
* Over Wikipedia
* Voorbehoud
bin michael nait.............
[Collapse] A Thank You from
Wikipedia Founder Jimmy Wales
[Expand] Support Wikipedia: a non-profit project. Donate Now » [Expand] Support Wikipedia: a non-profit project. — Donate Now
Knight Rider (1982 TV series)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jump to: navigation, search
For other articles, see Knight Rider (disambiguation).
Knight Rider
Logo/titlecard for the original Knight Rider (1982)
Genre Action
Drama
Created by Glen A. Larson
Starring David Hasselhoff
Edward Mulhare
Patricia McPherson
(Season 1, 3-4)
Rebecca Holden
(Season 2)
Peter Parros
(Season 4)
Voices of KITT: William Daniels (uncredited)
Theme music composer Stu Phillips
Composer(s) Don Peake
Country of origin United States
Language(s) English
No. of seasons 4
No. of episodes 90 (List of episodes)
Production
Executive
producer(s) Glen A. Larson
Robert Foster
Associate
producer(s) Robert Ewing
Bernadette Joyce
Co-producer(s) Gino Grimaldi
Location(s) California
Running time 60 minutes (with commercials)
Production
company(s) Glen A. Larson Productions
Universal TV
Broadcast
Original channel NBC
Audio format Mono (later stereo)
Original run September 26, 1982 – August 8, 1986
Chronology
Followed by Knight Rider (2008 TV series)
Related shows Team Knight Rider
External links
IMDb profile
TV.com summary
Knight Rider is an American television series that originally ran from September 26, 1982, to August 8, 1986. The series was broadcast on NBC and starred David Hasselhoff as Michael Knight, a high-tech modern-day knight fighting crime. Michael Knight drove a sentient talking car with artificial intelligence. Conceived and produced by Glen A. Larson, the show was an instant hit. "I wanted to do The Lone Ranger with a car", Larson said in The Last Great Ride. "Kind of a sci-fi thing, with the soul of a western."
In 2008, following the broadcast of a TV movie used as a backdoor pilot, it was announced that a new season of Knight Rider will be put into production with the first new episode to be broadcast in September 2008.
Knight Rider reruns on Retro Television Network, Hulu, and Sleuth, an NBC Universal cable television channel in Widescreen letterbox format. In Canada, it airs on Saturday and Sunday on the DejaView network and on Prise 2 in French. In the UK, re-runs can be seen on the Satellite, Cable and Digital Terrestrial channel Bravo and Virgin 1 at selected times. Reruns may be seen at various times on the Super Drama TV channel on cable TV within Japan. In the Middle East the show can be seen on TV Land. In Malaysia, the show was aired during TV3 prime time slot back in 1986.
Contents [hide]
1 Plot
2 Cast
3 Spinoffs/Sequels
3.1 Code of Vengeance
3.2 Knight Rider 2000
3.3 Knight Rider 2010
3.4 Team Knight Rider
3.5 2008 television movie & sequel
3.6 Film adaptation
4 DVD releases
5 Knight Rider in popular culture
5.1 Automotive design/marketing
5.2 Cultural References
6 Scientific Applications
6.1 Biometrics
6.2 Toys, games and vehicles
6.3 Music
6.3.1 Theme music
6.3.2 Composer change
6.3.3 Use of popular music
6.4 Popularity in other countries
7 Further reading
7.1 Nonfiction
7.2 Fiction
8 References
9 See also
10 External links
[edit] Plot
Self-made billionaire Wilton Knight rescues police detective Michael Long after a near fatal shot to the face, giving him a new identity (via plastic surgery) and a new name: Michael Knight. Wilton selects Michael to be the muscle in the pilot program of his Knight Foundation-funded public justice organization, the Foundation for Law and Government (FLAG). The other half of this pilot program is the Knight Industries Two Thousand (KITT), a Pontiac Trans Am controlled by a computer with artificial intelligence. Michael and KITT are brought in during situations where "direct action might provide the only feasible solution."
Heading FLAG is Devon Miles, who provides Michael with directives and guidance. Dr. Bonnie Barstow is the chief engineer in charge of KITT's care, as well as technical assistant to Devon. (April Curtis fills this role in Season 2).
[edit] Cast
David Hasselhoff as Michael Knight: Michael Arthur Long is an undercover Las Vegas police detective who, while on a case, is shot in the face and nearly killed. Wilton Knight, creator of FLAG, contracts his doctors to save Long's life and reconstruct his face. With his new identity "Michael Knight", Long is provided with high tech crime fighting equipment, most notably the car nicknamed KITT. David Hasselhoff also played the villain Garthe Knight.
William Daniels (Voice) as KITT (Knight Industries Two Thousand): The autonomous car/artificial intelligence with whom Michael Knight is partnered.
Edward Mulhare as Devon Miles: The leader of FLAG, who appeared in nearly every episode to provide mission details to Knight and KITT. He was also the spokesperson for FLAG whenever it came under scrutiny.
Patricia McPherson as Bonnie Barstow: (Seasons 1, 3-4) She served as KITT's chief mechanic and as romantic tension for Michael. The character was dropped after the first season, but due to strong fan reaction and lobbying by Hasselhoff and Mulhare, she was returned for the third season and remained through the end of the series.
Rebecca Holden as April Curtis: (Season 2) Chief mechanic for KITT. The character was removed when Patricia McPherson returned.
Peter Parros as Reginald Cornelius III aka RC3: (Season 4) Driver of the FLAG mobile unit and occasional sideman for Michael & KITT.
[edit] Spinoffs/Sequels
[edit] Code of Vengeance
The two part episode "Mouth of the Snake" served as a backdoor pilot for a short lived series entitled Code of Vengeance, revolving around Vietnam vet David Dalton. The Knight Rider episode featured David exhibiting great gymnastics, not unlike The Six Million Dollar Man sans bionics, but when Code of Vengeance aired, Dalton was an ordinary-skilled drifter. It soon fell off the schedules after only five episodes.
[edit] Knight Rider 2000
Knight Rider 2000, a 1991 sequel movie featuring Michael Knight and Devon Miles, who is killed, with KITT being given a new sporty red body (a close facsimilie of the Pontiac Banshee IV concept car, was actually a Dodge Stealth with custom body work) as the Knight 4000, and serving as a Television pilot for a would-be new series starring Susan Norman as Shawn McCormick, but it did not sell.
[edit] Knight Rider 2010
Knight Rider 2010 is a 1994 movie loosely based on the show. In this version, a Classic 1969 Ford Mustang replaces the previously used Pontiac Trans Am; additionally, as there are so few links to the original show, it may not be considered canon other than for carrying the Knight Rider title. The film was penned by Miami Vice writer John Leekley.[1]
[edit] Team Knight Rider
In 1997, Team Knight Rider was introduced as a spinoff. Set sometime in the near future, the show featured a fleet of intelligent vehicles. Michael Knight returned at the end of the final episode of the first season, not however, played by David Hasselhoff. This was a cliffhanger intended to be explained in the next season. However, the show did not catch on and the second season was not commissioned. Team Knight Rider ran for 22 episodes.
[edit] 2008 television movie & sequel
Main articles: Knight Rider (2008 film) and Knight Rider (2008 TV series)
On September 26, 2007, NBC announced that it was creating a two-hour backdoor pilot to air later that season.[2] In the new version, Justin Bruening stars as the estranged son of Michael Knight, Mike Traceur.[3] Deanna Russo plays Traceur's one-time girlfriend and love interest, Sarah Graiman.[3] Bruce Davison co-stars as her father, physicist Charles Graiman, the original designer of KITT (Knight Industries Two Thousand).[3] Wayne Kasserman co-stars as Mike's roommate and friend.[4] David Hasselhoff also has a cameo as Michael Knight.[3] KITT is portrayed as a Ford Shelby GT 500 KR Mustang.[5]
Supervising producer Dave Andron wrote the pilot script, Doug Liman and Dave Bartis executive produced it.[3] NBC announced on December 13, 2007 that the new 2-hour pilot will air on February 17, 2008. Val Kilmer recorded the voice for the new KITT (Knight Industries Three Thousand) Mustang (the part had been recorded by Will Arnett, but he was asked to withdraw by General Motors because of Arnett's prior agreements with GM on advertising.[6]), and Sydney Tamiia Poitier, the youngest daughter of Sidney Poitier, played FBI agent Carrie Rivai.
After receiving good ratings, NBC announced that Knight Rider will return as a weekly series beginning in the fall of 2008. The show airs Wednesdays at 8:00pm/7:00pm CT.[7] The series premiered September 24, 2008 on NBC. In November 2008, NBC announced that the series had been picked up for a complete 22-episode season but that several cast members would be leaving and the storylines revamped after the original 13-episode order.[8]
[edit] Film adaptation
In March 2002, Revolution Studios announced a partnership with Mayhem Pictures to create a film adaptation of the TV series. The film would be re-designed to be similar to Revolution's previous project, XXX. Series creator Glen A. Larson was hired to write the first script draft, with the series' lead actor David Hasselhoff attached to advise the project and also have an onscreen role.[9] In April 2003, Revolution Studios hired screenwriters David Elliott and Paul Lovett to pen the film's script.[10] In April 2004, the premise of the film was described to have Hasselhoff reprise his role as Michael Knight, though he would be an elder statesman that would serve as a mentor to the protagonist like the character Devon Miles mentored Knight in the TV series. The protagonist would be Knight's son, inheriting the family business and driving the vehicle KITT. The producers' choice for the role was actor Ben Affleck.[11] The series' voice of KITT, William Daniels, was being sought by Hasselhoff to reprise his role.
In May 2006, The Weinstein Company acquired film rights to adapt Knight Rider from series creator Larson. He expressed his interest in the film adaptation as a potential franchise property.[12] The following September, Hasselhoff invited actor Orlando Bloom to portray Knight's son in the film adaptation, but Bloom turned down the offer.[13] In April 2007, Hasselhoff said that the film was in development at Miramax, and that he would at least have a cameo in the film.[14]
[edit] DVD releases
Universal Studios Home Entertainment has released all four seasons of Knight Rider on DVD in Regions 1, 2 & 4 for the very first time. The first season (which includes the Knight Rider 2000 bonus disc) was released on DVD in North America (United States and Canada) on August 3, 2004. The second season was released on April 12, 2005. The third season (which includes the bonus episode "Knight of the Rising Sun" as a taster of season four) was released on January 31, 2006. Season Three has some sound effects missing from some episodes (such as gun shots, eject lift, etc.) and by contacting Universal, they will send customers information about getting replacement discs sent to you via mail. The fourth and final season (which includes KITT's blueprints and a 1980s TV Flashback special) was released on April 4, 2006. DVDs of the first two seasons have subtitles in English, French, and Spanish, but season three DVDs have no French subtitles and season four DVDs have no Spanish subtitles, either.
DVD Name Ep# Region 1 Region 2 Region 3
(Taiwan only) Region 4
Season One 22 August 3, 2004 September 13, 2004 April 7, 2007 December 1, 2004
Season Two 24 April 12, 2005 July 4, 2005 July 24, 2007 September 19, 2005
Season Three 22 January 31, 2006 May 26, 2006 TBA July 12, 2006
Season Four 22 April 4, 2006 September 18, 2006 TBA September 20, 2006
The Complete Series 90 October 21, 2008 November 13, 2006 N/A N/A
[edit] Knight Rider in popular culture
[edit] Automotive design/marketing
It has been alleged that customers would visit their local Pontiac Dealership and request a Trans Am "Knight Rider" edition. Pontiac then told Glen Larson to refer to the car as a "Black T-Top" instead.
Knight Rider was a boon for General Motors Pontiac and also Cadillac. Pontiac supplied the Firebird Trans Am for the show, which in 1982 was a newly-redesigned model. Knight Rider promoted the Pontiac label for General Motors. Cadillac also benefited because Michael Knight's boss Devon sometimes drove a Cadillac. He would drive a Cadillac Seville, Cadillac Eldorado, or a stretch Cadillac DeVille limousine. In addition, General Motors supplied cars for the show's production.
