Een kleine drie maanden geleden kreeg de hardcorescene langzaam aan in de smiezen dat er een nieuw megaproject op stapel stond. Twitteraars en Facebookers werden steeds meer geconfronteerd met het woord "three". Na optredens in de Amsterdam ArenA en het afsluiten van Qlimax samen met Evil Activities, ging Endymion op zoek naar een nieuwe uitdaging. Een aanvraag voor Defqon.1 vormde de trigger om hardcore op een andere manier te benaderen en af te wijken van de standaard structuur. Het resultaat "Three" ligt sinds 17 juni in de winkels en opgeslagen op servers van downloadportals. Partyflock had een uitgebreid gesprek met de Enzyme-soldaten. "We moeten gewoon meer schijt hebben in de hardcore scene!"
Het is een megadrukke periode voor Endymion. Gedurende de laatste twee weken bezocht het trio vele radiostudio's en gaf talloze interviews ter promotie van het nieuwe album. Een dagelijkse feed op hun YouTube-kanaal maakte de hype rond "Three" niet kleiner. Het bleek dat Endymion een ander pad wil bewandelen met hun hardcore sound: eigen vocalen van diverse stemmen en sferen en de tracks andere structuren geven. Hoe ironisch is het dat de studio gevestigd is op de Slachthuiskade, waar zij met een ander bijltje blijken te hakken dan zij voorheen deden.
Laten we het maar gelijk hebben over het album: na "Demonsworld" en "Catalysed Reactions" hebben jullie op vrijdag 17 juni het derde album gepresenteerd. Jullie zijn de studio in gedoken en aan een project begonnen. Wat was de filosofie achter "Three"?
Bart: "We wilden niet hetzelfde doen, wat we al met "Demonsworld" en "Catalysed Reactions" hebben gedaan; het moest iets nieuws zijn. We mogen al tien jaar lang op de vetste feesten draaien en hebben grote hits gehad. Maar we wilden op een andere manier muziek maken, dan wat we gewend waren te doen. Een andere structuur, meer vocals: liedjes die wél hardcore blijven."
Jelle: "We zijn op een ontdekkingstocht geweest. Wij waren onszelf aan het ontdekken, maar ook het publiek. Welke richting konden we op gaan. Daarbij hebben we ook vooral gekeken naar de buitenwereld. Hoe kunnen we meer mensen in contact laten komen met deze underground stroming? Het is toch raar dat de scene in Nederland zo groot is, terwijl er een e-nor-me potentie ligt om de scene internationaal veel meer op de kaart te zetten? Door meer variatie in de hardcore te ontwikkelen, willen wij graag nieuwe markten aanboren voor de hardcore, zodat meer mensen ermee in contact kunnen komen. Wij willen over die grens heen die rond hardcore lijkt te bestaan."
Wat voor grens bedoel je dan, kun je dat specifieker omschrijven?
Jelle: "De hardcore kick is natuurlijk het allerbelangrijkste, dat is je basistool voor een track. Maar het gevoel dat een track uitademt, is in feite de belichaming van hardcore als muziek.
Bart: "Een kick is slechts een instrument om je track identiteit te geven."
Bas: "Ik vind echt dat de hardcore momenteel weer een boost nodig heeft, en ik geloof dat ik namens ons alledrie spreek als ik dat zeg. Kijk, de afgelopen paar jaar zijn er natuurlijk wel leuke dingen gebeurd en uitgebracht, maar 'het moet méér', van alle kanten méér. Het is wat veel van het zelfde geworden, en met "Three" proberen wij dat te doorbreken, op een manier waarvan wij vinden dat er verbreding kan ontstaan. We willen het breder trekken: het moet gekker en buiten 'onze' grenzen .
Bart: "Niet alleen meer kijken naar die kick, maar meer naar het totaalplaatje. Meer variatie erin aanbrengen, verschillende identiteiten creëren. Dat maakt het interessant!
Ik meen mij te herinneren dat Bart een jaar geleden in een interview zei dat hardcore een volwassener geluid moet krijgen, meer internationale allure. Jullie willen daar met "Three" een bijdrage aan leveren.
Jelle: "Absoluut! We werken samen met diverse zangers en rappers op het album. Door niet meer te samplen maar met eigen teksten en eigen vocals te werken, maak je jezelf completer als muzikant.
Bart: "Wij hebben ook het idee dat je in het buitenland serieuzer wordt genomen als artiest als je met eigen vocals komt. Dit is geen diss naar anderen, want wij hebben het ook gedaan, maar in Engeland zeggen ze bijvoorbeeld: 'hey, dit is tof hoor, maar dat is Jay-Z met een harde kick.' Wij willen nu echt originele dingen maken. De nieuwe tracks bevatten ook géén samples: alle teksten zijn van onszelf en de vocalisten.
