'Wat een boer niet kent.....'

Je kent het wel, je vindt platen eerst super vet maar na verloop van tijd verander je van smaak, of verbreed je je smaak. Wat beweegt een mens om zijn ouwe favorieten te laten voor wat het is, ook als deze artiesten nog steeds muziek uit brengen die van goede kwaliteit is en aan sluit bij hun eerdere werk? Met andere woorden, welke zaken maken een muziekstijl vet voor de één en ongeliefd bij de ander?

Mensen die mij van vroeger kennen herinneren mij als de jongen die in de aula van de middelbare school stukken van Chopin en Beethoven op de daar aanwezige piano speelde. Nu ben ik, bij de mensen die ik daarna heb leren kennen, bekend als iemand die vooral hardtrance, ouwe hardstyle, en underground hiphop een warm hart toe draagt. Bovendien luister ik met regelmaat, en met veel plezier, terror, drum ‘n bass, synthpop en crossovers tussen diverse extreme stijlen, vallend onder de noemer breakcore. Met muziek bezig zijn zit dus, zoals bij velen, in mijn bloed zeg maar, zowel actief met producen als passief, feestend en luisterend naar vinyls en mp3tjes.

En dan werkelijk álles, van de intelligente rapteksten van Loop Troop en KRS-One tot en met de rauwe industrial beats van Void Settler en Ophidian, tot de spacy hard trance en trance van o.a. Scot Project, Mat Silver en Armin van Buuren.

Hoe een mens in relatief korte tijd, en met een hele duidelijke muzikale achtergrond (tot mijn 15e had ik nog nooit naar een videoclip gekeken, en alleen klassieke muziek en ouwe rock/hardrock leren kennen) tot een zeer uiteenlopende muzieksmaak komt is voor veel mensen blijkbaar een raadsel. Het valt me namelijk op dat bijvoorbeeld 80% van de hardcore fans aan geeft niet van (hard)trance te houden, en omgekeerd. Heel veel terror/industrial fans houden weer niet van techno. Onlogisch als je naar de kenmerken van de muziekstijlen gaat kijken, maar toch om de een of andere reden wél logisch. Jammer genoeg is het voor mij vaak erg duidelijk dat de reden dat iemand een bepaalde stijl niets aan vindt, of zegt te vinden, er alleen uit bestaat, dat hij/zij het genre en aanverwante genres, niet kent. Of er een vooroordeel over heeft, dat ook nog eens wordt versterkt door de cheezy commerciële uitlopers van een genre. Dit geldt zowel voor hardcore en techno, als voor trance, hardhouse, hardstyle en alle muziekstijlen buiten dance om. Omdat het proberen om de commercie ten val te brengen zo stupide is dat je er niet eens over zou moeten peinzen, kan je je beter af gaan vragen: 'Wat spreekt mensen in muziek aan?'

Na intensieve onderzoeken naar diverse neurologische aspecten van het begrip 'muziek' komen wetenschappers tot de conclusie dat muziek de kunstvorm is die het dichtste bij de emotie staat. Natuurlijk niet letterlijk, maar als je dit realiseert wordt een hoop duidelijk. Muziek is een geordende brij van geluidsgolven. Samenklanken tussen geluiden, volgens een bepaalde 'toonschaal' (stelsel van akkoorden) roepen bij de hersenen een bepaald soort emotie op. Welke dit is is cultureel bepaald (Chinezen werken met andere akkoorden dan Westerlingen) en deels ook door aanleg. Zo werden bepaalde muziekstukken niet voor niets in een bepaalde toonhoogte geschreven en niet alle noten een halve of hele toon lager of hoger, hoewel het muziekstuk dan nog wel zou 'kloppen'. Dit is een lang verhaal om uit te leggen, het komt er op neer dat elk instrument enigszins 'vals' gestemd is omdat het anders niet mogelijk is om bepaalde, gangbare, akkoorden, zuiver te spelen. Dit veroorzaakt verschillen in boventonen. Daarnaast zijn er muziekvormen die verder gaan dan dit principe, en niet zozeer met emotie, maar met het verstand beluisterd kunnen worden. Breakcore, terror, sommige soorten industrial hardcore, hardhouse en techno, hebben niet altijd een melodie die emotie op roept. Hierbij moet je actief op zoek gaan naar de vette dingen, omdat deze stijlen variatie vinden in het creatief gebruik van samples, en diepe gelaagde structuren die een produceer-leek eigelijk alleen kan herkennen als hij een ruime luisterervaring heeft, of héél openminded is. Maar genoeg theoretisch geneuzel, laten we terug keren naar de basis. Muziek is geluid dat is gemaakt om een bepaalde emotie te triggeren. Je hoort aan een melodie direct of deze vrolijk (uplifting noemt men het in de dance) droevig of duister is.

Dit wil niet zeggen dat je alles vet kan leren vinden. Zoals bij iedere zintuiglijke indruk, van geur tot beeld, bouw je op grond van je achtergrond een soort van feeling op die je krijgt bij het luisteren van bepaalde geluiden, en het kan zijn dat je bijvoorbeeld een snoeiharde terrorplaat beangstigend vindt klinken, en hem zelfs niet vet kan leren vinden. Dan heb je in ieder geval geprobeerd. Want nog steeds geldt in Nederland, en heel vaak ook qua muziek, het gezegde 'Wat een boer niet kent dat vreet hij niet'. Om een lang verhaal kort te maken: stel je open voor alle stijlen, geef nieuwe, onbekende muziek een kans om tot je door te dringen, en mocht je echt a-muzikaal zijn, dat je geen gevoel voor ritme of voor zuiver/vals geluid hebt, dan kan je altijd nog via je vrienden of klasgenoten, collega's of wie dan ook, aan titels van platen komen die door hun erg gewaardeerd worden. Doe je dit, en geef je alle mogelijke muziek waar je mee in aanraking komt, de kans om te 'verteren', dan gaat er een wereld voor je open!