On July 8, 2008, GPS manufacturer Mio Technology announced the release of a Knight Rider-themed GPS unit for a price of $270. The unit has the original Knight Rider logo printed above the display and features the voice of William Daniels.[15]
[edit] Cultural References
In The Simpsons episode "And Maggie Makes Three", the family watches "Boat Rider", a parody of Knight Rider.
[edit] Scientific Applications
[edit] Biometrics
This series was one of the first to display this future technology when it was demonstrated in the second episode of the series that only Michael's fingerprints could open KITT's doors.
[edit] Toys, games and vehicles
Various toy versions of KITT were released and produced solid profits. Among the more notable of the Knight Rider memorabilia includes the remote controlled KITT, the Knight Rider lunch box, and the deluxe version of KITT. This final model, sold by Kenner Toys and dubbed the "Knight Rider Voice Car", spoke electronically (actual voice of William Daniels), featured a detailed interior and a Michael Knight action figure as well. Also various electronics firms sold kits to add the running red lights to any car.
In the 80's there was a Knight Rider toy vehicle for Germany's Darda system.
Knight Rider was turned into a computer game in 1986 for several popular 8-bit formats, although it only received a partial release.
In the modern era, Knight Rider the Game was produced by Davilex International under license. Players could drive KITT through 15 missions and meeting characters from the show like Devon, Bonnie, KARR and Garthe Knight.
With the popularity of Knight Rider the Game, Davilex also released a sequel in late 2004. The game improved the overall structure of the game, but didn't follow the original series much as KITT has weapons and he uses them to fight robots.
In Japan, between 2002 and 2004, a Japanese toy manufacturer Aoshima which had the official license to produce Knight Rider merchandise, produced the Knight Rider FLAG trailer truck 1/28 scale model and a KITT and KARR mini-Z racers (these were R/C cars).
Charawheels 1/64 scale die-cast toy model of KITT (2004) — Charawheels is “Hot Wheels” in Japan. This toy is very hard to find now.
As with many popular series of the era (including The Dukes of Hazzard, The A-Team et al), ERTL released die-cast toys of KITT in three different sizes - the common miniature sized model, a 'medium' sized model, and a large sized model. These toys featured red reflective holograms on the nose to represent the scanner (however, they were located on the point of the nose, rather like the early mock-up of KITT seen in the Pilot) as opposed to altering the basic model design to incorporate the scanner as commonly seen in the series. The toys also included round steering wheels as opposed to KITT's customised one. Also in late 2004, 1/18 scale die-cast models of KITT and KARR were produced from ERTL complete with detailed interior and light up moving scanner just like in the series. KARR was later manufactured by Aoshima. They repainted the KITT models that they got from ERTL with KARR's colours and changed the scanner to amber. Both KITT and KARR sold very well both in stores and online. These models are still available on various websites selling die-cast models, as well as eBay.
In September 2006, Hitari, a UK based company that produces remote control toy cars, released the Knight Rider KITT remote control car in 1/15 scale complete with the working red scanner lights, KITT's voice from the TV show and the car's turbine engine sound with the "whoosh whoosh" scanner sound effect. This can still be found online at eBay or at some stores in the UK.
In March 2007, Advanced Mobile Solutions Ltd (AMS) published the Knight Rider mobile game in 2D and 3D versions. The game has been released on wireless carriers' networks in Europe with a planned Q2 2007 release in the U.S. and Asia. In the 10 multi-level missions, the user plays avatar Michael Knight and drives KITT to combat enemies such as KARR, Goliath, the Fist and others.
In June 2008, it was announced that a GPS system with Knight Rider stylings and the voice of KITT (William Daniels) was being made by Mio Technology and would be released in autumn.[16]
[edit] Music
The series had a strong musical connection, the theme tune has been sampled and remixed a number of times, and episodes featured popular music tracks as well as original compositions.
[edit] Theme music
A number of performers have released and remixed the main Knight Rider theme (which was written by series producer Glen A. Larson and Stu Phillips ):
In 1983, the theme music was released on a 45 rpm during the holiday season. Produced by Glen Ballard & Brock Walsh under the performer title "Kitt The Amazing Car of Tomorrow" with narration by William Daniels & David Hasselhoff but mostly by an unknown performer. This single was titled "A Knightrider Christmas" on MCA Records 52330.
The theme music was sampled for two 1997 hit singles: Busta Rhymes' "Fire It Up" and Timbaland & Magoo's "Clock Strikes [Remix]".
The theme was also released by TV Junkeez in 1999.
Using the name "Michael Knight", DMX Krew released a 12" vinyl, "Knight Ryder", with a cover of the theme. The B-side is a track called "Trans-Am Beats."
UK Garage outfit So Solid Crew sampled it for their 2002 hit "Ride Wid Us."
In 2000, female rapper Lil Kim also sampled this tune in the song "How Many Licks" featuring Sisqo on The Notorious K.I.M. album.
Panjabi MC also sampled the theme tune for his 2002/2003 UK and European crossover Bhangra influenced dance hit, "Mundian to Bach Ke (Beware of the Boys)". A remix to Panjabi MC's song featured Jay-Z.
In 2003 the Mexican electronic-music band Sonido Lasser Drakar performed a remix from the theme, it was called "Pontiac Firebird 82" as a tribute to the car that was portrayed KITT. Pat Thomi, a prolific session guitarist, played the guitar on the original theme.
Armenian-American metal band System of a Down played a guitar variation of the theme in their song "I-E-A-I-A-I-O."
Swedish deathrash outfit The Crown adapted the opening notes of the theme tune for the bridge of their song "The Speed Of Darkness", which appears on their 2002 Crowned In Terror album and its 2004 revision, Crowned Unholy.
Swedish melodic death metal band In Flames used the theme to open their set during the Unholy Alliance tour in 2006.
Australian DJ Fatt Dex and MC Trey released "Creepin'" in 2001 which takes inspiration from the theme.[17]
Classical music fans will note a striking similarity between the opening motif of the Knight Rider theme and the opening fanfare of the "March and Procession of Bacchus" by Léo Delibes.
[edit] Composer change
When Stu Phillips left the series, Don Peake became the music composer and did the remaining 77 episodes during the rest of the series. The change of the style between the composers can be felt in the middle of the first season, from Hearts of Stone onward. The style of the music composed by Phillips was more symphonic, Peake's was more electronic and rock.
[edit] Use of popular music
Knight Rider has the distinction of being one of the first U.S. television series to utilize popular music throughout the episodes. Most of the time, for cost reasons, a cover band was hired to perform the songs (so that the production company only had to pay for a license for the song itself and not the original artist's recording of it). Most of the songs were used in driving montages, although music did figure prominently in the plot of the episode "White Line Warriors", in which a radio disc jockey played the John Cougar Mellencamp song "Crumblin' Down" (albeit performed by a cover band) as a signal to robbers. It would not be until 1984 that Miami Vice would go further in its use of music, both original and popular, for both dramatic scenes and action scenes.
[edit] Popularity in other countries
This section needs additional citations for verification.
Please help improve this article by adding reliable references. Unsourced material may be challenged and removed. (August 2006)
Knight Rider proved immensely popular overseas, and continues in syndication in various countries today.
Country Foreign title Translation Network(s) Notes
Argentina El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed
Australia Knight Rider None Nine Network
TV1 First run on the Nine Network, generally shortly after first runs in the US, Knight Rider never really ran in repeats in Australia until the formation of pay-tv channel TV1.
Austria Knight Rider Dubbed ORF1
ATV See: Germany
Brazil A Super Máquina
(The Super Machine) Dubbed SBT (TVS) (1984-1985)
Rede Record (1988-1993)
Channel 21 (Play TV) (1996-1999)
Bangladesh Knight Rider Unchanged
BTV (National TV) Was a very popular series on TV in the mid 80's. Aired on Wednesdays at 9pm
Bulgaria
(Midnight Rider) Dubbed
Diema (2008) KITT remained and Michael Knight was . Although the false translation of the title, the name remained the same and was not translated.
China
(Thunderous Knight (errant)) Dubbed CCTV (1993) Michael Knight's name was transliterarily as ("mai-ke-nai-te"). KITT was transliterated as “”(ji-te).
Colombia El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed Cadena Uno (1985-1991)
Canal Uno (2006-2008) Knight Rider became a popular series in the 80's. Now run in repeats, as a cult show.
Costa Rica El Auto Fantastico
(The Fantastic Car) Dubbed Channel 7
Channel 6
Czech Republic Knight Rider Dubbed Czech TV
TV Prima
Denmark Knight Rider Subtitled TV3
Dominican Republic El Auto Fantástico Dubbed Telesistema
Teleantillas
Ecuador El Auto Fantástico Dubbed Telecentro (TC) - 1980s, 2008 Telesistema (RTS) - 1990s.
Estonia Knight Rider Subtitled TV3 First appeared on Estonian TV in the form of a mock KITT voice in numerous salt cracker commercials featuring clips of the show where Hasselhoff is eating crackers.
Finland Ritari Ässä
(Knight Ace) Subtitled MTV The Swedish speaking minority in Finland may use either the Finnish title or Swedish (identical to English) title when talking about the show.
France K 2000 Dubbed M6
TF1
NT1 (2006) K 2000: K for Knight, the intro also reference Michael as a knight and his horse. It first debuted on La Cinq.
Germany Knight Rider Dubbed RTL
Super RTL
Das Vierte The show's opening text has been changed to: Knight Rider - ein Auto, ein Computer, ein Mann - Ein Mann und sein Auto kämpfen gegen das Unrecht (Knight Rider - a car, a computer, a man - A man and his car fight against injustice). The FLAG was called "Foundation für Recht und Verfassung" (Foundation for Law and Constitution).
Greece
(O Ippotis tis asfaltou)
(The Knight of Asphalt) Subtitled In the late 1980s, a Greek b-movie was produced, based on a Greek version of Knight Rider, called "Psit", starring the comedy actor Kostas Voutsas in the role of Michalis Nichtas ( ), a transliteration of the name Michael Night (not Knight).
Hungary Knight Rider Dubbed KITT was voiced by László Versényi, although much deeper than the original. The reason for such a deep voice was that Hungarian people were not used to a telephonic voice like William Daniels' KITT. Most of KITT's functions were translated in a way that they were named "Mode", for example, "Turbo Boost" was called "Turbo Mode", or sometimes "Turbo Drive". Super Pursuit Mode was translated S-P-M-Stage (S-P-M-Fokozat). During the original airing in 1992, the episodes were disordered, because there were no numbering on the master tapes. The dubbers made a new order, and it was left in this scrambled way until the latest airing in 2005-2006, when the episodes were aired according to the original episode sequence.[18] FLAG was translated as "Jogért és Igazságért Alapítvány (Foundation for Right and Justice). In Hungary, Knight Rider was one of the first crime fighter series and is still popular among many fans. The introduction soundtrack is always the instrumental from the pilot "Knight of the Phoenix", the narrated version is never used.
India Knight Rider Doordarshan
Star World
Indonesia Knight Rider Subtitled RCTI
Israel Abir al Galgalim
(Knight on Wheels) Most people
Italy Supercar Dubbed Italia 1 This is widely recognized as one of the most successful series in the history of Italian television. The introduction soundtrack is always the instrumental from the pilot "Knight of the Phoenix", the narrated version is never used. The same way, the ending quote "One man can make a difference, Michael", at the epilogue, is replaced with only the soundtrack, giving the audience the classical image of the venture hero riding away, rather than the one of a person with a mission stated by a dead man. A different character interpretation is present in many lines from KITT, especially from early episodes. Assuming that KITT's behavior while speaking is in between HAL9000 from 2001 and VINCENT from The Black Hole, there are lines (for example, in the pilot, when KITT returns to Michael after having been stolen) where it sounds much more formal and distant (like HAL9000) in Italian than in the original dialogue. The voice was also deeper than the English one, so much that at the beginning of Season 2 ("Goliath") the dubbing actor was changed. The early voice belongs to Adolfo Lastretti and the later one, closer to the original, to Massimo Venturiello. An edition aired in the Italian-speaking Switzerland in 1985 had, for at least a couple of episodes, a different audio mix, with the front scanner "humming" noise removed or heavily lowered. It also sported the original title in the opening sequence.