Bas: "Wij willen hardcore naar een niveau brengen dat mensen zeggen: 'deze tracks met Endymion zijn vetter dan die tracks met Jay-Z.' Niet langer op de kwaliteiten van andere mensen teren, maar onze eigen kwaliteiten ontwikkelen en beter benutten. "Three" is echt een nieuwe stap in onze carrière."
Was "Three" dan die trigger om die ideeën om te zetten in resultaten, iets nieuws te doen?
Bart: "De afgelopen drie jaren hebben we veel muziek uitgebracht, maar die waren nog niet op een cd gebundeld. Dat wilden we nog graag doen. En omdat er de laatste jaren minder cd's zijn uitgekomen dan de jaren daarvoor, hadden we het idee om een album te maken met op de ene cd nieuwe tracks, en de tweede moest een compilatie worden van onze klappers van de afgelopen jaren. Daar kwam die 'drie' dus al in naar voren."
Bas: "Maar het werken met vocalisten, dat was een aanzet: jezelf completer maken als muzikant, Jelle zei het net al. Door te werken met nieuwe mensen als E-Life, de London-based Warren Morris, en Ollie, geweldige gozer trouwens, kom je verder: zij verrijken je. We konden een diverser hardcore geluid creëren."
Bart: "Er ontstaat een wisselwerking tussen de producers en vocalisten, zij komen met ideeën waardoor onze muziek veranderde."
Jelle: "Wij sturen dan bijvoorbeeld een instrumental op met een suggestie voor een thema. Neem nou Warren Morris. We ontdekten hem via Sander Kleinenberg en vroegen hem of hij ook iets met ons wilde doen. Door zijn input is "No More" een totaal andere track geworden: we hebben het arrangement zo aangepast, dat het echt een track van producer én vocalist is geworden, in plaats van 'hier heb je een tekstje, doe hem even' ofzo.
Je geeft wel de totale controle uit handen als producer, is dat niet eng geweest?
Bart: "Het gaat wel heen en weer natuurlijk. Wij sturen iets, zij komen met feedback of andere input. Zo blijf je net zo lang sleutelen tot je beiden tevreden bent. Het is zo'n grote kick als 'het' dan lukt, voor beide partijen ook.
Door te werken met meerdere vocalisten, hebben de tracks ook allemaal verschillende sferen gekregen. Van agressief gebeuk tot melancholisch en bijna hoopgevend, het is inderdaad heel breed getrokken.
Bas: "Een hele bewuste keuze. Zo hebben we ook gezeten van 'zowel mannelijke als vrouwelijke zang, verschillende rappers qua sound'. Maar ook zo'n "Smash" met Melvin ( The Viper, red.), een totaal andere track dan de rest van het album."
Bart: "Ik weet nog dat ik in maart op Ultra Music Festival stond in Miami en daar Skrillex zag. Het was zó ongelooflijk hard, dat ik letterlijk een stap naar achteren deed toen de bass erin kwam. He-le-maal gek gewoon! Ik heb gelijk de jongens gebeld en gezegd: 'hey, zoiets moe-ten we gewoon doen!' Eenmaal terug in Nederland zijn we de studio ingedoken en daar is "Smash" met de dubstep invloeden uit geboren. Weer een totaal andere track dan wat momenteel in de hardcore te horen is, maar wordt door heel veel mensen als één van de toppers van het album omschreven. Juist omdat het weer iets nieuws is!"
Jelle: "Skrillex is óók hard, maar op een heel andere manier dan Endymion van vijf jaar geleden. Waar we eerder over spraken: het gevoel van die track is hard en niet zozeer het volume of het tempo. Door de dubstepelementen in "Smash" krijgt 'hard' een nieuwe betekenis binnen onze hardcore."
Bas: "Dit is natuurlijk geen voor de hand liggend album voor iemand die alleen maar wil beuken en knallen. Er zullen een aantal mensen zijn die het niet trekken, omdat het niet 'voldoet' aan het patroon van een 'standaard' hardcore track.
Jelle: "En dát is precies het punt! Wat is hard?
Bas: "Laten we eerlijk zijn, voor een aantal mensen is het een optelsom van 'hoe verrotter, grover en overstuurder het is, zo hard is het'. Daar zijn wij het gewoon niet mee eens. Het gevoel moet hard zijn. Ik vind Warren Morris ook hard: het is rauw, ruig.
Jullie hebben met "Three" geprobeerd de eerste lettergreep van het woord hardcore proberen te verbreden.
Bart: "Laat ik je nog een voorbeeld geven. Voor de release van het album, dropten wij elke dag een preview van de nieuwe tracks op ons YouTube-kanaal. Als je dan ziet hoe de reacties kunnen verschillen op één track, geeft dat al aan dat de definitie van het woord hardcore en de muziekstroming heel breed op te vatten is. Dat geeft ook aan dat op "Three" voor elke liefhebber van hardcore wat wils is."
Jelle: "Maar wij hopen dat dit ook deuren opent naar andere underground stromingen."
Bart: "Er is ook natuurlijk geen enkel album, waarvan je alle tracks goed vindt. Nou ok, op één na dan, want ik vind die van ons toevallig wel allemaal goed haha! Maar een normale luisteraar zal niet alle tracks op "Three" even goed vinden, dat kan niet. Iedereen heeft zo zijn favorieten. "
Bas: "Een album hoeft ook niet alleen maar platen voor de dansvloer te hebben. Daar is het een album voor, om ook andere dingen te kunnen doen.
Feedback op "Three"
Jullie hebben de tracks de afgelopen maanden natuurlijk goed kunnen testen op de dansvloeren. Wat gebeurde er toen jullie de nieuwe tracks speelden? Pikte het publiek ze direct op, of moest het wennen aan de nieuwe sound?
In koor: "Grote hits natuurlijk hahaha!"
Bart: "Nee, het merendeel van de tracks is in de laatste drie maanden afgerond. Je merkt wel dat mesen aan sommige tracks moesten wennen. Maar het is ook lastig in te schatten. Soms zie je iemand stilstaan op de dansvloer, maar die lijkt wel heel aandachtig te luisteren naar het nieuwe dat hij hoort. Hij hoeft dan niet gelijk los te gaan, hij merkt op dat hij iets anders hoort dan wat hij gewend is."
Bas: "Maar "Overcome" en "Chaos" gingen trouwens wel echt gelijk vanaf het begin helemaal los…"
Bart: "En "Smash" ook, dat was erg leuk om te zien!"
Jelle: "Dat is sowieso raar aan de hardcore scene. Mensen willen altijd je allergrootste hits horen, in plaats van de allernieuwste toffe tracks. Neem nou de drum 'n bass of dubstep en de techno, daar verwacht het publiek dat je het allernieuwste draait wat beschikbaar is. Op de een of andere manier is dat in de hardcore scene niet zo.
Bas: "Hoe vaak ik wel niet een telefoontje te zien krijg, waarin staat dat ze "How Long" of "A New Today" willen horen. Mensen willen toch vaak de bekende dingen horen.
Dat kwam natuurlijk ook door de videoclip, die is bij sommige mensen in het verkeerde keelgat geschoten.
Bas: "Jammer was dat eigenlijk. We wilden iets doen, dat nog nooit eerder gedaan was: een compleet over the top videoclip maken. Godskolere wat heeft dat ook een geld gekost man haha! Het is wel jammer dat sommigen die knipoog niet doorhadden en dachten dat we echt als een stel pimps leefden. Het was natuurlijk gewoon helemaal gek, dat wilden we een keer doen.
Bart: "Volgende keer gewoon nóg meer over the top hahaha! Sowieso, we moeten meer schijt hebben in de hardcore. Kijk ook eens naar zo'n Ophidian. Die doet ook totaal andere dingen dan de rest, maar het is briljant."
Bas: "Hij stuurde ons de demo voor de "Anger" remix, en wij zaten met een enorme glimlach op onze gezichten ernaar te luisteren. Die remix was precies wat er nog miste aan het album. Zijn remix maakte "Three" nog completer. Dat geldt ook voor Placid K's remix van "Art", waar je nooit van tevoren van weet waar hij mee komt en Kel ( Evil Activities, red.) heeft "Drunk With A Gun" nieuw leven ingeblazen met zijn fantastische remix."
Is er een verschil tussen de feedback op de tracks in Nederland en het buitenland?
Bart: "Sowieso is men in het buitenland veel meer open minded. Ik draaide laatst op Coloursfest in Glasgow, Schotland vóór Headhunterz, en daar had net zo makkelijk een drum 'n bass DJ voor me kunnen staan. Ze denken daar minder in hokjes, dat is soms wel jammer aan Nederland. Maar aan de andere kant, wij hebben zo'n enorm aanbod aan feesten in Nederland, daardoor ontstaat de kritische blik van de Nederlandse partygangers. Zo'n crowd in Schotland gaat toch met een ander idee naar een event dan hier in Nederland.
Bas: "Het zou toch helemaal te gek zijn als dat hier in Nederland ook weer zou kunnen, verschillende stijlen na elkaar draaien, in plaats van naar verschillende areas op een feest te lopen? Je krijgt er ook een heel divers publiek door, niet van 'hey daar zijn de gabbers, daar de hardstylers', nee alles door elkaar!
Jelle: "Je ziet ook een leuke ontwikkeling op het internet. De plaat waar mensen veel over zeiken…"
Bas: "wordt meestal één van je grootste hits ja! Dat zagen wij dus al met "A New Today".
Jelle: "Er is ook wel een generatieverschil. Iemand die jong is, wil juist die snelle dingen horen. Dat wilden we allemaal vroeger, omdat dat anders is dan wat je gewend bent. Naarmate je ouder wordt, ga je toch vaak naar andere muziek luisteren. Dat is in zoveel muziekstijlen al bewezen…"
Bas: "Als ik alleen al naar mezelf kijk. Vijftien jaar geleden ging ik naar een feest, omdat Ruffneck daar draaide. Ik keek de hele avond uit naar het optreden van Patrick: kende al zijn platen en ging dan ook helemaal los als hij begon met draaien."