Japan in Katakana
(Romaji: Naito Raid)
(Knight Rider) Dubbed TV Asahi The sequence of the episodes was very different from the original. For example, "Voo Doo Knight" was the last episode in the USA, but "The Scent of Roses" was the last one in Japan. Most season two episodes were aired before starting Season One. The following episodes (from Season One unless otherwise indicated) were not aired in Japan, but they are still available in the Japanese version (Region 2) of Knight Rider DVDs: Slammin' Sammy's Stunt Show Spectacular, Not a Drop to Drink, A Plush Ride, Forget Me Not, Hearts of Stone, A Nice, Indecent Little Town, White Bird, Knight Moves, Short Notice, and Silent Knight (Season Two). Season 4 was retitled Shin Knight Rider () (New Knight Rider) to reflect KITT's Super Pursuit Mode upgrade.
Latvia Ceojošais bruinieks
(Travelling Knight) Dubbed LTV1
Lebanon Knight Rider Subtitled LBC At the time, one of the most popular shows in Lebanon.
Lithuania Ratuotas Riteris
(Knight on Wheels) Dubbed TV3
Malaysia Knight Rider Unchanged TV3
Mexico El Auto Increible
(The Incredible Car) Dubbed Televisa
(1987-2006) KITT's voice was provided by Germán Robles who, oddly enough, was born in Spain.
Netherlands Knight Rider Subtitled RTL 7
Norway Knight Rider Subtitled TV3
New Zealand Knight Rider None
Pakistan Knight Rider PTV The series gained a massive following and even now cars can be seen with a row of red lights imitating KITT's scanner. It remains the most popular American TV show ever broadcast in the country to date.
Peru El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed Frecuencia Latina
(1985-1988) Knight Rider became a popular series in the 80s and 90's, even now it is widely recognized as a good show
Poland Nieustraszony
(Fearless) Lector Polsat
TV4
TVP 1
TVP 3 The character names and KITT itself have not been changed in the first translation, although in the second one KITT was called "K". Due to bad sound quality in some episodes, many fans were thinking that Michael was driving KARR. Although, in episode 3 or 4 of the first season, KITT says "Jednak wol by K 2000", which can be translated as "I want to remain as K 2000". That convinced Polish fans that Michael was driving KITT.
Portugal O Justiceiro
(The Bringer/Enforcer of Justice) Unchanged RTP1, TVI Some years after its prime reruns of the show were broadcast, there were the dubbed version from Brazil, which to many made the show unintentionally funnier than the original version (Brazilian and Portuguese people tend to consider each other's pronunciation funny in general).
Romania K.I.T.T.
(Knight Rider) Subtitled Tele7abc This show was one of the most successful series aired on Romanian television after the 1989 Revolution. Teenagers and kids of that period all know who KITT was.
Russia
(Knight of Roads) Dubbed STS, DTV
Saudi Arabia Knight Rider None Saudi Aramco Channel 3 & Saudi TV Channel 2 One of the few shows that was permitted airtime, despite the fact that many of the female actresses wore short shorts, something unacceptable in Saudi culture.
Slovenia Vitez za volanom
(Knight Behind the (steering) Wheel) Subtitled Kanal A
TV 3
South Africa Knight Rider None Knight Rider had an effect out of all proportion to its immediate stature at the time of production, by creating a significant circumvention of the UN imposed sanctions during the era of Apartheid. The episodes "Goliath pt 1 & pt. 2" with the confrontation between Garthe Knight and Michael Knight, and therefore between KITT and Goliath, were filmed in South West Africa, then the U.N. mandate of South Africa. Moreover, local black acting talent John Kani provided a compelling African Dictator, Tsombe Kuna, a supporting villain to Garthe Knight, as the driving force supporting the construction of Goliath. The effect of the production for the SABC's syndication was electric - they furnished the Knight Rider crew with all facilities, and a number of SABC crew names appear on the credits of the two part episode.
South Korea Z
(The Blitzkrieg Operation Z) Dubbed KBS
Spain El Coche Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed TVE
(1984-1988)
Antena 3 (1991-1998) "Coche" translates to "car", this is a stylistic difference of the Spanish language, whose vernacular varies from country to country) and FLAG was called "Fundación para la Ley y el Orden". The voice of KITT was dubbed by Carlos Revilla, a fondly remembered actor who later provided the voice of Homer Simpson. Funnily enough, in the Spanish version of the episode The Wizard of Evergreen Terrace, KITT makes an animated cameo and Mr. Revilla dubs both his voice and Homer's.
Sri Lanka Knight Rider Subtitled Rupavahini
ITN
Sweden Nattens riddare
(Knight of the Night) Subtitled The show has three names, "Nattens riddare", "Riddaren i natten" and "Knightrider".
Switzerland K 2000 (French)
Knight Rider (German and Italian) Dubbed Télévision suisse romande (TSR)
Schweizerisches Fernsehen 1 (SF1)
Televisione svizzera italiana(TSI) Same remarks as the french, german and italian shows.
Taiwan
(Thunderous Knight (errant)) Dubbed and subtitled for first run, bilingual broadcast and subtitled for repeats CTV Michael Knight's name was translated to be "" ("Mike Lee"). KITT was known as "" or "Thunderous Car".
Turkey Kara imek
(Black Lightning) Dubbed TRT 1 The show was such a big hit that during the years of the initial run, many automobiles and vans were fit with a thin row of red lights that imitated KITT's scanner. It has left such strong memories that stand-up comedian Cem Ylmaz came up with a series of television commercials as recent as 2005, where he had a talking car named GTT, a Murat 124 (a cheap car that was manufactured in 60's and 70's in Turkey based on Fiat 124), outfitted with the scanner. In one petrol commercial Yilmaz drag races his GTT 124 against a Corvette on the Istanbul Park raceway. They take off together, as the Corvette crosses the line and comes to a halt, the driver steps out to see Yilmaz playing a game of table football, casually proclaiming a 5-0 victory as the driver listens in.
Ukraine
(Knight Errant) Dubbed ICTV
United Kingdom Knight Rider None ITV1
Bravo
Virgin 1 Channel Five No longer airing on ITV1 and Channel Five.
In Germany and Austria the show was popular enough that it spawned a licensed German audioplay series available on cassettes which re-told the original TV series, only with more accurate translation than can be done for lip-synch dubbing, featuring the series' original dubbing voices but employing their own sound effects and scene music alongside the show's original theme.
In the UK the show was also a massive hit. The show raked in a large audience, even though it was not networked for much of its run, with each region showing episodes in their own selected time-slots and (as was common with imported shows) episodes were often shown out of sequence, sometimes edited for time and/or content as each region saw fit. Many regions had their own quirks with the show - for example, London region Thames split the very late episodes, which were not pulling in as many viewers, into two halves, airing them over Monday and Tuesday in a 5:15 pm slot. After the initial run of the series, many regions ran the unpopular edited half-hour versions in the late 1980s. Various ITV regions also gave the complete episode versions a repeat run in the mid-1990s. Although some regions, such as London's LWT, did not, those that did only showed the first three seasons. In 1997, it was shown by the newly launched Channel 5, who ran most episodes in a Saturday morning slot as part of their youth-orientated strand, first as a double-bill of episodes, then later with one episode on Saturday and one episode on Sunday. Although there was the occasional minor edit here and there, it was the first time that a lot of material (such as the opening trailers, which ITV often edited out) was shown on UK television. They ran the series to near the end of the third season, but did not show the fourth season despite many requests from fans; although they did show the feature-length fourth season opener, "Knight Of The Juggernaut", in a 'one-off' showing (the other feature-length episodes were also given airings in such 'one-off' slots several times). A couple of years later they too also aired the unpopular half-hour edit versions. It is currently being broadcast by Virgin Media owned channels Bravo and Virgin 1, who also broadcast the fourth season for the first time since the episodes were originally shown on ITV in the later 1980s. The show has not been broadcast on terrestrial UK TV for some time now, though the two spin-off TV movies get occasional airings on Channel 5, and ITV broadcast Team Knight Rider in the early 2000s.
In South America, except Brazil, the show was renamed El Auto Fantástico (The Fantastic Car) and is generally known by that title. Incidentally, many shows are renamed overseas to better suit the subtleties of different languages. In this case the play on the word "Knight" in the title (a triple meaning, with Michael Knight, the Knight Foundation, and the classic medieval Knight all playing part of the meaning) was not as effective in Spanish speaking countries, as the word Knight is translated to "Caballero" (meaning both "Knight" and "Gentleman"). El Auto Fantástico also contained slight differences in the naming of certain elements, with the Foundation for Law and Government (FLAG) being renamed FLO (La Fundación de la Ley y el Orden, translated as the Foundation for Law and Order) to suit the audience. Names of the characters remained unchanged, with the only other differences being the voices of the actors who recorded the lines in Spanish. Currently (2007) in Argentina and (2008) in Colombia the series is still being broadcast.
In The Philippines, Knight Rider was shown on GMA 7, Wednesdays in the 8:80pm time slot form 1983-1987 originally as an hour long show. It was later re-aired as in 1987-1988 as an edited 30 minute "Special Edition" show also on GMA 7.
Knight Rider still has a large following in Australia, New Zealand, Japan, India, Sri Lanka and China, and reruns of the show air across the world to this day.
[edit] Further reading
[edit] Nonfiction
Joe F. Huth and Richie F. Levine (2002). Knight Rider Legacy: The Unofficial Guide to the Knight Rider Universe. Writers Club Press. ISBN 0-595-23910-2.
[edit] Fiction
Glen Larson and Roger Hill (1983). Knight Rider. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42170-2 (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part Pilot episode)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Trust Doesn't Rust. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42181-8 (adapted from and expanded upon the first season episode of the same name)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Hearts of Stone. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42182-6 (adapted from and expanded upon the first season episode of the same name)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: The 24-Carat Assassin. (UK publication only) (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part second season episode 'Mouth of the Snake'. Interestingly, the back of the book states that it is adapted from All The Glitters - the working title for the story)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Mirror Image. (UK publication only) (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part second season episode Goliath. The back of the book states that it is adapted from Goliath and Goliath Returns, but the actual story is only adapted from Goliath. One of the interesting differences is that in the book, Garthe Knight is called Garthe Bishop. This novel also states that April is actually Devon's daughter, but this was never used in the series and is not considered canon)
A series of annuals were published each year in the UK by Grandreams. These books consisted of a mix of text stories and cartoon strips, as well as photos and articles on the shows stars and KITT. There were five annuals produced in total, each reflecting the different season of the show that was airing at the time, with the final two releases covering the final season. (The last annual was printed in a quite small quantity, due to popularity of the show gradually fading, and is considerably rarer as a result).
[edit] References
^ IMDB.com
^ Adalian, Josef (2007-09-26). "NBC taps Liman for 'Knight Rider'". Variety Magazine. www.variety.com. Retrieved on 2007-09-30.
^ a b c d e Andreeva, Nellie (2007-11-20). "Pair help KITT-start new 'Rider'", Hollywood Reporter, www.hollywoodreporter.com. Retrieved on 16 December 2007.
^ "Knight Cast Fills Out." scifi.com, 29 November 2007.
^ West, Kelly (2007-11-30). "Pictures Of Remake-Knight Rider's KITT Surface Online". Blend Television. www.cinemablend.com. Retrieved on 2007-11-31.
^ "Kilmer 'will voice' Knight Rider", bbc.co.uk, BBC (2008-02-07). Retrieved on 7 February 2008.
^ NBC Universal. NBC reveals complete 52-week program strategy, earlier than ever, that gives advertisers the opportunity to create unique marketing solutions. Press release. http://nbcumv.com/release_detail.nbc/nbcuniversaltelevision-20080402000000-nbcrevealscomplete.html.