Wat is eigenlijk de rol van de artiesten geweest met wie jullie samenwerkten op "Three". Snapten zij de koers die jullie wilden inslaan met het album?
Bart: "We wilden samen met hen echt tot een goed product komen. Erwin vond het echt tof, die heeft hier in onze studio ook alles geluisterd en begreep wat we aan het doen waren. Met Kelly hadden we natuurlijk al "Broken" en "Changed The Game" gedaan voor Neophyte Records, wat ook echt in de lijn van "Three" lag en met Melvin hebben we misschien wel de verrassendste track van het album gemaakt. Daarom is het zo tof dat uitgerekend "Smash" ook door andere artiesten zo goed wordt opgepikt.
Bas: "Uiteindelijk kiest het merendeel van de DJ's twee of drie tracks uit die ze zullen supporten."
Bart: "Sowieso wordt vanuit de muziekhoek heel tof op de tracks gereageerd. Neem nou E-Life, die vanuit het niets opbelt om te zeggen hoe ongelooflijk vet hij "No More" vindt; dat verwachtten we niet, maar dat is heel tof om te horen! En ook Mental Theo, die een uur nadat hij die track had ontvangen hem als Beukplaat in zijn show op Slam!FM draait."
Bas: "Het is niet essentieel voor ons dat de tracks gedraaid worden bij een station als Slam!FM, maar wel een bevestiging dat het goed is. Het valt op, het is anders."
Jelle: "Te gek toch, dat juist deze sound op een nationale radiozender gedraaid wordt?"
Nu we het toch over radio hebben, jullie zijn in mijn ogen mede zo groot geworden in het buitenland door de support van BBC Radio 1-DJ Kutski, die jullie helemaal te gek lijkt te vinden.
Bart: "We gaan in juli een albumspecial voor hem opnemen, dat is toch te gek: bij het allergrootste harddance radioprogramma van de wereld? We hebben natuurlijk "One" van hem geremixt enige tijd geleden en hij is inderdaad enthousiast over ons. Hij zet een recensie van "A New Today" in DJ Mag (bekend Engels magazine van o.a. de DJ Mag Top 100, red.) en probeert nu zelfs ons 'album of the month' te maken in dat magazine. Hij heeft natuurlijk een enorme following, dus dat is supertof.
Nog voor het album uitkwam, was er al kritiek: geen volledige versies op "Three", maar speciale edits. Gezien de controverse rond het album van Mad Dog een opvallende keuze.
Bart: "Het rare is, dat dat echt niet iets van dit jaar is. Vroeger kochten je ouders vinyl-singles waar een 7 of 8-minuten versie van Donna Summer tracks opstonden. Laat ik je een ander voorbeeld geven: afgelopen weekend zit ik met mijn neefje in de auto, en ik draaide de volledige versies vanaf mijn iPhone op de autoradio. Weet je wat hij zegt? "Die versies op het album luisteren toch lekkerder weg…". En daar gaat het toch eigenlijk om: er zullen meer mensen zijn die hem luisteren, dan die hem draaien in discotheken snap je?"
Bas: "Toch is er ook een verschil met Mad Dog's album. De eerste drie full length tracks waren al uit voor de release van het album, namelijk Enzyme 38 waar alle tracks met Nos op staan. Op de dag van de cd-release brachten we de eerste vinylsampler uit, en de andere twee samplers zijn 15 juli en 15 augustus beschikbaar. We brengen dus in twee maanden tijd alle tracks ook voor de DJ's uit. De grote artiesten hebben de promo's inmiddels ook gekregen, dus zij kunnen ze al draaien.
Bart: "We hebben het ook van tevoren aangekondigd op onze website en social media: als je de volledige versies wilt hebben, koop het album dan vooral niet maar download ze via de download portals. Dus ja, men was gewaarschuwd."
Ok, dan nu de volgende hypothese: het album wordt waardeloos verkocht en genadeloos afgemaakt door iedereen. Het succes blijft uit. Is het project dan alsnog voor jullie geslaagd, of zullen jullie toch je koers aanpassen in de toekomst?
Bas: "Ab-so-luut! We staan er namelijk voor de volle 100% achter: we hebben gedaan wat we wilden doen."
Jelle: "Het is heel makkelijk om te doen wat het publiek van je vraagt, maar soms moet je dat gewoon niet doen. Juist omdat wij vinden dat de hardcore weer een nieuwe boost nodig heeft, moet je simpelweg iets anders doen om het fris te houden!"
Bart: "Je bent toch een muzikant? Een artiest? Dan moet je doen waar je zelf achter staat. Ik kan het me ook niet voorstellen dat "Three" helemaal door het slijk wordt gehaald, als je ziet wat er nu gebeurt op de dansvloer en de reacties die we krijgen van zowel publiek als de artiesten."
Bas: "Ik ben er ook van overtuigd dat de meeste van die internetzeikerds alles illegaal downloaden en bijna nooit naar een feest toe gaan haha."
Bart: "We kiezen met "Three" ook niet voor de makkelijkste weg: soms heeft iets tijd nodig om te groeien, zo blijkt soms maar weer."
Bas: "Het is ook logisch dat muziek na verloop van tijd verandert: je moet de hardcore soms vernieuwen om interessant te blijven. "
Endymion Three World Tour
Jullie starten op Defqon.1 met jullie "Endymion Three World Tour", waarbij jullie tien verschillende landen aan gaan doen. Laten we beginnen met Defqon.1. Wat gaat er gebeuren tijdens de album showcase?
Bart: "Zal ik je wat vertellen: onze boeking voor Defqon.1 is de aanleiding geweest om het album te doen. We wilden heel graag een bijzondere act neerzetten op Defqon.1. Zodoende is het event de trigger geweest om uiteindelijk te beginnen met het album. Best lastig hoor, want daardoor leg je jezelf ook een deadline op: hij moet af zijn vóór Defqon.1. Maar het is gelukt!"
Jelle: "Nu zijn we dus na de release van het album, de hele week voorafgaand aan Defqon.1 al bezig met het optreden. In de studio werken we aan edits om de nummer toch nét iets anders te maken dan men ze kent."
Bart: "En we hebben dus heel veel mensen, die aan het album hebben meegewerkt, op het podium staan. Warren Morris komt over uit London, Nos doet mee, E-Life en Ollie zijn erbij, Lilly Julian komt zingen en The Viper komt ook nog even meedoen. Drie kwartier lang chaos: we gaan heel veel nieuwe tracks doen van het album. Kortom: het wordt gewoon heel erg tof!
Kan dit een vervolg krijgen? Ik kan mij voorstellen dat jullie dit in de toekomst meer gaan doen.
Jelle: "Als het goed bevalt: zeker weten!"
Bas: "Stapje voor stapje kom je bij een andere vorm van optreden en live muziek maken terecht. Er zit beslist toekomst in, maar laten we eerst eens kijken hoe het op Defqon.1 gaat. Bang? Nee dat zijn we niet. We zijn wel heel benieuwd wat er gaat gebeuren natuurlijk."
Bart: "Het is inderdaad wel een nieuwe stap, maar we zijn er klaar voor en hebben er heel erg veel zin in. Het is niet voor het eerst dat we met vocalisten samen optreden. We hebben met Erwin natuurlijk al een aantal Endymion vs Nosferatu live-performances gedaan, Lilly heeft al een keer live opgetreden met ons op Thrillogy, E-Life heeft veel ervaring… Het is iets nieuws, maar wij denken dat het goed uit gaat pakken.
Jelle: "Het wordt steeds méér live, en dat maakt het voor ons ook heel interessant."
Dan maken we een sprongetje in de tijd maar blijven in Nederland. Je krijgt te horen dat je de mainstage van Decibel mag afsluiten. Jullie weten dat jullie je als hardcore artiesten je in een select gezelschap bevindt straks?
Bart: "En HOE vet is dat dan? Het mooiste is, dat wij in december al wisten dat we Decibel mochten afsluiten. Dat was dus nog voordat b2s wist dat wij met een album bezig waren."
Bas: "Sterker nog, volgens mij wisten we toen zelf nog niet eens dat we een album gingen doen haha! Decibel stond echt bovenaan ons verlanglijstje. Er is letterlijk en figuurlijk geen groter festival podium voor een hardcore artiest denkbaar, dan de mainstage van Decibel mogen afsluiten. We hadden al in de Amsterdam Arena gestaan en Qlimax afgesloten, dus deze 'ontbrak' nog zogezegd."
Merken jullie een verschil in beleving van de hardcore waar jullie optreden, met name in het buitenland?
Bart: "Als je kijkt naar het Engelse publiek, dat gaat echt overal op, dat is ongelooflijk. Maar er is wel degelijk verschil tussen de landen. Maar dat heb je overal, het is zelfs lokaal en regionaal in plaats van internationaal.
Bas: "Op Masters of Hardcore of Defqon.1 gaan mensen op andere tracks los dan bijvoorbeeld in een discotheek. Je hebt op grote events en festival een diverser publiek, ze komen voor verschillende stijlen en niet gericht voor één geluid. Dat maakt het voor ons ook zo leuk om op die grote evenementen te draaien."
Is het anders dan bijvoorbeeld twee jaar geleden om in het buitenland op te treden in vergelijk met nu?
Bas: "Hmmm… niet zo zeer specifiek twee jaar, maar wel zeker anders dan vijf jaar geleden. Het begint toch te groeien internationaal. Met name Amerika wordt voor ons heel spannend. We verwachten niet alleen maar zalen met vijfduizend man bijvoorbeeld: het staat daar echt nog in de kinderschoenen. Angerfist heeft onlangs nog een tour gedaan in de States, wij hebben ook verschillende optredens in een aantal grote steden in Amerika gedurende onze Endymion Three World Tour."