^ Andreeva, Nellie (November 10, 2008). ""Knight Rider" changes gears, ejects stars", Hollywood Reporter.
^ Michael Fleming (2002-03-18). "Revolution revs 'Rider'", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ Marc Graser (2003-04-13). "Scribes revving up 'Knight Rider' pic", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ "Knightmare", Empire (2004-04-13). Retrieved on 14 April 2007.
^ Ian Mohr (2006-05-08). "TV's 'Knight' rides again", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ "Bloom snubs The Hoff's role", News.com.au (2006-09-01). Retrieved on 14 April 2007.
^ Brooke Tarnoff (2007-05-02). "David Hasselhoff in Knight Rider Movie? Perhaps.", UGO. Retrieved on 2 May 2007.
^ Mio Technology Press Release: "Knight Rider GPS by Mio Brings K.I.T.T. to Every Car." MiTAC Intl., 8 July 2008
^ Mio Knight Rider GPS has voice of KITT Inside - knight rider online . news
^ "Popular Fatt Man Does his Thing Live". Retrieved on 2008-09-23.
^ [1]
[edit] See also
Airwolf
Blue Thunder
The Highwayman
Street Hawk
Viper
Thunder in Paradise
Automan
[edit] External links
Wikiquote has a collection of quotations related to: Knight Rider (1982 TV series)
Knight Rider at the Internet Movie Database
Knight Rider at TV.com
[hide]v • d • eKnight Rider
Series Knight Rider (1982-1986) · Team Knight Rider (1997-1998) · Knight Rider (2008-present)
TV Movies Knight Rider 2000 (1991) · Knight Rider 2010 (1994) · Knight Rider (2008)
Spin-off Code of Vengeance (1985-1986)
Characters Michael Knight · KITT · KARR
See also David Hasselhoff · Glen A. Larson
Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Knight_Rider_(1982_TV_series)"
Categories: Knight Rider | Knight Rider television series | Crime television series | NBC network shows | Television shows set in California | Television series by NBC Universal Television | 1982 television series debuts | 1986 television series endings | 1980s American television series | Science fiction television series | Television shows produced by Universal Studios | Ocean Software
Hidden category: Articles needing additional references from August 2006ViewsArticle Discussion Edit this page History Personal toolsLog in / create account Navigation
Main page
Contents
Featured content
Current events
Random article
Search
Interaction
About Wikipedia
Community portal
Recent changes
Contact Wikipedia
Donate to Wikipedia
Help
Toolbox
What links here
Related changes
Upload file
Special pages
Printable version
Permanent link
Cite this page
Languages
esky
Deutsch
Eesti
Español
Français
Italiano
Lietuvi
Magyar
Nederlands
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Suomi
Svenska
Türkçe
This page was last modified on 5 January 2009, at 17:13. All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License. (See Copyrights for details.)
Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a U.S. registered 501(c)(3) tax-deductible nonprofit charity.
Privacy policy About Wikipedia Disclaimers
[Collapse] A Thank You from
Wikipedia Founder Jimmy Wales
[Expand] Support Wikipedia: a non-profit project. Donate Now » [Expand] Support Wikipedia: a non-profit project. — Donate Now
Knight Rider (1982 TV series)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Jump to: navigation, search
For other articles, see Knight Rider (disambiguation).
Knight Rider
Logo/titlecard for the original Knight Rider (1982)
Genre Action
Drama
Created by Glen A. Larson
Starring David Hasselhoff
Edward Mulhare
Patricia McPherson
(Season 1, 3-4)
Rebecca Holden
(Season 2)
Peter Parros
(Season 4)
Voices of KITT: William Daniels (uncredited)
Theme music composer Stu Phillips
Composer(s) Don Peake
Country of origin United States
Language(s) English
No. of seasons 4
No. of episodes 90 (List of episodes)
Production
Executive
producer(s) Glen A. Larson
Robert Foster
Associate
producer(s) Robert Ewing
Bernadette Joyce
Co-producer(s) Gino Grimaldi
Location(s) California
Running time 60 minutes (with commercials)
Production
company(s) Glen A. Larson Productions
Universal TV
Broadcast
Original channel NBC
Audio format Mono (later stereo)
Original run September 26, 1982 – August 8, 1986
Chronology
Followed by Knight Rider (2008 TV series)
Related shows Team Knight Rider
External links
IMDb profile
TV.com summary
Knight Rider is an American television series that originally ran from September 26, 1982, to August 8, 1986. The series was broadcast on NBC and starred David Hasselhoff as Michael Knight, a high-tech modern-day knight fighting crime. Michael Knight drove a sentient talking car with artificial intelligence. Conceived and produced by Glen A. Larson, the show was an instant hit. "I wanted to do The Lone Ranger with a car", Larson said in The Last Great Ride. "Kind of a sci-fi thing, with the soul of a western."
In 2008, following the broadcast of a TV movie used as a backdoor pilot, it was announced that a new season of Knight Rider will be put into production with the first new episode to be broadcast in September 2008.
Knight Rider reruns on Retro Television Network, Hulu, and Sleuth, an NBC Universal cable television channel in Widescreen letterbox format. In Canada, it airs on Saturday and Sunday on the DejaView network and on Prise 2 in French. In the UK, re-runs can be seen on the Satellite, Cable and Digital Terrestrial channel Bravo and Virgin 1 at selected times. Reruns may be seen at various times on the Super Drama TV channel on cable TV within Japan. In the Middle East the show can be seen on TV Land. In Malaysia, the show was aired during TV3 prime time slot back in 1986.
Contents [hide]
1 Plot
2 Cast
3 Spinoffs/Sequels
3.1 Code of Vengeance
3.2 Knight Rider 2000
3.3 Knight Rider 2010
3.4 Team Knight Rider
3.5 2008 television movie & sequel
3.6 Film adaptation
4 DVD releases
5 Knight Rider in popular culture
5.1 Automotive design/marketing
5.2 Cultural References
6 Scientific Applications
6.1 Biometrics
6.2 Toys, games and vehicles
6.3 Music
6.3.1 Theme music
6.3.2 Composer change
6.3.3 Use of popular music
6.4 Popularity in other countries
7 Further reading
7.1 Nonfiction
7.2 Fiction
8 References
9 See also
10 External links
[edit] Plot
Self-made billionaire Wilton Knight rescues police detective Michael Long after a near fatal shot to the face, giving him a new identity (via plastic surgery) and a new name: Michael Knight. Wilton selects Michael to be the muscle in the pilot program of his Knight Foundation-funded public justice organization, the Foundation for Law and Government (FLAG). The other half of this pilot program is the Knight Industries Two Thousand (KITT), a Pontiac Trans Am controlled by a computer with artificial intelligence. Michael and KITT are brought in during situations where "direct action might provide the only feasible solution."
Heading FLAG is Devon Miles, who provides Michael with directives and guidance. Dr. Bonnie Barstow is the chief engineer in charge of KITT's care, as well as technical assistant to Devon. (April Curtis fills this role in Season 2).
[edit] Cast
David Hasselhoff as Michael Knight: Michael Arthur Long is an undercover Las Vegas police detective who, while on a case, is shot in the face and nearly killed. Wilton Knight, creator of FLAG, contracts his doctors to save Long's life and reconstruct his face. With his new identity "Michael Knight", Long is provided with high tech crime fighting equipment, most notably the car nicknamed KITT. David Hasselhoff also played the villain Garthe Knight.
William Daniels (Voice) as KITT (Knight Industries Two Thousand): The autonomous car/artificial intelligence with whom Michael Knight is partnered.
Edward Mulhare as Devon Miles: The leader of FLAG, who appeared in nearly every episode to provide mission details to Knight and KITT. He was also the spokesperson for FLAG whenever it came under scrutiny.
Patricia McPherson as Bonnie Barstow: (Seasons 1, 3-4) She served as KITT's chief mechanic and as romantic tension for Michael. The character was dropped after the first season, but due to strong fan reaction and lobbying by Hasselhoff and Mulhare, she was returned for the third season and remained through the end of the series.
Rebecca Holden as April Curtis: (Season 2) Chief mechanic for KITT. The character was removed when Patricia McPherson returned.
Peter Parros as Reginald Cornelius III aka RC3: (Season 4) Driver of the FLAG mobile unit and occasional sideman for Michael & KITT.
[edit] Spinoffs/Sequels
[edit] Code of Vengeance
The two part episode "Mouth of the Snake" served as a backdoor pilot for a short lived series entitled Code of Vengeance, revolving around Vietnam vet David Dalton. The Knight Rider episode featured David exhibiting great gymnastics, not unlike The Six Million Dollar Man sans bionics, but when Code of Vengeance aired, Dalton was an ordinary-skilled drifter. It soon fell off the schedules after only five episodes.
[edit] Knight Rider 2000
Knight Rider 2000, a 1991 sequel movie featuring Michael Knight and Devon Miles, who is killed, with KITT being given a new sporty red body (a close facsimilie of the Pontiac Banshee IV concept car, was actually a Dodge Stealth with custom body work) as the Knight 4000, and serving as a Television pilot for a would-be new series starring Susan Norman as Shawn McCormick, but it did not sell.
[edit] Knight Rider 2010
Knight Rider 2010 is a 1994 movie loosely based on the show. In this version, a Classic 1969 Ford Mustang replaces the previously used Pontiac Trans Am; additionally, as there are so few links to the original show, it may not be considered canon other than for carrying the Knight Rider title. The film was penned by Miami Vice writer John Leekley.[1]
[edit] Team Knight Rider
In 1997, Team Knight Rider was introduced as a spinoff. Set sometime in the near future, the show featured a fleet of intelligent vehicles. Michael Knight returned at the end of the final episode of the first season, not however, played by David Hasselhoff. This was a cliffhanger intended to be explained in the next season. However, the show did not catch on and the second season was not commissioned. Team Knight Rider ran for 22 episodes.
[edit] 2008 television movie & sequel
Main articles: Knight Rider (2008 film) and Knight Rider (2008 TV series)
On September 26, 2007, NBC announced that it was creating a two-hour backdoor pilot to air later that season.[2] In the new version, Justin Bruening stars as the estranged son of Michael Knight, Mike Traceur.[3] Deanna Russo plays Traceur's one-time girlfriend and love interest, Sarah Graiman.[3] Bruce Davison co-stars as her father, physicist Charles Graiman, the original designer of KITT (Knight Industries Two Thousand).[3] Wayne Kasserman co-stars as Mike's roommate and friend.[4] David Hasselhoff also has a cameo as Michael Knight.[3] KITT is portrayed as a Ford Shelby GT 500 KR Mustang.[5]
Supervising producer Dave Andron wrote the pilot script, Doug Liman and Dave Bartis executive produced it.[3] NBC announced on December 13, 2007 that the new 2-hour pilot will air on February 17, 2008. Val Kilmer recorded the voice for the new KITT (Knight Industries Three Thousand) Mustang (the part had been recorded by Will Arnett, but he was asked to withdraw by General Motors because of Arnett's prior agreements with GM on advertising.[6]), and Sydney Tamiia Poitier, the youngest daughter of Sidney Poitier, played FBI agent Carrie Rivai.
After receiving good ratings, NBC announced that Knight Rider will return as a weekly series beginning in the fall of 2008. The show airs Wednesdays at 8:00pm/7:00pm CT.[7] The series premiered September 24, 2008 on NBC. In November 2008, NBC announced that the series had been picked up for a complete 22-episode season but that several cast members would be leaving and the storylines revamped after the original 13-episode order.[8]
[edit] Film adaptation
In March 2002, Revolution Studios announced a partnership with Mayhem Pictures to create a film adaptation of the TV series. The film would be re-designed to be similar to Revolution's previous project, XXX. Series creator Glen A. Larson was hired to write the first script draft, with the series' lead actor David Hasselhoff attached to advise the project and also have an onscreen role.[9] In April 2003, Revolution Studios hired screenwriters David Elliott and Paul Lovett to pen the film's script.[10] In April 2004, the premise of the film was described to have Hasselhoff reprise his role as Michael Knight, though he would be an elder statesman that would serve as a mentor to the protagonist like the character Devon Miles mentored Knight in the TV series. The protagonist would be Knight's son, inheriting the family business and driving the vehicle KITT. The producers' choice for the role was actor Ben Affleck.[11] The series' voice of KITT, William Daniels, was being sought by Hasselhoff to reprise his role.