Bart: "Maar als je ziet hoe ongelooflijk groot de potentie is voor hardcore in Amerika, dat is bizar. Kijk wat David Guetta daar voor de dance muziek heeft betekend in zo'n korte tijd, dan komt er beslist ruimte voor die harde underground stijlen. Je ziet het ook aan hardstyle DJ's, die komen nu zelfs in landen als Zuid-Korea en Maleisië. Het moet dus kunnen! Wat dacht je van Skrillex? Kei-hard, maar treedt overal in de wereld op voor gigantische menigtes.
Jelle: "Dat rauwe, er is wereldwijd echt wel belangstelling voor."
Er is één land dat stelselmatig terug lijkt te keren in jullie interviews: wat hebben jullie in Godsnaam met Japan?
Bart: "Als het ergens moet kunnen, is het wel daar. Dat land is zo gek, zo extreem…"
Bas: "Zeg nou zelf: gadgets, Manga, elektronica… alles wat uit dat land komt is toch cool?! Hahaha!"
Jelle: "Maar dat is net zoiets als dat wij op Ibiza hardcore hebben gedraaid. Dat heeft volgens mij op The Stunned Guys na ook verder niemand gedaan. Je ziet nu dat Showtek er weer naartoe gaat, maar dat is hardstyle. We hebben zoveel toffe dingen kunnen en mogen doen, het wordt alleen maar leuker."
Bart: "En dat bereik je dus ook door jezelf goed te promoten. Heel gericht met het internet aan de slag gaan, alle social media bijhouden."
Internet en kritiek
Dank voor je bruggetje, ik wilde het net over jullie social media hebben. Jullie zijn vanaf het begin je bewust geweest van de kracht van YouTube, Twitter en Facebook. Waar komt dat vandaan?
Bart: "We kijken niet alleen naar de hardcore scene, we kijken naar buiten. We zijn altijd bezig om te kijken wat er verder gebeurd in de muziekwereld. En daar speelt het internet een grote rol in.
Bas: "Neem nou YouTube inderdaad, ik geloof dat we meer dan 250 filmpjes online hebben staan, daar zijn we al heel lang actief op. Daar waren we gewoon heel vroeg bij, je ziet dat nu veel meer acts YouTube gebruiken. Neem nou ook bijvoorbeeld aftermovies van grote events. Dat kan soms een paar weken duren voordat zo'n clip online staat wanneer hij van de organisatoren zelf komt. Wij zorgen ervoor dat zo'n clip meestal al de maandag na het event online staat."
Bart: "Ook het delen van je playlist op je website. Wij houden al jarenlang bij wat wij draaien tijdens onze sets, zodat wij gelijk op internet kunnen zetten wat mensen gehoord hebben.
Worden jullie onderhand zelf ook niet gek van de legendarische 'Gabbermovies'? Het was op een gegeven moment bijna elke week prijs. Dank daarvoor overigens, ik (en duizenden met mij) heb er hard om gelachen, maar mensen verwachten het nu ook in grote getale van jullie.
Bart: "Dat is begonnen als een geintje, maar dat is zo verschrikkelijk groot geworden. Ik geloof dat we de eerste hebben opgenomen in 2001 in Maastricht, en tien jaar later vinden mensen het nog steeds leuk.
Bas: "We doen er inderdaad wel minder dan vroeger, alleen nog bij de hele speciale dingen. Het is leuk om het op extreme en vette locaties te doen. Kijk, als we het met alle respect voor de zoveelste keer in een klein clubje doen, dan is de lol er al snel vanaf. Ik kan wel verklappen dat er weer een paar erg leuke aankomen, op plekken waar wij niet verwacht hadden een Gabbermovie te kunnen maken haha!
Jullie hebben ook een nieuwe website gereleased op de dag van de albumrelease.
Bas: "De vorige was toch wel wat verouderd, voor de social media moest je echt goed zoeken. Nu maken ze echt een belangrijk onderdeel uit van de website. In de music-sectie van de website hebben we nu 55 tracks staan die mensen direct kunnen beluisteren en vaak zelfs ook kopen als ze beschikbaar zijn bij de downloadportals. Natuurlijk zijn de playlist, chart en schedule-onderdelen gebleven.
Bart: "Dat is trouwens ook wel grappig: als wij op de 2e dag van de maand nog geen nieuwe chart online hebben gezet met onze favoriete tracks van het moment, krijgen we daar gelijk mails over: "hey waar is jullie nieuwe top 10". Het is tof om te zien dat mensen dat zo in de gaten houden. Dus inderdaad: check it out at www.endymion.nl!
We hebben het er al even over gehad, maar ik wil er toch even op in gaan. Het internet heeft zijn goede en minder leuke kanten. Eén van die minder leuke kanten is kritiek. Ook jullie zijn regelmatig onderwerp van gesprek op fora en communitysites.