In May 2006, The Weinstein Company acquired film rights to adapt Knight Rider from series creator Larson. He expressed his interest in the film adaptation as a potential franchise property.[12] The following September, Hasselhoff invited actor Orlando Bloom to portray Knight's son in the film adaptation, but Bloom turned down the offer.[13] In April 2007, Hasselhoff said that the film was in development at Miramax, and that he would at least have a cameo in the film.[14]
[edit] DVD releases
Universal Studios Home Entertainment has released all four seasons of Knight Rider on DVD in Regions 1, 2 & 4 for the very first time. The first season (which includes the Knight Rider 2000 bonus disc) was released on DVD in North America (United States and Canada) on August 3, 2004. The second season was released on April 12, 2005. The third season (which includes the bonus episode "Knight of the Rising Sun" as a taster of season four) was released on January 31, 2006. Season Three has some sound effects missing from some episodes (such as gun shots, eject lift, etc.) and by contacting Universal, they will send customers information about getting replacement discs sent to you via mail. The fourth and final season (which includes KITT's blueprints and a 1980s TV Flashback special) was released on April 4, 2006. DVDs of the first two seasons have subtitles in English, French, and Spanish, but season three DVDs have no French subtitles and season four DVDs have no Spanish subtitles, either.
DVD Name Ep# Region 1 Region 2 Region 3
(Taiwan only) Region 4
Season One 22 August 3, 2004 September 13, 2004 April 7, 2007 December 1, 2004
Season Two 24 April 12, 2005 July 4, 2005 July 24, 2007 September 19, 2005
Season Three 22 January 31, 2006 May 26, 2006 TBA July 12, 2006
Season Four 22 April 4, 2006 September 18, 2006 TBA September 20, 2006
The Complete Series 90 October 21, 2008 November 13, 2006 N/A N/A
[edit] Knight Rider in popular culture
[edit] Automotive design/marketing
It has been alleged that customers would visit their local Pontiac Dealership and request a Trans Am "Knight Rider" edition. Pontiac then told Glen Larson to refer to the car as a "Black T-Top" instead.
Knight Rider was a boon for General Motors Pontiac and also Cadillac. Pontiac supplied the Firebird Trans Am for the show, which in 1982 was a newly-redesigned model. Knight Rider promoted the Pontiac label for General Motors. Cadillac also benefited because Michael Knight's boss Devon sometimes drove a Cadillac. He would drive a Cadillac Seville, Cadillac Eldorado, or a stretch Cadillac DeVille limousine. In addition, General Motors supplied cars for the show's production.
On July 8, 2008, GPS manufacturer Mio Technology announced the release of a Knight Rider-themed GPS unit for a price of $270. The unit has the original Knight Rider logo printed above the display and features the voice of William Daniels.[15]
[edit] Cultural References
In The Simpsons episode "And Maggie Makes Three", the family watches "Boat Rider", a parody of Knight Rider.
[edit] Scientific Applications
[edit] Biometrics
This series was one of the first to display this future technology when it was demonstrated in the second episode of the series that only Michael's fingerprints could open KITT's doors.
[edit] Toys, games and vehicles
Various toy versions of KITT were released and produced solid profits. Among the more notable of the Knight Rider memorabilia includes the remote controlled KITT, the Knight Rider lunch box, and the deluxe version of KITT. This final model, sold by Kenner Toys and dubbed the "Knight Rider Voice Car", spoke electronically (actual voice of William Daniels), featured a detailed interior and a Michael Knight action figure as well. Also various electronics firms sold kits to add the running red lights to any car.
In the 80's there was a Knight Rider toy vehicle for Germany's Darda system.
Knight Rider was turned into a computer game in 1986 for several popular 8-bit formats, although it only received a partial release.
In the modern era, Knight Rider the Game was produced by Davilex International under license. Players could drive KITT through 15 missions and meeting characters from the show like Devon, Bonnie, KARR and Garthe Knight.
With the popularity of Knight Rider the Game, Davilex also released a sequel in late 2004. The game improved the overall structure of the game, but didn't follow the original series much as KITT has weapons and he uses them to fight robots.
In Japan, between 2002 and 2004, a Japanese toy manufacturer Aoshima which had the official license to produce Knight Rider merchandise, produced the Knight Rider FLAG trailer truck 1/28 scale model and a KITT and KARR mini-Z racers (these were R/C cars).
Charawheels 1/64 scale die-cast toy model of KITT (2004) — Charawheels is “Hot Wheels” in Japan. This toy is very hard to find now.
As with many popular series of the era (including The Dukes of Hazzard, The A-Team et al), ERTL released die-cast toys of KITT in three different sizes - the common miniature sized model, a 'medium' sized model, and a large sized model. These toys featured red reflective holograms on the nose to represent the scanner (however, they were located on the point of the nose, rather like the early mock-up of KITT seen in the Pilot) as opposed to altering the basic model design to incorporate the scanner as commonly seen in the series. The toys also included round steering wheels as opposed to KITT's customised one. Also in late 2004, 1/18 scale die-cast models of KITT and KARR were produced from ERTL complete with detailed interior and light up moving scanner just like in the series. KARR was later manufactured by Aoshima. They repainted the KITT models that they got from ERTL with KARR's colours and changed the scanner to amber. Both KITT and KARR sold very well both in stores and online. These models are still available on various websites selling die-cast models, as well as eBay.
In September 2006, Hitari, a UK based company that produces remote control toy cars, released the Knight Rider KITT remote control car in 1/15 scale complete with the working red scanner lights, KITT's voice from the TV show and the car's turbine engine sound with the "whoosh whoosh" scanner sound effect. This can still be found online at eBay or at some stores in the UK.
In March 2007, Advanced Mobile Solutions Ltd (AMS) published the Knight Rider mobile game in 2D and 3D versions. The game has been released on wireless carriers' networks in Europe with a planned Q2 2007 release in the U.S. and Asia. In the 10 multi-level missions, the user plays avatar Michael Knight and drives KITT to combat enemies such as KARR, Goliath, the Fist and others.
In June 2008, it was announced that a GPS system with Knight Rider stylings and the voice of KITT (William Daniels) was being made by Mio Technology and would be released in autumn.[16]
[edit] Music
The series had a strong musical connection, the theme tune has been sampled and remixed a number of times, and episodes featured popular music tracks as well as original compositions.
[edit] Theme music
A number of performers have released and remixed the main Knight Rider theme (which was written by series producer Glen A. Larson and Stu Phillips ):
In 1983, the theme music was released on a 45 rpm during the holiday season. Produced by Glen Ballard & Brock Walsh under the performer title "Kitt The Amazing Car of Tomorrow" with narration by William Daniels & David Hasselhoff but mostly by an unknown performer. This single was titled "A Knightrider Christmas" on MCA Records 52330.
The theme music was sampled for two 1997 hit singles: Busta Rhymes' "Fire It Up" and Timbaland & Magoo's "Clock Strikes [Remix]".
The theme was also released by TV Junkeez in 1999.
Using the name "Michael Knight", DMX Krew released a 12" vinyl, "Knight Ryder", with a cover of the theme. The B-side is a track called "Trans-Am Beats."
UK Garage outfit So Solid Crew sampled it for their 2002 hit "Ride Wid Us."
In 2000, female rapper Lil Kim also sampled this tune in the song "How Many Licks" featuring Sisqo on The Notorious K.I.M. album.
Panjabi MC also sampled the theme tune for his 2002/2003 UK and European crossover Bhangra influenced dance hit, "Mundian to Bach Ke (Beware of the Boys)". A remix to Panjabi MC's song featured Jay-Z.
In 2003 the Mexican electronic-music band Sonido Lasser Drakar performed a remix from the theme, it was called "Pontiac Firebird 82" as a tribute to the car that was portrayed KITT. Pat Thomi, a prolific session guitarist, played the guitar on the original theme.
Armenian-American metal band System of a Down played a guitar variation of the theme in their song "I-E-A-I-A-I-O."
Swedish deathrash outfit The Crown adapted the opening notes of the theme tune for the bridge of their song "The Speed Of Darkness", which appears on their 2002 Crowned In Terror album and its 2004 revision, Crowned Unholy.
Swedish melodic death metal band In Flames used the theme to open their set during the Unholy Alliance tour in 2006.
Australian DJ Fatt Dex and MC Trey released "Creepin'" in 2001 which takes inspiration from the theme.[17]
Classical music fans will note a striking similarity between the opening motif of the Knight Rider theme and the opening fanfare of the "March and Procession of Bacchus" by Léo Delibes.
[edit] Composer change
When Stu Phillips left the series, Don Peake became the music composer and did the remaining 77 episodes during the rest of the series. The change of the style between the composers can be felt in the middle of the first season, from Hearts of Stone onward. The style of the music composed by Phillips was more symphonic, Peake's was more electronic and rock.
[edit] Use of popular music
Knight Rider has the distinction of being one of the first U.S. television series to utilize popular music throughout the episodes. Most of the time, for cost reasons, a cover band was hired to perform the songs (so that the production company only had to pay for a license for the song itself and not the original artist's recording of it). Most of the songs were used in driving montages, although music did figure prominently in the plot of the episode "White Line Warriors", in which a radio disc jockey played the John Cougar Mellencamp song "Crumblin' Down" (albeit performed by a cover band) as a signal to robbers. It would not be until 1984 that Miami Vice would go further in its use of music, both original and popular, for both dramatic scenes and action scenes.
[edit] Popularity in other countries
This section needs additional citations for verification.
Please help improve this article by adding reliable references. Unsourced material may be challenged and removed. (August 2006)
Knight Rider proved immensely popular overseas, and continues in syndication in various countries today.
Country Foreign title Translation Network(s) Notes
Argentina El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed
Australia Knight Rider None Nine Network
TV1 First run on the Nine Network, generally shortly after first runs in the US, Knight Rider never really ran in repeats in Australia until the formation of pay-tv channel TV1.
Austria Knight Rider Dubbed ORF1
ATV See: Germany
Brazil A Super Máquina
(The Super Machine) Dubbed SBT (TVS) (1984-1985)
Rede Record (1988-1993)
Channel 21 (Play TV) (1996-1999)
Bangladesh Knight Rider Unchanged
BTV (National TV) Was a very popular series on TV in the mid 80's. Aired on Wednesdays at 9pm
Bulgaria
(Midnight Rider) Dubbed
Diema (2008) KITT remained and Michael Knight was . Although the false translation of the title, the name remained the same and was not translated.
China
(Thunderous Knight (errant)) Dubbed CCTV (1993) Michael Knight's name was transliterarily as ("mai-ke-nai-te"). KITT was transliterated as “”(ji-te).
Colombia El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed Cadena Uno (1985-1991)
Canal Uno (2006-2008) Knight Rider became a popular series in the 80's. Now run in repeats, as a cult show.
Costa Rica El Auto Fantastico
(The Fantastic Car) Dubbed Channel 7
Channel 6
Czech Republic Knight Rider Dubbed Czech TV
TV Prima
Denmark Knight Rider Subtitled TV3
Dominican Republic El Auto Fantástico Dubbed Telesistema
Teleantillas
Ecuador El Auto Fantástico Dubbed Telecentro (TC) - 1980s, 2008 Telesistema (RTS) - 1990s.
Estonia Knight Rider Subtitled TV3 First appeared on Estonian TV in the form of a mock KITT voice in numerous salt cracker commercials featuring clips of the show where Hasselhoff is eating crackers.
Finland Ritari Ässä
(Knight Ace) Subtitled MTV The Swedish speaking minority in Finland may use either the Finnish title or Swedish (identical to English) title when talking about the show.
France K 2000 Dubbed M6
TF1
NT1 (2006) K 2000: K for Knight, the intro also reference Michael as a knight and his horse. It first debuted on La Cinq.
Germany Knight Rider Dubbed RTL
Super RTL
Das Vierte The show's opening text has been changed to: Knight Rider - ein Auto, ein Computer, ein Mann - Ein Mann und sein Auto kämpfen gegen das Unrecht (Knight Rider - a car, a computer, a man - A man and his car fight against injustice). The FLAG was called "Foundation für Recht und Verfassung" (Foundation for Law and Constitution).
Greece
(O Ippotis tis asfaltou)
(The Knight of Asphalt) Subtitled In the late 1980s, a Greek b-movie was produced, based on a Greek version of Knight Rider, called "Psit", starring the comedy actor Kostas Voutsas in the role of Michalis Nichtas ( ), a transliteration of the name Michael Night (not Knight).
Hungary Knight Rider Dubbed KITT was voiced by László Versényi, although much deeper than the original. The reason for such a deep voice was that Hungarian people were not used to a telephonic voice like William Daniels' KITT. Most of KITT's functions were translated in a way that they were named "Mode", for example, "Turbo Boost" was called "Turbo Mode", or sometimes "Turbo Drive". Super Pursuit Mode was translated S-P-M-Stage (S-P-M-Fokozat). During the original airing in 1992, the episodes were disordered, because there were no numbering on the master tapes. The dubbers made a new order, and it was left in this scrambled way until the latest airing in 2005-2006, when the episodes were aired according to the original episode sequence.[18] FLAG was translated as "Jogért és Igazságért Alapítvány (Foundation for Right and Justice). In Hungary, Knight Rider was one of the first crime fighter series and is still popular among many fans. The introduction soundtrack is always the instrumental from the pilot "Knight of the Phoenix", the narrated version is never used.
India Knight Rider Doordarshan
Star World
Indonesia Knight Rider Subtitled RCTI
Israel Abir al Galgalim
(Knight on Wheels) Most people
Italy Supercar Dubbed Italia 1 This is widely recognized as one of the most successful series in the history of Italian television. The introduction soundtrack is always the instrumental from the pilot "Knight of the Phoenix", the narrated version is never used. The same way, the ending quote "One man can make a difference, Michael", at the epilogue, is replaced with only the soundtrack, giving the audience the classical image of the venture hero riding away, rather than the one of a person with a mission stated by a dead man. A different character interpretation is present in many lines from KITT, especially from early episodes. Assuming that KITT's behavior while speaking is in between HAL9000 from 2001 and VINCENT from The Black Hole, there are lines (for example, in the pilot, when KITT returns to Michael after having been stolen) where it sounds much more formal and distant (like HAL9000) in Italian than in the original dialogue. The voice was also deeper than the English one, so much that at the beginning of Season 2 ("Goliath") the dubbing actor was changed. The early voice belongs to Adolfo Lastretti and the later one, closer to the original, to Massimo Venturiello. An edition aired in the Italian-speaking Switzerland in 1985 had, for at least a couple of episodes, a different audio mix, with the front scanner "humming" noise removed or heavily lowered. It also sported the original title in the opening sequence.
Japan in Katakana
(Romaji: Naito Raid)
(Knight Rider) Dubbed TV Asahi The sequence of the episodes was very different from the original. For example, "Voo Doo Knight" was the last episode in the USA, but "The Scent of Roses" was the last one in Japan. Most season two episodes were aired before starting Season One. The following episodes (from Season One unless otherwise indicated) were not aired in Japan, but they are still available in the Japanese version (Region 2) of Knight Rider DVDs: Slammin' Sammy's Stunt Show Spectacular, Not a Drop to Drink, A Plush Ride, Forget Me Not, Hearts of Stone, A Nice, Indecent Little Town, White Bird, Knight Moves, Short Notice, and Silent Knight (Season Two). Season 4 was retitled Shin Knight Rider () (New Knight Rider) to reflect KITT's Super Pursuit Mode upgrade.
Latvia Ceojošais bruinieks
(Travelling Knight) Dubbed LTV1
Lebanon Knight Rider Subtitled LBC At the time, one of the most popular shows in Lebanon.
Lithuania Ratuotas Riteris
(Knight on Wheels) Dubbed TV3
Malaysia Knight Rider Unchanged TV3
Mexico El Auto Increible
(The Incredible Car) Dubbed Televisa
(1987-2006) KITT's voice was provided by Germán Robles who, oddly enough, was born in Spain.
Netherlands Knight Rider Subtitled RTL 7
Norway Knight Rider Subtitled TV3
New Zealand Knight Rider None
Pakistan Knight Rider PTV The series gained a massive following and even now cars can be seen with a row of red lights imitating KITT's scanner. It remains the most popular American TV show ever broadcast in the country to date.
Peru El Auto Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed Frecuencia Latina
(1985-1988) Knight Rider became a popular series in the 80s and 90's, even now it is widely recognized as a good show
Poland Nieustraszony
(Fearless) Lector Polsat
TV4
TVP 1
TVP 3 The character names and KITT itself have not been changed in the first translation, although in the second one KITT was called "K". Due to bad sound quality in some episodes, many fans were thinking that Michael was driving KARR. Although, in episode 3 or 4 of the first season, KITT says "Jednak wol by K 2000", which can be translated as "I want to remain as K 2000". That convinced Polish fans that Michael was driving KITT.
Portugal O Justiceiro
(The Bringer/Enforcer of Justice) Unchanged RTP1, TVI Some years after its prime reruns of the show were broadcast, there were the dubbed version from Brazil, which to many made the show unintentionally funnier than the original version (Brazilian and Portuguese people tend to consider each other's pronunciation funny in general).
Romania K.I.T.T.
(Knight Rider) Subtitled Tele7abc This show was one of the most successful series aired on Romanian television after the 1989 Revolution. Teenagers and kids of that period all know who KITT was.
Russia
(Knight of Roads) Dubbed STS, DTV
Saudi Arabia Knight Rider None Saudi Aramco Channel 3 & Saudi TV Channel 2 One of the few shows that was permitted airtime, despite the fact that many of the female actresses wore short shorts, something unacceptable in Saudi culture.
Slovenia Vitez za volanom
(Knight Behind the (steering) Wheel) Subtitled Kanal A
TV 3
South Africa Knight Rider None Knight Rider had an effect out of all proportion to its immediate stature at the time of production, by creating a significant circumvention of the UN imposed sanctions during the era of Apartheid. The episodes "Goliath pt 1 & pt. 2" with the confrontation between Garthe Knight and Michael Knight, and therefore between KITT and Goliath, were filmed in South West Africa, then the U.N. mandate of South Africa. Moreover, local black acting talent John Kani provided a compelling African Dictator, Tsombe Kuna, a supporting villain to Garthe Knight, as the driving force supporting the construction of Goliath. The effect of the production for the SABC's syndication was electric - they furnished the Knight Rider crew with all facilities, and a number of SABC crew names appear on the credits of the two part episode.
South Korea Z
(The Blitzkrieg Operation Z) Dubbed KBS
Spain El Coche Fantástico
(The Fantastic Car) Dubbed TVE
(1984-1988)
Antena 3 (1991-1998) "Coche" translates to "car", this is a stylistic difference of the Spanish language, whose vernacular varies from country to country) and FLAG was called "Fundación para la Ley y el Orden". The voice of KITT was dubbed by Carlos Revilla, a fondly remembered actor who later provided the voice of Homer Simpson. Funnily enough, in the Spanish version of the episode The Wizard of Evergreen Terrace, KITT makes an animated cameo and Mr. Revilla dubs both his voice and Homer's.
Sri Lanka Knight Rider Subtitled Rupavahini
ITN
Sweden Nattens riddare
(Knight of the Night) Subtitled The show has three names, "Nattens riddare", "Riddaren i natten" and "Knightrider".
Switzerland K 2000 (French)
Knight Rider (German and Italian) Dubbed Télévision suisse romande (TSR)
Schweizerisches Fernsehen 1 (SF1)
Televisione svizzera italiana(TSI) Same remarks as the french, german and italian shows.
Taiwan
(Thunderous Knight (errant)) Dubbed and subtitled for first run, bilingual broadcast and subtitled for repeats CTV Michael Knight's name was translated to be "" ("Mike Lee"). KITT was known as "" or "Thunderous Car".
Turkey Kara imek
(Black Lightning) Dubbed TRT 1 The show was such a big hit that during the years of the initial run, many automobiles and vans were fit with a thin row of red lights that imitated KITT's scanner. It has left such strong memories that stand-up comedian Cem Ylmaz came up with a series of television commercials as recent as 2005, where he had a talking car named GTT, a Murat 124 (a cheap car that was manufactured in 60's and 70's in Turkey based on Fiat 124), outfitted with the scanner. In one petrol commercial Yilmaz drag races his GTT 124 against a Corvette on the Istanbul Park raceway. They take off together, as the Corvette crosses the line and comes to a halt, the driver steps out to see Yilmaz playing a game of table football, casually proclaiming a 5-0 victory as the driver listens in.
Ukraine
(Knight Errant) Dubbed ICTV
United Kingdom Knight Rider None ITV1
Bravo
Virgin 1 Channel Five No longer airing on ITV1 and Channel Five.
In Germany and Austria the show was popular enough that it spawned a licensed German audioplay series available on cassettes which re-told the original TV series, only with more accurate translation than can be done for lip-synch dubbing, featuring the series' original dubbing voices but employing their own sound effects and scene music alongside the show's original theme.
In the UK the show was also a massive hit. The show raked in a large audience, even though it was not networked for much of its run, with each region showing episodes in their own selected time-slots and (as was common with imported shows) episodes were often shown out of sequence, sometimes edited for time and/or content as each region saw fit. Many regions had their own quirks with the show - for example, London region Thames split the very late episodes, which were not pulling in as many viewers, into two halves, airing them over Monday and Tuesday in a 5:15 pm slot. After the initial run of the series, many regions ran the unpopular edited half-hour versions in the late 1980s. Various ITV regions also gave the complete episode versions a repeat run in the mid-1990s. Although some regions, such as London's LWT, did not, those that did only showed the first three seasons. In 1997, it was shown by the newly launched Channel 5, who ran most episodes in a Saturday morning slot as part of their youth-orientated strand, first as a double-bill of episodes, then later with one episode on Saturday and one episode on Sunday. Although there was the occasional minor edit here and there, it was the first time that a lot of material (such as the opening trailers, which ITV often edited out) was shown on UK television. They ran the series to near the end of the third season, but did not show the fourth season despite many requests from fans; although they did show the feature-length fourth season opener, "Knight Of The Juggernaut", in a 'one-off' showing (the other feature-length episodes were also given airings in such 'one-off' slots several times). A couple of years later they too also aired the unpopular half-hour edit versions. It is currently being broadcast by Virgin Media owned channels Bravo and Virgin 1, who also broadcast the fourth season for the first time since the episodes were originally shown on ITV in the later 1980s. The show has not been broadcast on terrestrial UK TV for some time now, though the two spin-off TV movies get occasional airings on Channel 5, and ITV broadcast Team Knight Rider in the early 2000s.
In South America, except Brazil, the show was renamed El Auto Fantástico (The Fantastic Car) and is generally known by that title. Incidentally, many shows are renamed overseas to better suit the subtleties of different languages. In this case the play on the word "Knight" in the title (a triple meaning, with Michael Knight, the Knight Foundation, and the classic medieval Knight all playing part of the meaning) was not as effective in Spanish speaking countries, as the word Knight is translated to "Caballero" (meaning both "Knight" and "Gentleman"). El Auto Fantástico also contained slight differences in the naming of certain elements, with the Foundation for Law and Government (FLAG) being renamed FLO (La Fundación de la Ley y el Orden, translated as the Foundation for Law and Order) to suit the audience. Names of the characters remained unchanged, with the only other differences being the voices of the actors who recorded the lines in Spanish. Currently (2007) in Argentina and (2008) in Colombia the series is still being broadcast.