Bas: "Het valt mij op, dat de meeste kritiek op YouTube komt. Als er één iets gezegd heeft, dan volgen er meestal meer. Het gaat ook vaak om de filmpjes: zo is die videoclip van "A New Today", jawel, daar is hij weer, echt totaal verkeerd begrepen."
Bart: "Er waren gabbers die dachten dat wij aan de hele wereld wilden laten zien hoe fucking veel geld wij wel niet verdienen. Aan die mensen zou ik eigenlijk willen zeggen: jullie hebben geen idee hoeveel zo'n videoclip kost, en dat wij er alleen maar geld op toe hebben gelegd. Net als dit album: wij gaan dit niet terugverdienen met de verkoop van de cd's. Het maken van dit album kostte ons gewoon echt veel geld! Ik ga er verder niet zielig over doen, maar ik word af en toe een beetje moe van dat simpele gezeik op internet van mensen die echt geen idee hebben."
Bas: "€ 600,- voor de huur van een limousine, alleen voor een leuk camerashot, eigenlijk slaat het ook nergens op, maar het is wel lachen toch haha… Het investeren in nieuwe computers om de filmpjes nog leuker en sneller te bewerken, software en niet te vergeten de studio: het kost klauwen met geld! Maar het is niet alleen het geld, het is ook de enorme hoeveelheid tijd en energie die je in dat soort projecten steekt. Tijdens het maken van het album hebben we ook weken gehad dat we dagelijks om 9.00 uur 's ochtends in de studio begonnen, en pas om 2.00 uur 's nachts er weer uitkwamen. En hop, de volgende dag weer om 9.00 uur klaarzitten. Ik heb twee weken lang mijn vriendin niet gezien, omdat wij bijna 90 uur per week in de studio zaten en ook nog daarnaast draaiden en live optraden.
Bart: "Het steekt mij wel als mensen denken dat wij keihard geld verdienen. We investeren in onszelf als Endymion, in de muziek en ook in de hardcore.
Bas: Over videoclips gesproken: er zal er ook voor "No More" binnenkort één verschijnen. Die hebben we speciaal opgenomen in London, samen met Warren Morris. God, over investeren gesproken haha!"
Jelle: "De tijd van het grote geld verdienen in de hardcore, die is echt al lang voorbij. Met je muziek alleen, red je het gewoon echt niet meer."
Bart: "Wat dat betreft waren wij net te laat, die financiële klappers die in de jaren '90 gemaakt werden, hebben wij nooit gekend. Op het toppunt verkochten wij drie- tot vierduizend vinyls van een EP, dat was 2006/2007. Daar hoef je tegenwoordig écht niet meer aan te denken, ook niet met downloads.
Bas: "Wij verwachten dat we door dit album weer nieuwe boekingen te genereren, daar moet je het mee terugverdienen."
Jelle: "Een album is nog meer een promotietool geworden dan het ooit geweest is."
De toekomst van hardcore
Dat is blijkbaar een idee wat bij veel artiesten leeft: Mad Dog en jullie hebben een album uitgebracht in 2011, en we verwachten dit jaar nog nieuwe albums van The Viper, Neophyte en Angerfist. Het komt jullie niet slecht uit dat hij voor de zomer af was.
Bart: "Ja, we wilden dus een album maken dat vóór Defqon.1 gereleased was. Het is ook lekker dat we op alle festivals veel nieuw eigen werk kunnen draaien.
Nog zo'n opvallende ontwikkeling in de hardcore: DJ-sets worden steeds meer een vertegenwoordiging van het label waar de artiest aan gelieerd is. Wat vinden jullie daarvan?
Bas: "Ik hoop eerlijk gezegd dat die ontwikkeling zich verder doorzet. Je ziet het inderdaad met Traxtorm die alles een aantal maanden voor zichzelf houden en daardoor exclusiviteit behouden met hun muziek, waardoor hun artiesten interessant zijn om te boeken voor de evenementen."
Bart: "Met Patrick (Ruffneck, red.) had je dat natuurlijk al veel langer. Als Ruffneck kwam draaien, dan wist je dat je een Ruffneck Records set kon verwachten. Maar het is inderdaad niet meer zo dat een artiest van label X alleen maar platen van label Y kan draaien. Je kunt het zien als een soort van ongeschreven regel onder de grote artiesten: je draait geen platen van degene die enigszins na je staan, maar ook steeds minder tracks van het label waar hij deel van uitmaakt."
Jelle: "Eigenlijk is het ook logisch: je maakt deel uit van een bepaalde stal en het geluid dat dat label uitdraagt. Zo krijg je veel verschillende geluiden van de scene op één avond."
En wat labels betreft: Enzyme 39a, b en c zijn van jullie. Jullie voelen hem al aankomen: wordt Enzyme 40 weer een nieuwe A Gathering of Styles?
Jelle: "Hehehe… euhm, ik ga er niet te veel over zeggen, maar bij deze de bevestiging: ja, "A Gathering of Styles 4" komt eraan. Verder ga ik er niets meer over zeggen. Nee, echt niet hahaha! Gewoon goed je ogen openhouden de komende tijd haha!"