In The Philippines, Knight Rider was shown on GMA 7, Wednesdays in the 8:80pm time slot form 1983-1987 originally as an hour long show. It was later re-aired as in 1987-1988 as an edited 30 minute "Special Edition" show also on GMA 7.
Knight Rider still has a large following in Australia, New Zealand, Japan, India, Sri Lanka and China, and reruns of the show air across the world to this day.
[edit] Further reading
[edit] Nonfiction
Joe F. Huth and Richie F. Levine (2002). Knight Rider Legacy: The Unofficial Guide to the Knight Rider Universe. Writers Club Press. ISBN 0-595-23910-2.
[edit] Fiction
Glen Larson and Roger Hill (1983). Knight Rider. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42170-2 (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part Pilot episode)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Trust Doesn't Rust. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42181-8 (adapted from and expanded upon the first season episode of the same name)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Hearts of Stone. Pinnacle Books. ISBN 0-523-42182-6 (adapted from and expanded upon the first season episode of the same name)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: The 24-Carat Assassin. (UK publication only) (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part second season episode 'Mouth of the Snake'. Interestingly, the back of the book states that it is adapted from All The Glitters - the working title for the story)
Glen Larson and Roger Hill (1984). Knight Rider: Mirror Image. (UK publication only) (adapted from and expanded upon the feature-length / two-part second season episode Goliath. The back of the book states that it is adapted from Goliath and Goliath Returns, but the actual story is only adapted from Goliath. One of the interesting differences is that in the book, Garthe Knight is called Garthe Bishop. This novel also states that April is actually Devon's daughter, but this was never used in the series and is not considered canon)
A series of annuals were published each year in the UK by Grandreams. These books consisted of a mix of text stories and cartoon strips, as well as photos and articles on the shows stars and KITT. There were five annuals produced in total, each reflecting the different season of the show that was airing at the time, with the final two releases covering the final season. (The last annual was printed in a quite small quantity, due to popularity of the show gradually fading, and is considerably rarer as a result).
[edit] References
^ IMDB.com
^ Adalian, Josef (2007-09-26). "NBC taps Liman for 'Knight Rider'". Variety Magazine. www.variety.com. Retrieved on 2007-09-30.
^ a b c d e Andreeva, Nellie (2007-11-20). "Pair help KITT-start new 'Rider'", Hollywood Reporter, www.hollywoodreporter.com. Retrieved on 16 December 2007.
^ "Knight Cast Fills Out." scifi.com, 29 November 2007.
^ West, Kelly (2007-11-30). "Pictures Of Remake-Knight Rider's KITT Surface Online". Blend Television. www.cinemablend.com. Retrieved on 2007-11-31.
^ "Kilmer 'will voice' Knight Rider", bbc.co.uk, BBC (2008-02-07). Retrieved on 7 February 2008.
^ NBC Universal. NBC reveals complete 52-week program strategy, earlier than ever, that gives advertisers the opportunity to create unique marketing solutions. Press release. http://nbcumv.com/release_detail.nbc/nbcuniversaltelevision-20080402000000-nbcrevealscomplete.html.
^ Andreeva, Nellie (November 10, 2008). ""Knight Rider" changes gears, ejects stars", Hollywood Reporter.
^ Michael Fleming (2002-03-18). "Revolution revs 'Rider'", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ Marc Graser (2003-04-13). "Scribes revving up 'Knight Rider' pic", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ "Knightmare", Empire (2004-04-13). Retrieved on 14 April 2007.
^ Ian Mohr (2006-05-08). "TV's 'Knight' rides again", Variety. Retrieved on 14 April 2007.
^ "Bloom snubs The Hoff's role", News.com.au (2006-09-01). Retrieved on 14 April 2007.
^ Brooke Tarnoff (2007-05-02). "David Hasselhoff in Knight Rider Movie? Perhaps.", UGO. Retrieved on 2 May 2007.
^ Mio Technology Press Release: "Knight Rider GPS by Mio Brings K.I.T.T. to Every Car." MiTAC Intl., 8 July 2008
^ Mio Knight Rider GPS has voice of KITT Inside - knight rider online . news
^ "Popular Fatt Man Does his Thing Live". Retrieved on 2008-09-23.
^ [1]
[edit] See also
Airwolf
Blue Thunder
The Highwayman
Street Hawk
Viper
Thunder in Paradise
Automan
[edit] External links
Wikiquote has a collection of quotations related to: Knight Rider (1982 TV series)
Knight Rider at the Internet Movie Database
Knight Rider at TV.com
[hide]v • d • eKnight Rider
Series Knight Rider (1982-1986) · Team Knight Rider (1997-1998) · Knight Rider (2008-present)
TV Movies Knight Rider 2000 (1991) · Knight Rider 2010 (1994) · Knight Rider (2008)
Spin-off Code of Vengeance (1985-1986)
Characters Michael Knight · KITT · KARR
See also David Hasselhoff · Glen A. Larson
Retrieved from "http://en.wikipedia.org/wiki/Knight_Rider_(1982_TV_series)"
Categories: Knight Rider | Knight Rider television series | Crime television series | NBC network shows | Television shows set in California | Television series by NBC Universal Television | 1982 television series debuts | 1986 television series endings | 1980s American television series | Science fiction television series | Television shows produced by Universal Studios | Ocean Software
Hidden category: Articles needing additional references from August 2006ViewsArticle Discussion Edit this page History Personal toolsLog in / create account Navigation
Main page
Contents
Featured content
Current events
Random article
Search
Interaction
About Wikipedia
Community portal
Recent changes
Contact Wikipedia
Donate to Wikipedia
Help
Toolbox
What links here
Related changes
Upload file
Special pages
Printable version
Permanent link
Cite this page
Languages
esky
Deutsch
Eesti
Español
Français
Italiano
Lietuvi
Magyar
Nederlands
Norsk (bokmål)
Polski
Português
Suomi
Svenska
Türkçe
This page was last modified on 5 January 2009, at 17:13. All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License. (See Copyrights for details.)
Wikipedia® is a registered trademark of the Wikimedia Foundation, Inc., a U.S. registered 501(c)(3) tax-deductible nonprofit charity.
Privacy policy About Wikipedia Disclaimers
Stoere kerels
Gisteren in de stad, uurtje of 01:00, liepen er 5 'z-siders' - amper 20 jaar - stuiterend van de pillen en/of de drank door de stad heel stoer te doen. Willekeurig wie hen passeerde werd uitgedaagd, van de fiets geschopt en in elkaar geslagen. Lekker stoer zo met zijn vijven tegen één of twee willekeurige personen. Het toont maar weer eens aan dat niet er niet alleen nog veel 'zinloos' geweld is maar dat er ook nog veel zinloze mensen op de aardkloot rondlopen. Mensen die anderen kwetsen, kapot maken of financieel duperen puur voor eigen genot. Ik hoop dat de vijf en alle gelijksoortigen hun verdiende loon nog eens krijgen. Ik twijfel er niet aan dat dat ook zal gebeuren. Het voorval van gisteravond deed me weer terug denken aan een vechtpartij van een aantal jaren geleden waarbij 'z-siders' een kennis van me die aan één oog blind was zo in elkaar hebben geschopt dat het andere oog nu ook niet meer goed functioneert. Een reden voor eenzijdige matpartij was er natuurlijk niet maar de Z-siders hadden gewoon zin in een verzetje. Denk er maar eens over na wat voor een leed je bij anderen veroozaakt en hoeveel schade je aan mens en maatschappij aanricht met je oeverloos domme gedrag.
Gisteren in de stad, uurtje of 01:00, liepen er 5 'z-siders' - amper 20 jaar - stuiterend van de pillen en/of de drank door de stad heel stoer te doen. Willekeurig wie hen passeerde werd uitgedaagd, van de fiets geschopt en in elkaar geslagen. Lekker stoer zo met zijn vijven tegen één of twee willekeurige personen. Het toont maar weer eens aan dat niet er niet alleen nog veel 'zinloos' geweld is maar dat er ook nog veel zinloze mensen op de aardkloot rondlopen. Mensen die anderen kwetsen, kapot maken of financieel duperen puur voor eigen genot. Ik hoop dat de vijf en alle gelijksoortigen hun verdiende loon nog eens krijgen. Ik twijfel er niet aan dat dat ook zal gebeuren. Het voorval van gisteravond deed me weer terug denken aan een vechtpartij van een aantal jaren geleden waarbij 'z-siders' een kennis van me die aan één oog blind was zo in elkaar hebben geschopt dat het andere oog nu ook niet meer goed functioneert. Een reden voor eenzijdige matpartij was er natuurlijk niet maar de Z-siders hadden gewoon zin in een verzetje. Denk er maar eens over na wat voor een leed je bij anderen veroozaakt en hoeveel schade je aan mens en maatschappij aanricht met je oeverloos domme gedrag.
Stoere kerels
Gisteren in de stad, uurtje of 01:00, liepen er 5 'z-siders' - amper 20 jaar - stuiterend van de pillen en/of de drank door de stad heel stoer te doen. Willekeurig wie hen passeerde werd uitgedaagd, van de fiets geschopt en in elkaar geslagen. Lekker stoer zo met zijn vijven tegen één of twee willekeurige personen. Het toont maar weer eens aan dat niet er niet alleen nog veel 'zinloos' geweld is maar dat er ook nog veel zinloze mensen op de aardkloot rondlopen. Mensen die anderen kwetsen, kapot maken of financieel duperen puur voor eigen genot. Ik hoop dat de vijf en alle gelijksoortigen hun verdiende loon nog eens krijgen. Ik twijfel er niet aan dat dat ook zal gebeuren. Het voorval van gisteravond deed me weer terug denken aan een vechtpartij van een aantal jaren geleden waarbij 'z-siders' een kennis van me die aan één oog blind was zo in elkaar hebben geschopt dat het andere oog nu ook niet meer goed functioneert. Een reden voor eenzijdige matpartij was er natuurlijk niet maar de Z-siders hadden gewoon zin in een verzetje. Denk er maar eens over na wat voor een leed je bij anderen veroozaakt en hoeveel schade je aan mens en maatschappij aanricht met je oeverloos domme gedrag.
waar staat dat?
kijk het tijdstip van posten,dus ik heb een vermoeden
ja pf maar waar
Simplon Poppodium
* Geschiedenis
* Missie
* Huis- en gedragsregels
* Vrijwilligers
* Vacatures
* Zaalverhuur
* Technische specificaties
* Sponsoring
* Popschool
Join mailinglist
* programma
* tickets
* Pics/video
* info
* contact
Info
Hou je van muziek, feestjes en concerten en woon je in de regio Groningen? Dan moet je zeker een keer naar Simplon gaan! Simplon is een poppodium in Groningen met een vernieuwende en gevarieerde programmering voor alle leeftijden.
Al 30 jaar zit Simplon aan het Boterdiep 69, vijf minuten lopen vanaf het centrum van Groningen. Het gebouw werd ooit gebruikt als regenjassenfabriek, daarna werd er een jongeren cultuurpodium van gemaakt en nu is het na een grote verbouwing een heus poppodium. Simplon is na al die jaren nog steeds DE plek waar iedereen terecht kan. Van pop, rock, metal, hiphop, punk of house, iedere muziekliefhebber komt in Simplon aan zijn trekken.
Iedere donderdag staat tijdens ‘PERRON’ nieuw regionaal of nationaal talent op het podium. Zo geeft Simplon de kans aan beginnende jonge bands om ook eens een keer voor een groot publiek in een poppodium op te treden. Vaak staan de beste van deze bandjes later weer in het voorprogramma van een bekende grote Nederlandse of buitenlandse band. De grote concerten vinden meestal plaats op vrijdag. Dus als jouw weekeind begint zou je er eens over na kunnen denken om een concertje te komen pikken. Op zaterdagen kun je hier terecht voor de meest unieke dancefeesten van Groningen. Je kunt hierbij denken aan het populaire drum ’n bass feest Machtig, maar ook Technootjes en Ik HAAT... komen in de top 5 van de bezoekers voor. Ook heel populair is de maandelijkse Comedy Night, waar bekende comedians met hun meest hilarische grappen het publiek aan het lachen en gieren maken.