Hoe zien jullie jezelf eigenlijk als muzikanten/ producers in de toekomst? Ik kan mij voorstellen dat jullie met deze filosofie achter "Three" misschien in de toekomst ook andere artiesten willen gaan produceren, meer 'liedjes-wise' muziek maken?
Bart: "Dat is mogelijk ja, maar voorlopig zijn we nog veel te druk met Endymion. Veel aan het draaien, optreden en natuurlijk heel veel in de studio bezig.
Jelle: "Het zou wel echt goed zijn als er weer een aantal talenten opstaan, dat heeft de scene ook echt nodig denken wij.
Bas: "Zo'n Amnesys, dat kun je geen talent meer noemen, dat is echt één van de grote jongens geworden. We hebben in diverse interviews ook de vraag terug zien komen wanneer wij met iets van een tutorial komen voor beginnende producers. Zodra daar tijd voor is, willen wij daar ook graag onze bijdrage aan gaan leveren.
Jelle: "Mensen denken dat wij als hardcore producers alles graag geheim willen houden, maar dat is echt niet waar. Hoe meer nieuwe jongens erbij, des te meer nieuwe muziek en so-called 'concurrentie' erbij komt, dat is alleen maar beter voor de hardcore scene."
Bart: "Het niveau ligt ook wel heel erg hoog hoor, dat is een gegronde 'klacht' die je vaak hoort. We hebben nu wel bij Enzyme een heel getalenteerde jongen erbij (Pandorum), daar ga je beslist meer van horen in de toekomst."
Kan de hardcore technisch gezien eigenlijk nog wel harder met het oog op de 'loudness war'?
Jelle: "Nee, dit is misschien lastig uit te leggen aan mensen die niet produceren, maar het zogenaamde audio spectrum zit al helemaal vol. Dat betekent dat je in je geluiden bepaalde frequenties heel hard moet wegsnijden om alsnog een goedklinkende track te krijgen, er is bijna geen ruimte meer voor geluiden in tracks. Daar zijn wel trucs voor, zoals de beroemde sidechain compressie, die wij bijvoorbeeld heel veel toepasten in "Abduction" ( techniek om bijvoorbeeld kick en melodie beter samen te laten gaan, red.).
Bart: "Eigenlijk moet de hardcore weer 'zachter' worden, we moeten stoppen met alles zo hard mogelijk af te mixen. We hebben daar met een aantal andere labels over gepraat, en iedereen is het er ook mee eens. Maar ja: wie begint ermee he. Niemand durft die eerste stap te zetten lijkt het wel. Maar ja: hard is niet per sé vetter! Je hoeft tegenwoordig op een mengpaneel in de DJ-booth de gain knop niet meer aan te raken, want alles is even hard geworden. Té hard misschien wel.
Laatste vraag: is er een druk van jullie schouders gevallen nu het productieproces van het album erop zit? Jullie hebben weer tijd voor andere dingen.
Bas: "Er is wel een zekere vorm van opluchting. Maar het blijft wel gewoon doorgaan he."
Bart: "Eerst gaan we keihard rocken op Defqon.1, dat is nu even het belangrijkste. We hebben ook er heel veel aan gedaan om dit album op zo professioneel mogelijk manier aan de wereld te presenteren. Ik geloof dat we alle grote hardcore radioshows hebben gehad en hebben heel veel interviews gedaan. Maar we zijn nog lang niet klaar."
Jelle: "Er komen zo ongelooflijk veel vette boekingen aan, wij kunnen nog wel even mee."
Bart: "Dit album heeft aangetoond dat er nog ongelooflijk veel gedaan kan worden in de hardcore. Kijk ook naar Promo zijn hiphop project: wij zijn toen bij de albumpresentatie van "Stijlloos" geweest in Trouw, en dat vonden wij echt heel vet. We moeten echt meer schijt gaan hebben met z'n allen en gewoon weer dingen gaan dóen. En niet te vergeten: in het najaar komt onze nieuwe EP met Art of Fighters uit, maar dat duurt nog even.
Jelle: "Dat komt ons ook niet slecht uit trouwens haha, je moet niet constant in het nieuws willen zijn, zo is het goed verspreid."
Bas: "We hebben ook nog meer goede ideeën over hoe je je set in de toekomst kunt presenteren, nóg meer vernieuwing op het podium. We hebben dingen in andere muziekstijlen gezien, waar wij beslist naar willen gaan kijken. En nee, die gaan wij niet verklappen, straks gaat iemand anders daarmee aan de haal hahaha!"
Bart: "Er is nog zoveel te winnen en nog zoveel te doen. Laten we het zo zeggen, wij zijn nog lang niet klaar."
Voor meer informatie over Endymion, het beluisteren van het album en de Endymion Three World Tour, ga je naar de vernieuwde website: www.endymion.nl