Simplon staat bekend om de uitstekende geluidskwaliteit in haar 2 concertzalen. Op de benedenverdieping van het gebouw bevindt zich de grote zaal met een maximum capaciteit van 400 bezoekers. Op de bovenverdieping zitten het gezellige café en de kleine zaal waar ruimte geboden kan worden aan maximaal 200 bezoekers. In onze Lounge naast het café kan je internetten en van films genieten.
De organisatie van Simplon heeft een team van vaste krachten op kantoor, waaronder directie, programmering, techniek, pr en administratie. Achter de bar worden we bijgestaan door heel veel enthousiaste en leuke vrijwilligers. Daarnaast hebben we ook hulp van vrijwilligers voor onder andere de bandbegeleiding, decoratie, promotie en fotografie. Lijkt het jou ook leuk om vrijwilliger te worden bij Simplon? Kijk dan onder 'vacatures' of er nog een leuke functie voor je bij zit.
janfebmaartapril
januari
do
08-01
Metal
Perron metal, Symphony of Destruction, Abducted, WinterSiege
vr
09-01
Punk
Human Alert's Rock 'n Roel Boekpresentatie
za
10-01
Dance
Best of the 90's
do
15-01
Festival
Eurosonic
vr
16-01
Festival
Eurosonic
za
17-01
Pop/rock
Dommels Locals Only! On tour
do
22-01
Singer/Songwriter
Perron, cd presentatie Marike van der Meij
vr
23-01
Punk
San Andreas + Believeisadoubt
za
24-01
Balkan/ska
Balkan Beatz + Dorlene Love
wo
28-01
Comedy
Comedy Explosion
do
29-01
Punk
Perron punk, Cd-presentatie Long Way Down
vr
30-01
Reggae
Beef
vr
30-01
Pop/rock
Presentatie Popschool
za
31-01
Hiphop
Osdorp Posse, afscheidstour
Nieuw bevestigd:
30 januari
BEEF
20 februari
A Balladeer
27 februari
Dio
28 februari
Skream
7 maart
Carl Craig
13 maart
Roosbeef
27 maart
Giovanca
3 april
Watcha Clan
17 april
Wicked Jazz Sounds Band
DOWNLOAD DE AGENDA:
januari
Metal Battle
Wil jij met je band meedoen aan de metal battle op 13 februari, en kom je uit de provincie Groningen? Geef je dan nu op voor 31 december! kijk voor meer info op http://metalscombined.nl
Simplon zoekt vrijwilligers
Wij zoeken op korte termijn nieuwe vrijwilligers voor o.a. de horeca en pr.
Kijk hier voor meer vacatures.
* Geschiedenis
* Missie
* Huis- en gedragsregels
* Vrijwilligers
* Vacatures
* Zaalverhuur
* Technische specificaties
* Sponsoring
* Popschool
Join mailinglist
* programma
* tickets
* Pics/video
* info
* contact
Info
Hou je van muziek, feestjes en concerten en woon je in de regio Groningen? Dan moet je zeker een keer naar Simplon gaan! Simplon is een poppodium in Groningen met een vernieuwende en gevarieerde programmering voor alle leeftijden.
Al 30 jaar zit Simplon aan het Boterdiep 69, vijf minuten lopen vanaf het centrum van Groningen. Het gebouw werd ooit gebruikt als regenjassenfabriek, daarna werd er een jongeren cultuurpodium van gemaakt en nu is het na een grote verbouwing een heus poppodium. Simplon is na al die jaren nog steeds DE plek waar iedereen terecht kan. Van pop, rock, metal, hiphop, punk of house, iedere muziekliefhebber komt in Simplon aan zijn trekken.
Iedere donderdag staat tijdens ‘PERRON’ nieuw regionaal of nationaal talent op het podium. Zo geeft Simplon de kans aan beginnende jonge bands om ook eens een keer voor een groot publiek in een poppodium op te treden. Vaak staan de beste van deze bandjes later weer in het voorprogramma van een bekende grote Nederlandse of buitenlandse band. De grote concerten vinden meestal plaats op vrijdag. Dus als jouw weekeind begint zou je er eens over na kunnen denken om een concertje te komen pikken. Op zaterdagen kun je hier terecht voor de meest unieke dancefeesten van Groningen. Je kunt hierbij denken aan het populaire drum ’n bass feest Machtig, maar ook Technootjes en Ik HAAT... komen in de top 5 van de bezoekers voor. Ook heel populair is de maandelijkse Comedy Night, waar bekende comedians met hun meest hilarische grappen het publiek aan het lachen en gieren maken.
Simplon staat bekend om de uitstekende geluidskwaliteit in haar 2 concertzalen. Op de benedenverdieping van het gebouw bevindt zich de grote zaal met een maximum capaciteit van 400 bezoekers. Op de bovenverdieping zitten het gezellige café en de kleine zaal waar ruimte geboden kan worden aan maximaal 200 bezoekers. In onze Lounge naast het café kan je internetten en van films genieten.
De organisatie van Simplon heeft een team van vaste krachten op kantoor, waaronder directie, programmering, techniek, pr en administratie. Achter de bar worden we bijgestaan door heel veel enthousiaste en leuke vrijwilligers. Daarnaast hebben we ook hulp van vrijwilligers voor onder andere de bandbegeleiding, decoratie, promotie en fotografie. Lijkt het jou ook leuk om vrijwilliger te worden bij Simplon? Kijk dan onder 'vacatures' of er nog een leuke functie voor je bij zit.
janfebmaartapril
januari
do
08-01
Metal
Perron metal, Symphony of Destruction, Abducted, WinterSiege
vr
09-01
Punk
Human Alert's Rock 'n Roel Boekpresentatie
za
10-01
Dance
Best of the 90's
do
15-01
Festival
Eurosonic
vr
16-01
Festival
Eurosonic
za
17-01
Pop/rock
Dommels Locals Only! On tour
do
22-01
Singer/Songwriter
Perron, cd presentatie Marike van der Meij
vr
23-01
Punk
San Andreas + Believeisadoubt
za
24-01
Balkan/ska
Balkan Beatz + Dorlene Love
wo
28-01
Comedy
Comedy Explosion
do
29-01
Punk
Perron punk, Cd-presentatie Long Way Down
vr
30-01
Reggae
Beef
vr
30-01
Pop/rock
Presentatie Popschool
za
31-01
Hiphop
Osdorp Posse, afscheidstour
Nieuw bevestigd:
30 januari
BEEF
20 februari
A Balladeer
27 februari
Dio
28 februari
Skream
7 maart
Carl Craig
13 maart
Roosbeef
27 maart
Giovanca
3 april
Watcha Clan
17 april
Wicked Jazz Sounds Band
DOWNLOAD DE AGENDA:
januari
Metal Battle
Wil jij met je band meedoen aan de metal battle op 13 februari, en kom je uit de provincie Groningen? Geef je dan nu op voor 31 december! kijk voor meer info op http://metalscombined.nl
Simplon zoekt vrijwilligers
Wij zoeken op korte termijn nieuwe vrijwilligers voor o.a. de horeca en pr.
Kijk hier voor meer vacatures.
Ajax de Grote was de zoon van Telamon, de koning van Salamis. In de Ilias van Homerus wordt Ajax beschreven als een grote, koppige, zwijgzame man. Na Achilles was hij de meest vooraanstaande Griekse krijger die in de Trojaanse oorlog vocht. Zijn bijnaam was “Het bolwerk van de Grieken”. Ajax was gedeeltelijk onsterfelijk, dit kwam doordat de vader van Ajax, de koning van Salamis, Herakles eens had geholpen. Als dank mocht de vader van Ajax een wens doen. Hij wenste dat Zeus (de vader van Herakles) Ajax onsterfelijk zou maken. Heracles wikkelde Ajax in zijn leeuwenhuid en de jonge Ajax werd onsterfelijk over zijn hele lichaam behalve zijn schouders, oksels en taille, dit waren de gedeelten die bedekt werden door de pijlenkoker.Na de dood van Achilles kon Ajax de wapenrusting van de held Achilles bemachtigen, terwijl Odysseus de vijand op een afstand hield. Beide mannen wilden de wapenrusting (door Hephaistos gemaakt) van de dode held Achilles hebben, als beloning. Toen deze aan Odysseus werd gegeven, was Ajax zo woedend dat hij plannen maakte om zijn eigen bevelhebbers te doden. Om dit te voorkomen maakte de godin Pallas Athene Ajax krankzinnig, zodat hij slechts een kudde schapen afslachtte. Toen de periode van waanzin voorbij was, pleegde Ajax, die zich diep vernederd voelde, zelfmoord: hij stortte zich op zijn eigen zwaard.
http://www.youtube.com/watch?v=9bKsVsXDADQ
Ploertendoder
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
TelescoopploertendoderEen ploertendoder is een gevechtswapen, vergelijkbaar met een gummiknuppel dat bestaat uit een flexibele stok. In tegenstelling tot de gummiknuppel zit aan het uiteinde nog een zware loden knop waardoor een hardere slag kan worden toegebracht. In Nederland is dit wapen verboden.
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
TelescoopploertendoderEen ploertendoder is een gevechtswapen, vergelijkbaar met een gummiknuppel dat bestaat uit een flexibele stok. In tegenstelling tot de gummiknuppel zit aan het uiteinde nog een zware loden knop waardoor een hardere slag kan worden toegebracht. In Nederland is dit wapen verboden.
Hypocrisie is het voorwenden van geloof, gevoelens, moraal of deugden zonder daar volledig achter te staan of de daaraan verbonden normen en waarden zelf in praktijk te brengen, in het bijzonder bij het bekritiseren van anderen. De term wordt vaak gebezigd in tegenstelling tot oprecht (zie integriteit). Een synoniem voor hypocrisie is huichelarij.
Opzoeken: gebezigd
1. GEBEZIGD
-Voltooid verleden toekomende tijd (vvtt) van bezigen
Gevonden op http://www.mijnwoordenboek.nl/puzzelwoor
1. GEBEZIGD
-Voltooid verleden toekomende tijd (vvtt) van bezigen
Gevonden op http://www.mijnwoordenboek.nl/puzzelwoor
Stadjer (ook stadjeder) is een benaming voor een bewoner van de stad Groningen, ook wel Groninger genoemd.
Bewoners van de provincie Groningen worden ook wel aangeduid met bijvoorbeeld Ommelaander, Hogelandster (iemand van het Hogeland), Knoalster (iemand uit de omgeving van Stadskanaal) of Westerkwartierder (iemand uit het Westerkwartier).
Het woord stadjer is feitelijk de tweede naamval van stad en betekent dus: (iemand) van de stad.
Vaak wordt het woord ook gebruikt om verschil te maken tussen studenten en niet-studenten (of studenten die oorspronkelijk van buiten de stad komen).
Stadjers hebben als bijnaam: mollebonen.
Bewoners van de provincie Groningen worden ook wel aangeduid met bijvoorbeeld Ommelaander, Hogelandster (iemand van het Hogeland), Knoalster (iemand uit de omgeving van Stadskanaal) of Westerkwartierder (iemand uit het Westerkwartier).
Het woord stadjer is feitelijk de tweede naamval van stad en betekent dus: (iemand) van de stad.
Vaak wordt het woord ook gebruikt om verschil te maken tussen studenten en niet-studenten (of studenten die oorspronkelijk van buiten de stad komen).
Stadjers hebben als bijnaam: mollebonen.
Hypocrisie is het voorwenden van geloof, gevoelens, moraal of deugden zonder daar volledig achter te staan of de daaraan verbonden normen en waarden zelf in praktijk te brengen, in het bijzonder bij het bekritiseren van anderen. De term wordt vaak gebezigd in tegenstelling tot oprecht (zie integriteit). Een synoniem voor hypocrisie is huichelarij.
mij geheeeeeeeeeeel onbekend hahahahahahahaha, met andere woorden daar doe ik niet aaan hahahahahahahahaha...
zet dat maar op je andere kuit hahahahhahah